Gözleri ve teninde ışığın hoş ağırlığını duyumsayıp bilincinin gayri ihtiyarı düşsel bir suya aktığını hissederken, adeta bu beklenmedik refahın manasız bir patlaması gibi, daha önce okuduğunu anımsamadığı İngilizce dizeler geldi dudaklarına:
Kımıldama
Bırak rüzgâr anlatsın
Cennet işte bu
Akşamüstüne doğru, kış vakti;
Bir hasta odasının penceresinde;
Yalnız bende değil yalnızlık hali;
Deniz de karanlık, gökyüzü de;
Bir acaip, kuşların hali.
Bakma fakirmişim, kimsesizmişim;
-Akşamüstüne doğru, kış vakti -
Benim de sevdalar geçti başımdan.
Şöhretmiş, kadınmış, para hırsıymış;
Zamanla anlıyor insan dünyayı.
Ölürüz diye mi üzülüyoruz?
Ne ettik, ne gördük şu fani dünyada
Kötülükten gayri?
Ölünce kirlerimizden temizlenir,
Ölünce biz de iyi adam oluruz;
Şöhretmiş, kadınmış, para hırsıymış,
Hepsini unuturuz. 
Orhan Veli Kanık
“İslam’da cariye harp esiridir. Harbler ise dünyamızın gündemindedir.”
Anlatmak istedikleri şudur ki savaş denilen şey ortadan kalkmadığına ve muhtemelen kalkmayacağına ve dolayısıyla savaşta alınan esirler Kur’an gereğince paylaşılmak gerektiğine göre kölelik ve cariyelik denen şeyin de devam etmesi doğaldır.
Bununla beraber bizim mollalar,
Gayri müslümlerden hiçbir şeyi almamaya gayret etmeliyiz mümkün olduğu kadar Müslümanın imal ettiği şeyi almalıyız çünkü kimin malını alırsanız ona yardım etmiş ona desteklemiş olursunuz.
Mahmud Es'ad COŞAN KS.
Kükreyen düşmanlarımın topraklarındasın ey Mahrem'in kızı
Kavuşmak ne mümkün bu yüzden sana
İlk görüşte aşık oldum ona, kabilesiyle savaşıyordum oysa
Öyle bir arzu ki bu gerçekleşecek gibi değil asla
Kalbimde kıymetli bir yer edindin sevgili oldun
Bundan gayrı bir hal gelmesin aklına
Sayfa 77 - Antara bin ŞeddadKitabı okuyor
Akşamüstüne doğru, kış vakti;
Bir hasta odasının penceresinde;
Yalnız bende değil yalnızlık hali;
Deniz de karanlık, gökyüzü de;
Bir acaip, kuşların hali.
Bakma fakirmişim, kimsesizmişim;
-Akşamüstüne doğru, kış vakti-
Benim de sevdalar geçti başımdan.
Şöhretmiş, kadınmış, para hırsıymış;
Zamanla anlıyor insan dünyayı.
Ölürüz diye üzülüyoruz?
Ne ettik, ne gördük şu fani dünyada
Kötülükten gayrı?
Ölünce kirlerimizden temizlenir,
Ölünce biz de iyi adam oluruz;
Şöhretmiş, kadınmış, para hırsıymış,
Hepsini unuturuz.
Fransız ihtilâlinden sonra bütün dünyada başlayan milliyetçilik hareketleri Osmanlı İmparatorluğu'nda da kendini gösterdi XIX. yüzyıldan itibaren milliyetçilik akımı gelişerek devam etti. Bunun sonucu olarak da Osmanlı İmparatorluğu'ndaki istikrar bozuldu. Önce Rumlar, sonra Arnavutlar, Araplar ayaklandılar. Her grup kendi millî toplumunu kurmak istiyordu ve bu yönde çalışmaya başladı. XIX. yüzyıldan XX. yüzyıla geçtiğimiz, sırada OsmanlI İmparatorluğu'ndaki gayri müslimlerden Rumlar, Sırplar, Bulgarlar ve diğerleri bağımsız olmuşlar, hristiyanlar arasında sadece Ermeniler bağımsız olamamışlardı. Zira oturdukları yerlerde çoğunlukta değildiler. İmparatorluktaki diğer Hristiyanlar kadar yoğun bir şekilde belli bölgelerde oturmuyorlardı. Bunun üzerine Ermeniler, Hınçak ve Taşnak millî teşkilâtlarını kurarak terör ve propaganda yoluyla bağımsızlıklarını elde etmek istediler. Plânları kabaca şöyleydi: İmparatorluktaki Müslümanlara karşı savaşabilecek bir çoğunluktan yoksun olduklarından, önce Müslümanlarla Ermenileri birbirine düşürecekler, isyanlar çıkaracaklar ve böylece Avrupa devletlerini silâhlı mücadeleye zorlayarak, onların müdahalesi ve yardımı ile de Doğu Anadolu'da bağımsız bir Ermeni devleti kuracaklardı.
Sayfa 2 - Ermeni Meselesinin Ortaya ÇıkışıKitabı okudu
Osmanlı Devleti'nin bu müsamahalı tutumunun sonucu olarak da imparatorluğun son yüzyılına gelinceye kadar Müslümanlar ve gayri müslimler daima bir barış ve güvenlik içinde yaşamışlardır. Bu sayede Ortodoks Rumlar ve Gregoryan Ermeniler İstanbul'da bulunan patrikleri tarafından bir hiyerarşik sistem içinde yönetilmişler, kendi kiliseleri, okulları, yetimhaneleri, mahkemeleri olmuş, buralarda dillerini ve dinlerini muhafaza ederek geliştirmişler ve kültür faaliyetlerini yürütebilecek vakıflar kurmuşlardır. Askere de alınmadıkları için ticaret, sanayi ve zenaat ile meşgûl olan gayri müslimler çok kısa sürede refah ve zenginliğe kavuşmuşlardır.
Özellikle Ermeniler sanatkârlıkları ile Osmanlı İmparatorluğu'nda her yerde çok iyi bir muamele ve büyük hoşgörü görmüşlerdir. Ermenilere "milleti sadıka" denilmiş; onlara hep güvenilmiş, daha sonraları saraya, askeriyeye alınmış ve çok önemli mevkiler ve görevler verilmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nda çok sayıda Ermeni paşası, bakanı, milletvekili, büyük elçisi, konsolosu, üniversite hocası, yüksek rütbeli devlet memuru olmuştur.
Sayfa 1 - Türk-Ermeni İlişkileri, Tehcir Olayı ve Sözde “Soykırım”Kitabı okudu
OsmanlI imparatorluğu'nun, imparatorluk bünyesinde bulunan gayri müslim halka kötü davranmadığı, "millet" adını verdiği dinî topluluklara kendi kendilerini yönetme imkânı ve tam bir muhtariyet verdiği bir gerçektir. İmparatorluktaki Müslümanların dışında belli başlı dinî topluluklar olan Yahudiler, Ermeniler, Rumlar kendi dinî yöneticilerinin idaresinde varlıklarını sürdürmüşlerdir. Bunu batılı tarihçiler de kabul ve tasdik etmektedirler. Aşağıya alacağımız satırlar 1909 yılında, yani OsmanlI İmparatorluğu döneminde Paris'te basılmış bir tarih kitabından alınmıştır: "...Türkler Hristiyanlara millî dillerini ve dinlerini bırakmışlar, onlara müdahale etm em işlerdir... Dinî ibadet yerleri (manastırlar) okul vazifesi görmekte ve geçmiş tarihin izlerini muhafaza etmektedir. Kendi dinî liderleri ve onların yönetiminde kendi kanunları vardır... Yani Türkler, bizim himayemiz altındaki ülkelere davrandığımız gibi davranmışlardır. Türkler gayrimüslimlerin siyasî kurumlarını birleştirerek, mahallî teşkilâtlara saygı göstererek, devletleri yok etmişler ancak halkların varlığını sürdürmüşlerdir..." (1)
Sayfa 1 - Türk-Ermeni İlişkileri, Tehcir Olayı ve Sözde “Soykırım” - 1) Albert Malet; L'âpoque Çontemporairıe. Hachette, Paris. 1909. s. 505.Kitabı okudu
“Bizim oralarda, gönlü kaydı mı kızın oğlana, ‘babamdan iste,’ ya da, ‘kaçır beni,’ der. Bilmez nedir flört mlört. Oğlan da, çok çok, allı pullu yemeni yollar, ‘köylü güzeli’ sevdiğine. Alfabeyi sökmüşlerse, ağaç kovuklarına, ‘seviyorum Osman, kurban olayım, dayanamıyorum gayri’, ‘ben de seni mor menevşem, sabret askere gideyim, tezkere bırakayım, başlık parasını denkleştireyim’ –ölme eşeğim ölme– yazılı pusulacıklar bırakırlar. Hercai değil..."
bırak babacığım bırak ellerimi
elim avucuna sığmaz oldu gayrı
ne bu korku ne bu ihtiyat
eğer tecrübe edemezsem tek başınalığı
nasıl başa çıkacağım olabileceklerle
Sayfa 52 - Velespit YayınlarıKitabı okuyor
