Çocuk romanı kategorisinde yer alan bu kitap aslında yetişkinler için oldukça önemli bir sistem eleştirisi kitabıdır. Kitaptaki alegorik anlatım yetişkinler için gayet tanımlayıcı. Filler sultanı, Kırmızı sakallı topal karınca, sarıcalar, hüdhüd kuşları hepsini aslında tanıyoruz gerçek hayatta. Hepsinin yerine koyabileceğimiz "insanlar" var ve var olmaya devam ediyor.
Filler sultanı, hüdhüd kuşu aracılığıyla, çalışkan karıncaların varlığından haberdar olunca önce onları fil olduğuna inandırarak kardeşlik vadediyor. "Her fil karincadır" sloganları artık istenilen ideolojiyi yaratıp sömürüyü başlatıyor. Sultan, önce çalıştırıp sonra aç bırakıyor karıncaları ve yiyecek verip lütufta bulunarak bağlılık sağlıyor. En önemli darbesi ise dillerini unutturup daha sonra umutlarını yok etmesi oluyor. Koskoca bir köle karınca sürüsü yaratıyor. Benliklerini yitirmiş bir ulus oluyorlar.. Ve bir tek kırmızı sakallı topal karınca boyun eğmiyor ve acıyla izliyor halkının başına gelenleri..
Metaforların hepsinin karşılık bulduğu masalsı bir sistem eleştirisi. Geçmiş ve güncel siyasi olayların altyapısını gayet başarılı yansıtan, Yaşar Kemal'in görüşleri ve sosyalist toplum tasavvurundan büyük izler bulunan bir eser. Türk Edebiyatında belki de türünün en iyisi.
Yaşar Kemal okumak isteyenler önce yazarın hayatını iyi bilmeli diye düşünüyorum. Ondan sonra eserlerini daha bir anlamlı okuyacaklardır. Doğa betimlemeleri, ezilenlerin yanında oluşu, zorbalara başkaldırısı, barışçıl felsefesi anlaşıldıkça daha anlam kazanacaktır yazdıkları. Bu anlamda kitapların yanı sıra "Yaşar Kemal Efsanesi" belgeseli mutlaka izlenmesi gereken müthiş bir yapım. Herkesin izlemesini tavsiye ederim.
