Felsefe tarihinde Miletos (İyonya) Okulu olarak bilenen ekol, Thales, Anaksimandros ve Anaksimenes'in doğayla ilgili gözleme dayalı bilgilerle örülü düşüncelerinden bina edilmiştir. Söz konusu düşünürlerin felsefenin temelini oluşturmasının nedeniyse Homeros ve Hesiodos'tan farklı olarak doğayı mitolojik bir yaklaşımla değil, akılcı ve bilimsel bir yaklaşımla ele alıp incelemeye başlamış olmalarında ve bu konuda geleneğin verdiği cevaplarla yetinmeyip "Evrenin ilk ilkesi/maddesi, yani 'arkhe' nedir?" şeklindeki ilk felsefi soruya verdikleri yanıtlarda yatar. Onlar, "tek olanı, bütün varlıkların değişmez maddi ilkesini" aramaya başlayarak Yunan felsefesinin doğumunu müjdelemişlerdir. Aşağıda bu üç filozofla ilgili bilgileri daha anlaşılır olması için maddeler hâlinde vereceğim. ___ Thales: - Miletos okulunun olduğu kadar bilimin ve felsefenin de kurucusu olarak kabul edilir. - Ona göre arkhe "su"dur çünkü canlıların yaşamını sürdürebilmesi için suya ihtiyacı vardır. Bu bakımdan materyalist monist bir filozof olarak kabul edilebilir. - Arkhe olarak suyu seçmesinde suyun katı, sıvı ve gaz hâlde bulunan (ve bu özelliği gözlemlenebilen) yegâne madde olması etkili olmuş olabilir. - "Her şey tanrılarla doludur." der. Dolayısıyla su arkhe'si tanrıdır, yani yaşamsal güçtür. - Aynı zamanda gökbilimcidir (astronom) ve bir yılda 365 gün olduğunu göstermiş, yaz ile kış gündönümlerini hesaplamıştır. - MÖ 28 Mayıs 585 tarihindeki güneş tutulmasını önceden bilmiştir, ki bu bilgi, sonradan Batı düşünce geleneği içinde "felsefe ve bilimi başlatan ilk bilgi" olarak değerlendirilmiştir. - Evlilik konusundaki düşünceleri, evlilikten felsefi anlamda uzak durulması gerektiğine ilişkin anlayışı yüzyıllar boyunca etkilemiştir. Anthony Kenny'ye göre büyük filozoflara bakıldığında neredeyse tamamının evlenmemiş olduğu görülür (ör. Platon, Augustinus, Aquinas, Scotus, Descartes, Locke, Spinoza, Hume, Kant, Hegel ve Wittgenstein). Bütün bu örnekleri geçersiz kılan ve evlilik ile felsefenin uyuşmaz olmadığını gösteren tek istisna vardır, ki o da Aristoteles'tir. ___ Anaksimandros: - Doğaya ilişkin eser kaleme alan ilk Yunanlı olarak tarihe geçmiştir. - Astronomi, meteoroloji, biyoloji ve coğrafya ile ilgilendi. - Ona göre arkhe sonsuz ve sınırsız ile ezeli ve ebediyi simgeleyen "apeiron"du. - Ona göre evren zıtlıkların birliğinden oluşuyordu. ___ Anaksimenes: - Ona göre arkhe; tek sonsuz uçsuz ve bucaksızdır ancak belirsiz değil, belirlidir. - Ona göre arkhe "hava"dır. Hava aynı zamanda tanrısal yaşamsal güçtür. - Bazı meteoroloji olaylarını açıklamaya çalışmıştır. - Ruhu da hava ile özdeş tutmuş ve ruh kavramını kullanan ilk filozof olmuştur. - Sabit yıldızlar ile gezegenler arasında bir ayrım yapan ilk filozoftur. - Ona göre asıl ışığa sahip olan güneştir, ay ve sabit yıldızlar onun ışığını yansıtırlar. - Güneş ve ay tutulmasına da mantıklı bir açıklama getirmiştir. ___ Yararlandığım kaynaklar: 1) Antikçağ Felsefesi, Çiğdem Dürüşken 2) İlkçağ Felsefesi, Ahmet Cevizci 3) Antik Çağ ve Orta Çağ Felsefesi Tarihi, Hatice Nur Erkızan ve Kadir Çüçen 4) Batı Felsefesi Tarihi: İlk Çağ Felsefesi, Bertrand Russell ___ Herkese keyifli okumalar diliyorum. Kitapla ve sevgiyle kalın.

FragmanlarAnaksimandros · Pinhan Yayıncılık · 2019281 okunma

·

385 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Seval Yılmaz