Halk için gerçeği görüşümüz var.
Merhaba arkadaşlar...
Kendilerine hayran olduğum halk ozanlarının anlatıldığı bir kitap... Kitapta Âşık İhsani, Anadolu'nun bağrında yetişen ta Pir Sultan Abdal'dan bu yana gelip geçen bir çok âşık, ozan ve halk şairine yer vermiş. Bu halkın insanlarının neler anlattığını birer veya ikişer örnekle bizlere sunmuştur. Mahzuni Şerifler, Pir Sultan Abdallar, Âşık Veyseller, Şahturnalar...
Anadolu insanı; yüzyıllardır yokluk, sefalet, zulüm, hainlik görmüş ve bir kenarda sesini duyuramamış insanlardır. Kendilerine bunları yapanlar ise bizzat kendi insanları olan ağalar, beyler, hükümetler ve yandaşları olmuştur. Bu sesleri çıkartılmayan halkın dertlerine yine halk ozanlarımız, halk şairlerimiz derman olmuşlardır. Bu sorumluluğu üstlenip sazları ve sözleriyle köy köy, şehir şehir dolaşıp halkın sevinç ve hüzünlerini gezdirmiş ve gittikleri her yere aktarmışlardır. Halk bu nedenle ozanlarını çok sever ve onlara çok şey borçludur. Peki neden borçludur halkımız ozanlarına? Çünkü o ozanlarımız halkına yapılan haksızlıkları görüp sözleriyle ve sazlarıyla haykırmış, bozuk düzenlere çomaklarını sokmuşlardır. Bu durum bir baskı oluşturup halkın biraz da olsa nefes almasını sağlamıştır. Âşık İhsani kitapta şunu söylüyor:
"Halkin ozanı uyandı mı, halk da uyandı demektir. Bu da hırsızların ve iki yüzlülerin sonu demektir."
Âşık İhsani bir çok halk ozanını övüyor kitapta fakat Usta Âşık Veysel'i usturuplu bir şekilde bir yönden eleştiriyor. Bir halk ozanının, ezilen halkının sesi olması gerektiğini söylüyor. Bu eleştirisine katılıyorum çünkü halk şairleri ve ozanları, ismini aldığı kişilerin ozanları ve şairleridir, sarayların değil. İhsani, Veysel Usta hakkında şunları söylüyor:
"Âşık Veysel Baba büyük bir ozandır. İrili
ufaklı kentleri dolaşır; konserler verir, para kazanır, köyü Sivrialan'a döner, toprak alır."
Eleştirdiği noktayı da şöyle anlatıyor:
"Tarlalarında çalışan işçiler birgün, baltanın birini unutur giderler. Ertesi gün işe başlarlar ki ne görsünler, bir balta yok. Haber Veysel ustaya gider ve Veysel bir şiir patlatır, baltasını çalan küçük hırsıza. Bir dizesi şöyle: 'Baltayı aldın da sapını nettin?' Küçük hırsıza insafsızca saldırdığını bilenimiz çok.
Ancak gönül isterdi ki küçük hırsıza saldırdığı gibi, aç susuz, topraksız, evsiz, eğitimsiz, doktorsuz bırakılmış halkının sırtından katrilyonlar çalan büyük hırsızlara karşı da bir şey deseydi. Ama demedi. Düzene, büyük hırsızlara bir şey demediği için hükümet parlementodan maaş bağladı Aşık Veysel'e. Buna karşın, yine de sevdik Veysel ustayı."
Ve tabi ki İhsani, kadın ozanlarımıza da bol bol yer vermiştir. Erkeklerin yanında kadınların da bu kültürde olması gerektiğini ve onların dünyadaki tüm güzellikleri altın bir top gibi taşıdığını söylemiştir. Bu kitapta çokça bilmediğiniz ozanlarla tanışabilirsiniz ve bunların içinde çokça kadın ozanımız olabilir. Zira onlardan birinin kalemine hayran kaldım. Kitapta en beğendiğim devrim ruhlu kadın ozanın yani Mevlüde Bacı'nın bir şiirini sizlerle paylaşmak istiyorum:
Şarkışla'ya düşürmesin,
Allah sevdiği kulunu,
Gemerek'te çevirmişler,
Deniz Gezmiş'in yolunu.
Gece Elmalı'da kalmış,
Hamamcı Ali'yi sormuş,
Uzatmalı erin biri,
Aslanı gafletten vurmuş.
Yaşa Türk ordusu yaşa,
Ben de şaştım böyle işe,
Ordu madalya göndermiş,
Yusuf'u vuran çavuşa.
Kalçasından değmiş kurşun,
Harıl harıl akar kanı,
Gelen giden tekmeliyor,
Aslan senin anan hani.
Yurdun düzeni bozuldu,
Yolumuz uğradı kışa.
Tarihlere kayıt olsun,
Nihat Erim geldi başa.
Huzursuzum ki şu sıra,
Sanki sarhoş yaşıyorum,
Daha yüklenmen üstüme,
Eskiyi zor taşıyorum.
N'olaydım n'olaydım,
Okur-yazar olaydım,
Deniz Gezmiş'i savunan,
Avukatı ben olaydım.
Mevlüde Bacı'nın bu şiiri'ni Zülfü Livaneli plağa okumuştur. Dinlemek isteyenler için link:
( youtu.be/QVqAUUlmDqU )
Haksız, adaletsiz, düzenin düzelmesini istemeyenler, halkın ozanının uyanmasını da istemezlermiş. Günümüzde pek halk ozanı kalmadı ama mesele halkın derdini haykırmaksa günümüz bir kaç rap müzik sanatçısı bunu geçtiğimiz yılda çok güzel yapıp "Susamam" adlı bir şarkı çıkardılar. Ve tabiki halkın uyanmasını istemeyen kitle ve hükümet tarafından ağır eleştiriler aldılar. Ne demiş ünlü düşünür? "Ozanı haykırmayan bir memleketin harebelerinde baykuşlar öter." kitapta İhsani de diyor ki:
"Öttürmeyeceğiz baykuşları harabelerimizin üstünde."
Kitapta bir çok şiire hayranlık duyacaksınız. Benim gibi pek şiir sevmeyen biri bile sevdiyse, bu kitap birçoğunuza keşke daha önceden keşfetmiş olsaydım dedirtecek. Benim en hayran olduğum şiir ise Sefil Çırakman adlı ozanımızın şiiri oldu. Buyurun okuyun o efsane şiiri. (Çırakman bu şiiri cumhuriyetimizin 50. yıl şölenlerinde söylemiştir.)
Bu bir hakikattır herkes görmeli,
Tarihten kahraman gelişimiz var,
Hain padişahı tahttan indirip,
Düşmanı bu yurttan sürüşümüz var.
Girmesin yabancı, yurdun bağrına,
Ta o günden adım attık yarına,
İnsan hakkı, özgürlüğün uğruna,
Laik Cumhuriyet kuruşumuz var.
Çal, oku ozanım türkünle sazın,
Kim demiş alnında karadır yazın?
Atatürk'e karşı çıkan yobazın,
Başına yumruğu vuruşumuz var.
Atatürk'ün ilkesine uyarak,
Ta gelmeden geleceğini duyarak,
Yurdumda sulh, cihanda sulh diyerek,
Bütün dünya ile barışımız var.
İnsan haklarıyla tam hürriyetin,
Arzusu bu iken bütün milletin,
Ellinci yılına Cumhuriyetin,
İnançlı bilinçli girişimiz var.
Sefil Çırakman'ım gerçektir sözüm,
İnsan sevgisiyle yanıyor özüm,
Çağın ozanıyım kör değil gözüm,
Halk için gerçeği görüşümüz var.
Eğer siz de yüzyıllardır Anadolu halkının en büyük sesleri olan bu güzel ozanları tanımak istiyorsanız bu kitap size her ozanı bir nebze tanıtacaktır. Sizlere geçmişten günümüze kadar çekilen acıları, uğranılan haksızlıkları, ozanların kısa şiirleriyle gözlerinizin önüne getirecektir. Bu kitabı alıntılarıyla tanımama vesile olan 
Varsayalımismail'a teşekkür ediyorum. Ve ben de sizlere şiddetle tavsiye ediyorum. İyi okumalar...
··
854 görüntüleme
Emeğinize sağlık güzel inceleme olmuş 👏🏻👏🏻👏🏻📚📖📝
👏👏👏👏👏 mükemmel bir kitap incelemesi. En kısa zamanda alıp okuyacağım, çok teşekkür ederim 👍
Anadolu'nun haksızlığa ve zulme karşı yükselen sesidir halk ozanlarımız. Ellerin dert görmesin Murat, çok güzel bir inceleme.🍀
Şunu da bırakayım 👇
pir sultan'ım der ki deli
elden koymaz doğru yolu
ne yanarsın dünya malı
birin alıp gidemezsin.
En kısa zamanda okuyacağım, eline sağlık kankacım🙏🏻
Ne demiş pir sultan Abdal
"Kadılar müftüler fetva yazarsa
İşte kement, işte boynum aşarsa
İşte hançer , işte kellem keserse
Dönen dönsün ben dönmezem yolumdan".
Ben teşekkür ederim fazla mola vererek okuduğum bu şaheseri bir an evvel bitirme kararı almama vesile olduğunuz ve birçok okura ismini duyurduğunuz için. Açıkçası birilerinin sırtlanması gerekiyor bu ve fotokopisi unutulmuş eserlerin inceleme faaliyetini. Mersilerden bir demet ≈))
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.