1600'lerde Kahire'ye ya da İstanbul'a seyahat ettiğinizde çok kültürlü ve hoşgörülü metropollerle karşılaşırdınız; Sünniler, Şiiler, Ortodoks Hıristiyanlar, Katolikler, Ermeniler, Kıptiler, Yahudiler, hatta zaman zaman Hindular bile görece uyum içinde hep birlikte yaşarlardı. Osmanlı İmparatorluğu dini sebeplerle ayrımcılık yapsa aralarında kendilerince çatışmalar yaşansa da Avrupa'yla karşılaştırıldığında özgürlüklerle dolu bir cennetti. O dönemin Paris ya da Londra'sı, üzerinden dini radikallik akan, sadece hakim grupların barınabildiği topraklardı. Londra'da Katolikler, Paris'te Protestanlar öldürülürken, Yahudiler şehirlerden sürülür, Müslümanlar ise şehirlere adım bile atamazdı. Yine de Bilimsel Devrim, Kahire veya İstanbul yerine Londra ve Paris'te başladı.
Sayfa 209Kitabı okudu
··
1.662 görüntüleme
Öne Çıkan Yorum
Naçizane, yazarın bu tespitinin yarı doğru yarı da sorunlu olduğunu düşünüyorum. Yazarın bahsettiği zamanlarda Osmanlı zaten bilimsel anlamda da iyi bir durumda değil miydi? İstanbul'u bile Fatih'in yeni bilimsel yöntemleri sayesinde fethetmedi mi? Aynı şekilde 1800'lerden itibaren dinciler yönetimde etkin olmaya başladıktan sonra da çökmeye başlamadı mı zaten? Padişah isimleri Orhan, Süleyman, Mehmet'lerden Abdulhamit, Abdulmecit'lere dönüştükçe bilim geride bırakılmış, matbaa bile red edilmiş vs. Bunun tam aksi olarak da Avrupa'da dogmatik düşünce etkisini yitirdikçe gelişmiş. Dolayısıyla yazar güzel bir noktadan fakat eksik bilgiyle yanlış bir çıkarımda bulunmuş gibi geldi bana. Fakat ben aşırı kıt bilgiye sahip olduğum için emin de olamadım. Bu konuda bilgili arkadaşların da yorum yazmalarını dilerim.
1000 li yıllarda Tokat ‘ta Yağıbasan Medresesini kurmuş ilk türk devleti Danişmentliler..Medrese’nin tavan kısmı gökyüzü gözlemleri için açık bırakılmış.Yine aynı yıllarda Divriği Şifahanesi’ni yapan Mengücekler.Şifahane’nin içinde bir havuz var havuzun içinde fışkıran su soldan sağa bir helezon oluşturarak ana havuza bağlanıyor.Gezegenler sağa dönüyor,nötron protonların hareket yönü de aynı.11.yüzyılda Anadolu’da sayısız medrese var Osmanlı zamanında da iki büyük medrese yapılmış biri Fatih(1400 lü yıllar)zamanında Sahnı Seman Medreseleri diğeri Kanuni zamanında (1500 ler)Süleymaniye Medresesi..
Bugün Bursa Ulu Cami minnerinin olduğu yerde Güneş ve gezegenler resmedilmiş duruyor(1300 ler)..Türk -İslam tarihine baktığımızda İslam dini,bilimsel gelişmelerin hiçbir zaman önünde engel olmamış ama aynı yüzyıllara baktığımızda kilise tüm bilimsel çabaların önünde engel ve Engizisyon Mahkemeleri kurarak cezalandırmışlar bilim insanlarını.
Harari’nin başladığını söylediği devrim Avrupa’nın kendi bağnaz kafa yapısını parçalamasıdır.Ayrıca hemen yanıbaşlarında kıtır kıtır kestikleri Arapların kurduğu Beni Ahmer Devleti’nin(İspanya)bilim ve kültür mirası üzerine düşüncelerini geliştirmişlerdir.
Bilgiye dayalı çok değerli çıkarımlar yapmışsınız. Değerli katkınız için çok teşekkür ederim. Sayenizde yazarın tespitinin daha da sorunlu olduğuna inandım.
2 sonraki yanıtı göster
Genel Bilim Tarihine bakıldığında sırasıyla şu dönemler mevcuttur:
-Mezopotamya/Mısır
-Antik Yunan
-İslam Dünyası
-Avrupa
Herkesin bu ileti de ve yorumlarda merak ettiği veya eleştirisini yaptığı kısım sanıyorum ki İslam Dünyası.(Bahsettiğim bütün dönemler bir süreliğine Bilimin bayrak taşıyıcılığını yapmıştır)
Bu konuda 2 isim önerebilirim:
Uzun okuma yapmak istiyorsanız:
Fuat Sezgin - Wissenschaft und Tecnick im Islam (Islamda Bilim Ve Teknik isminde çevrilmişti) ve Fuat hocanın diğer çalışmaları.
Celal Şengör hocanın, Fuat Sezgin hocayla çalışmış biriyle "İslam bilim tarihine damga vuran icatlar hangileriydi?" başlığıyla yaptığı Teke Tek programını da izleyebilirsiniz, Fuat Sezgin hocanın eserlerine değiniliyor.
Kısa okuma yapmak isterseniz :
Ankara DTCF Felsefe Araştırmaları Enstitüsü Dergisinde yayınlanan(1963) > Ortaçağ İslam Dünyasında İlmi Çalışma Temposundaki Ağırlaşmanın Bazı Temel Sebepleri- Aydın Sayılı.
Yazarın yorumuna gelirsek eğer böyle zan altında bırakacak bir yorum yapıyorsa bunu ya Arşiv Belgelerine atıfta bulanacak şekilde veya Arşiv Belgelerine dayanan bir bilimsel araştırmaya yer vermeli. Ek olarak eğer 1600 tarihinden sonraki Bilimsel Devrimi kastediyorsa doğrudur gelişmeler bakımından ancak kitabın genelinde saydığım bütün bu aşamaları görmezden gelip sadece Avrupa Bilimsel Devrimine vurgu varsa bu büsbütün cahilliktir.
Bilim; Dünya Tarihinde ne Avrupanın, ne İslamın, ne Mısırın, ne de Yunanın şahsi malıdır, Bilim insanlığındır ve bir bayrak yarışıdır.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.