Fransız yazar Prosper Merimee'nin bir çingene kızı olan Carmen ile onbaşı Don Jose arasındaki aşkı anlatan uzun hikayesi. Daha önce Bizet'in bu hikayeden alıntılayarak bestelediği aynı adlı operasını izlemiştim/dinlemiştim. Opera eserini çok beğenirken kitaptan aynı etkiyi alamadım. Çevirinin etkisi miydi, anlatımda mı sorun vardı yoksa hikayeyi bildiğimden dolayı beni heyecanlandırmadığı için miydi bilmiyorum ama kitap beni pek etkisi altına alamadı. Genel olarak hikayeyi değerlendirirsek başarılı bir hikaye, ilk defa okuyan, hikayeyi ilk defa duyan biri için oldukça ilgi çekici, bazı noktalarda sinir bozabilen bir aşk-öç-büyü-yolculuk-ölüm hikayesi. Karakterler çok etkileyiciydi. Özellikle Carmen kitaptaki karakterleri olduğu gibi okuyucuyu bile etkileyecek derecede zeki ve zekasını nasıl kullanması gerektiğini bilen bir kadın. Kitapta tavırları ile beni en çok sinir eden karakter de en çok etkileyen karakter de Carmen oldu. Bazı atasözleri çok garip ve anlamsız geldi. Çingenelerin diliyle bakarsak bir anlam kazanabilir, ya da çeviri sonucu anlamsızlaşmıştır. Kitap ilk çıktığı dönemlerde Çingene kültürünü yeriyor diye bir hayli eleştiri almış. Ek olarak İspanyol kültürünü yerdiği için de kitap eleştiri almış. Günümüzde ise bu eleştirilerin sanırım pek etkisi kalmamış. Kitabın ilk sayfalarını açtığımızda bembeyaz sayfada bizi Palladas'ın üç cümlelik şu alıntısı karşılıyor: ''Her kadın zehir gibi acıdır. Yalnız iki iyi anı vardır. Biri yatakta, öbürü ölümünde.'' Bu alıntı kitabın kadınları yerdiğini düşündürüyor. Evet Carmen karakteri kitaptaki en zeki karakter olarak lanse edilmiş. Fakat bu zeka insanları kandırmaya, aldatmaya yönelik olan şeytani bir zeka. Yani kitabın baş kadın karakterini kötü olarak gösteriyorlar. Her ne kadar katil olsa da kandırıldığı için Don Jose ise masum olarak yansıtılmaya çalışmış. Bu anlatımdaki kadını yerme düşüncesinin yazarla ilgisi olduğunu düşünmüyorum elbette. Hikayenin ataerkil düşünce tarzının günümüzden çok daha baskın olduğu bir dönemde geçtiğini göz önüne alırsak böyle bir anlatım tarzı olağan karşılanabilir. Yine de yanlış bir yaklaşım olduğunu değiştirmez. Bir yandan da kitabın etkileyici olması için ana karakterin böyle yaratılması gerekiyordur, o konuda da diyecek bir şeyim yok. Hikayenin anlatımı sinirimi bozmuş olsa da güzel bir hikayeydi, bir çırpıda bitti. Kitap dört, hikaye ise üç bölümden oluşuyor. Dördüncü bölümde ise hikayeden bağımsız olarak kitaba konu olmuş çingenelerin farklı kültürlerdeki yaşamlarından, hayatlarından, çingene kültüründen bilgiler veriyor. Kitap kısa olması sebebiyle oldukça akıcıydı. Araya tatilim girdiği için bir noktada kitaptan koptum ama hikayeyi bildiğim için beni fazla etkilemedi. Uzun aralar vermeden 1-2 gün içerisinde okunması gereken bir hikaye.

CarmenProsper Mérimée · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20211,897 okunma

·

267 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Kitapkurdu