Bu işin bütün hakikatini öğrenmeye çalıştım. Mesele şöyledir: Ruslar Demirhanşurâ taraflarına gelmişler. Enver'in amcası Halil Paşa'yı Bâkü'ye yollamışlar. Azerîlerin bir ordu ve generalleri varmış. Müdafaa tertibi almışlar. Mebus Meclisi fevkalade içtima etmiş. Halil Paşa meclise gelip: «Müdafaa etmeyiniz. Ruslar buraya yerleşmek için gelmiyorlar. Türkiye'deki kardeşlerinize bir yardım ordusu gönderecekler. Bu ordu buradan geçecek. Bunu bana Mustafa Kemal Paşa yazdı. Müdafaa etmesinler, diyor.» demiş. Uzun münakaşalar olmuş, nihayet meclis: «Mademki Anadolu'daki kardeşlerimize kûmel (yardım) götürecek. Geçsin kazaya rıza.» demişler.
Bu vakayı bana bir miktar Kars'ta Nuri Paşa da anlatmıştı. Nuri, Enver Paşa'nın kardeşidir. Enver, mevkie geçer geçmez, kendisini, babasını, amcasını, kardeşini, ilâh... paşa yapmıştı. Böyle şeyler aleyhinde olarak Abdülhamit idaresine isyan etmiş olanlar, bir gün gelmiş onlardan beter olmuşlardır. Nuri baktım cahil bir adam ama, makûl ve namuskâr görünmektedir. Kars'ta, fabrikalarda çalışıyor. El işlerinde kabiliyetli bir adam. Lâkin Halil cahil. şedid, biri. O general olur muydu? Olursa böyle olur. Halil Rusları Bâkü'ye sokmuş. Nuri ise vaziyet alip, Gence'de Ruslar ile harbetmiş. Aferin bu gayreti de göstermiş. Fakat mağlûb olmuş. Bana amcasından pek dert yandi ve ezcümle şunu söyledi: «O benim amcam olan herif, öyle namussuz ve alçaktır ki, bilemezsiniz. Azerîleri aldatip ellerini ayaklarını bağladı. Ruslara teslim etti.»
Sayfa 64Kitabı okudu
·
46 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.