Notre-Dame ("Bizim Kadın" anlamına gelir; yani Meryem Ana) geçen yıllarda alevler içinde kaldığında en çok üzülenin Victor Hugo'nun ruhu olduğunu düşünmüştüm. Nasıl ki Tolstoy'un "Savaş ve Barış"ı bir makale ve roman karışımı ise, Hugo'nun "Notre-Dame'ın Kamburu" (orijinal adı: "Paris'in Notre-Dame'ı) da öyle: Bir hikâye anlattığı kadar, mimarlık ve tarih üzerine düşünceler de içeriyor. Zaten yazarın romanı yazmaktaki amaçlarından biri de adıgeçen katedralin ve devamlı değişen Paris mimarisinin korunması talebini duyurmak imiş... İlginçtir, Hugo bir dinî yapıyı yüceltirken, o yapının ayrılmaz parçası ve romanın başkarakterlerinden olan rahibi (Claude Frollo) yerden yere vuruyor. Bu tutumunda bir 19. yüzyıl ilerici aydınının Ortaçağ'a (hikâye bu zaman diliminde geçer), dolayısıyla dîne bakışındaki ikircikli hâli görebiliyoruz: Dînin ruhunu, mirasını ve vicdanını koruyalım, fakat dîni ve din adamlarını değil... Her Victor Hugo romanı benim gözümde bir Yeşilçam Türk filmidir: Tatlı acemilikleri göze çarpan senaryosu, baştan sona ezilenin, dışlanmışın, "Sefiller"in tarafındadır; ilahî tesadüflerin müdahale hakkı her zaman vardır ve mutlaka hüzünlendirir (Ağlatır). Kendi ülkesinde bir şair, bizde ise romancı olarak tanınan Hugo'nun bahsekonu romanında işlediği kimi sahnelerin, sonraki eserlere ilham verdiğini düşünüyorum (Kendisinin nereden ilham aldığı bilinmez). Örneğin bir büyücü ya da cadıyı saklayan bir evi, "ellerinde yabalarla" yakmaya gelen insan topluluğu ve şehrin serserilerinin yeraltında kurdukları ikinci bir şehir olan Mucizeler Sarayı... Bir edebiyatçı ve devlet adamı olarak, hayattayken de büyük bir üne kavuşmuş Victor Hugo. 1881 yılına denk gelen 80. yaş günü uğruna Parisliler büyük bir geçit töreni düzenlemişler mesela ve resmî görevliler dahi onun "Sefiller" eserine atıfta bulunan peygamber çiçekleri iliştirmişler üzerlerine. Hatta Vietnam'da modern bir dinî hareketin onu aziz mertebesine koyması, dünyada da ne derece meşhur olduğunu gösteriyor. Bugün hâlâ istemeye devam ettiğimiz bir dünya için mücadele etmiş, büyük harflerle yazılmaya yakışır bir vicdanın gerçekçi masallarını anlatan o büyük insana selâm olsun. Nam-ı diğer Özgürlük, Eşitlik ve Kardeşlik...

Notre Dame'ın KamburuVictor Hugo · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 202233,3bin okunma

··

646 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Haydudu