Clarissa' nın Savaşı mı Dünya Savaşı mı?
Clarissa' nın tüm hikayesini okuyamadım. Gerçektan yazarın zihnindeki metni okumak isterdim. Kitap birden bire anlamsız bir yerde bitiverdi. Biraz araştırınca yazarın intiharından dolayı yarım bıraktığı bir eser olduğunu okudum. Kalan kısımları yayıncı, yazarın notlarından yararlanarak tamamlamış. Zaten bu durum hissediliyor. 
Stefan Zweig' ın disiplinli üslubu bir noktadan sonra kayboluyor.
Ben okuyacağım kitapları rastlantısallık üzerine seçiyorum, bu eserde bunlardan biri. Daha önce yazarın Satranç eserini okumuştum. Doğrudan karşılaştırmak ne kadar doğru olur bilemem ama iki eser arasında hem anlatım hem de kurgu açısından çok büyük farklar var. Yani yarım kalmış bir eser bunu kabul ediyorum fakat 
Satranç gibi ğil. Az önce de bahsettiğim gibi yazarın intiharı ve tabi belki öncesindeki psikolojik süreç ve gelişmeler bu konuda etkili olmuş olabilir. Bunu bilmek münkün değil çünkü bu kitabın yazımına şahitlik edecek kişi, yani yazarın eşi, beraber intihar etmişler. Bu üzücü olaydan bahsetme sebebim, kitapta işlenen aşk ve sevgi temasının boş temeller üzerine kurulmadığını düşünmemden dolayıdır.
Kitapta benim hissettiğim ağırlıkla antimilitarist tonlamalar oldu. Yazarın yaşamını incelediğimde bu kanının yanlış olmadığı sonucuna vardım. Meğer Stefan Zweig başlarda savaşı bir gazeteci ve yazar olarak desteklemiş. Hatta orduya gönüllü olarak katılmış. Her ne kadar sıcak çatışmalara katılmasa da cephedeki acıları görünce bu düşüncesi değişmiş. Belkide eserdeki Brancoric, yazarın zihnindeki savaş karşıtlığının yansımasıdır.
Hikayemize gelecek olursak -buradan sonrasında spoiler bilgiler içerebilir- annesini hiç görmemiş Clarissa, vatansever bir askerin kızıdır. Baba ise askeri becerisini sıcak çatışmalar üzerine değil istatistiksel veriler üzerine geliştirmiştir ve kitap içerisinde bu gelişim devam etmektedir. Annesi olmayan küçük kız çocuğu Clarissa, önce bazı akrabalarının yanında kalsa da daha sonra dini eğitimin ağırlıklı olduğu bir okula yatılı olarak verilir. Çocuk yaşlarından, genç kız yaşlarına kadar burada monoton bir hayat sürer. Zaten kendisi de oradan ayrıldıktan sonra, oraya dair fazla anıya sahip olmaz.
Clarissa' nın hayatı özellikle bilinmeyen sebeplerden askerlik mesleğinden uzaklaştırılan babası ve ağabeyi ile yaptıkları toplantıdan sonra değişir. Clarissa bu sürecin sonunda okuldan ayrılır, kendi evinde yaşamaya başlar, baba başka diyara göç eder, ağabeyi ise zaten askeri okuldadır. Normal hayat sürmeye başlayan Clarissa, bir profesöre asistanlık yapmaya başlar. Askeri babanın kızı olarak Clarissa da düzenli, tertipli ve disiplinlidir. Kısa sürede profesörün güvenini kazanır.
Günlerden bir gün profesör, kendisi için olan bir davete Clarissa' nın gitmesini ister. Fransa' ya yapacağı bu ziyarette profesörü temsilen dinleyici olarak bu davete katılır. Davet bir bilimsel panel diyebileceğimiz bir organizasyondur. Organize eden, alternatif yaşam algısı olan Fransız öğretmen Léonard' dan başkası değildir. Bu farklı kişiliği ile Clarissa' yı etkiler, tabi Clarissa da onu etkiler ve ikisi bu organizasyon bittikten sonra, tarihten, gelişmelerden, gazetelerden uzak bir hayat yaşarlar, sekiz günlük bir zaman dilimi. Bu süreç içerisinde tabi birçok önemli gelişme olur, bunlardan en önemlisi panelin son zamanlarına denk gelen Avusturya Arşidük' ünün suikasti olur ki iki aşığın gündemden uzak geçirdiği günlerde de birinci dünya savaşını başlatan, Avusturya' nın, Sırbıstan' a savaş ilanı duyulur. Tabi bu aslında birinci dünya savaşının da başlangıcıdır. Asker olarak cepheye gitmesi gereken Fransız öğretmen Léonard ve asker kızı olarak vatanına hizmet etmesi gereken Clarissa' nın yolları burada ayrılır. Bir daha birbirinden haber almazlar.
Savaş yıllarını yazarın gözünden görmek için harika biz fırsat. Eserdeki bu satırları dikkatle okumanızı tavsiye ederim. Aslında savaş sadece cephede değil, Clarissa' nın ruhunda da devam eder. Fransız öğretmen Léonard' ın oğlu' nun geleceği ne olmalıdır? Nasıl bir çıkış yolu bulacaktır? Bir taraftan makineli tüfeklerle, toplarla cephelerde savaş yaşanırken, diğer tarafta Clarissa' nın içinde de ruhunda da bir yaşam savaşı vardır. Bence yazar Savaş' ı tüm gerçekliğiyle anlatmış, belki eseri kendisi bitirse bambaşka bir sonuç okurduk, bunu bilemeyeceğiz. Ancak eser bu karanlık yılları yansıtmada en az kendi yaratıcısı kadar depresif ve başarılı. Okumanızı tavsiye ederim. Keyifli okumalar.
··
8,1bin görüntüleme
Muazzam bir inceleme olmuş, eline sağlık.
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.