Lügat
Mükâşefe
(ﻣﻜﺎﺷﻔﻪ) i. (Ar. keşf “perdeyi kaldırmak, âşikâr
kılmak”tan mukāşefe)
1. Meydana çıkarma, açık, görünür, bilinir duruma getirme, âşikâr etme: Bildirdi bir nigehle dile gamze kasdını / Ne keşfe ne mükâşefe-i râza başladı (Nef’î).
2. tasavvuf. Akıl ve duygular yoluyle erişilmesi mümkün olmayan maddî, mânevî ve ilâhî bilgileri kalp gözüyle keşfetme, bilme: Râhib eyitti: Ey aziz, bu mükâşefe sana kandan hâsıl oldu? (Fuzûlî). Kul cemal vasfı ile mükâşefe hâline erdirildi mi sekr hâsıl olur, ruh neşelenir, kalp aşk hislerine garkolur (Kuşeyrî Risâlesi Terc.).
·
4.856 görüntüleme
مصیب
Musîb
İsâbetli, yanılmayan, doğru.
* Resul-i Ekremin (A.S.M.) isimlerinden birisi.
(ﻧﻔﺎﺳﺖ)
i. (Ar. nefāset) Güzel, nefis, çok beğenilir nitelikte olma: Hayrân-ı nefâsetindir elvâh (Muallim Nâci).
'...cevherin nefasetini bilmenin, ücreti karşılığında onu almaya in sanı teşvik ettiğini tembih etmiştir.'
İmam Gazali
(ﻋﻜﺲ ﺍﻟﻌﻤﻞ)
i. (Ar. ‘aks “tersine çevirme”, harf-i târif el- ve ‘amel “iş” ile ‘aksü’l-‘amel)
Karşı hareket, aksi tesir, tepki, reaksiyon:
Kalem sâhipleri arasında cârî olan alafranga temâyüle bir aksülamel teşkil etmek üzere… (Ahmet Hâşim).
Kapatılmasının herhangi bir aksülamel doğuracağını zannetmiyorum dedim (Ahmet H. Tanpınar).
Oh, size bu yağmurlu günlerin bende yaptığı aksülameli nasıl anlatmalı! (Ahmet H. Tanpınar).
(ﺧﻼﺹ)
i. (Ar. ḫalāṣ)
Kurtulma, kurtuluş:
Nihâyet piyanoyu bir çâre-i halâs olmak üzere kabul etti (Mehmet Rauf).
Yol vermese de zaman halâsa / Etmem taleb aman hulâsa… (Abdülhak Hâmit)
Halâsımızı bu insânî, mert harekete borçlu idik (Refik H. Karay).
ѻ Halâs bulmak (olmak):
Kurtulmak: Ger azâb-ı âhiretten bulmak istersen halâs / Ârif ol ki cehl odundan kopısar cümle azâb (Niyâzî-i Mısrî).
Aç gözün Nemçe kıralı Gāzi Sultan’dır varan / Ser halâs olmaz elinden bir aç arslandır varan (Âşık Ömer).
Bizi burada zincirde bırakıp da kendin halâs olmağa mı çalışıyorsun? Mümkün değil (Ahmed Midhat Efendi).
.
Şakaklarına ak düşmüş bu dünkü çapkın, artık yeni aşkından halâs bulamaz ömrünün sonuna kadar (Refik H. Karay).
Halâs etmek (eylemek): Kurtarmak: Halâs etti seni dünyâ gamından aldı can nakdin / Harâmî çeşmine yârin helâl et Zâtîyâ kanın (Zâtî).
Halâs eyledim güç belâ cânımı / Edip pâre pâre girîbânımı (İzzet Molla)
(ﺧﻮﺵ ﺁﻣﺪﻯ)
i. (Fars. ḫōş ve āmedі “geliş” ile ḫōş-āmedі) Hoş geldine gitme.
ѻ Hoşâmedîye gitmek:
Bir kimseye “hoş geldin” demek için nezâket ziyâreti yapmak.
Bâd-ı sabâ: Serin ve tatlı esen bahar rüzgârı:
Bâd-ı sabâ selâm eyle o yâre/
Pek göresim geldi illerimizi /
Gönül arzu çeker amma ne çare/ N'ideyim tutan var yollarımızı (Karacaoğlan - Ö.T.S.).
Bâd-ı sabâ efendime gidersen/ O güneş yüzlüye var selâm eyle (Gevheri).
Ricâm budur senden ey bâd-ı sabâ/Emrah geldi diye bir haber eyle (Erzurumlu Emrah -Ō.T.S.).
(ﺍﺳﺘﻬﻼﻙ)
İstihlâk
i. (Ar. helāk’ten istihlāk) Kullanmak sûretiyle tüketme, sarfetme, tüketim
İstanbul’da imparatorluk dâhilindeki halk istihlâk ile paranın kısm-ı âzamının açıktan hârice akıtıyordu (Yahyâ Kemal).
(ﻣﻔﻠﻮﺝ)
sıf. (Ar. felc “felç”ten meflūc) [Türkçe’de türetilmiştir]
1. Felç olmuş, felçli, inmeli: Daha doğrusu nasıl meflûç bir insan gibi sürüdüğümü bilmiyorum (Hâlide E. Adıvar). Murat, kollarını iki yanına sarkıtarak meflûç gibi durdu (Mahmut Yesâri). Üç çocuk, meflûç bir koca… Bir hastabakıcı maaşı (Ahmet H. Tanpınar).
2. mec. Durmuş, çalışmaz, işlemez duruma gelmiş: “Müessese meflûç halde.”
(ﺍﻧﺠﺬﺍﺏ)
i. (Ar. ceẕb “çekmek”ten inciẕāb)
1. Bir şeyin câzibesine tutulup ona doğru çekilme, câzibesi sebebiyle ona doğru meyletme, cezbolunma:
İncizâbın görülür nerde bir âfet görsen (Muallim Nâci).
Büyük dayısı ve kızları Nerîman’da garp hayâtına karşı incizap uyandırmışlardı (Peyâmi Safâ).
2. astro. Gök cisimlerinin birbirini çekmesi.
dâgî¹
Baş kaldıran, âsi
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.