ANLAM ve TARİH
Daha önce hiç adını duymadığım 
José Ortega y Gasset, bu kitapta anlaşılır bir üslupla felsefe yapmış. İnsana ve insan yaşamına farklı bir pencereden yaklaşmış. İnsanın zamana göre anlaşılabilir olduğunu, tarihsel bir yapıda olduğunu söylüyor. Bilimin, insanı ve yaşamı açıklamada eksik kaldığını ya da yanıldığını belirtiyor; fizik, kimya, biyoloji... gibi doğal bilimlerin.
Akademik olarak yazılanlar değil ama az da olsa bilimsel okumalar yapmaya çalışan biriyim. Bilim, her ne kadar kesinliği arzulasa da kesinleştirmeye çalışsa da; bilgilerin her zaman değişebileceğini belirtir. Yani, her bilgi zamanla geçersizleşebilir. Gasset, bu yüzden bilime (özellikle doğa bilimlerine) güvenilemeyeceğini, en azından insana ve yaşama anlam bulmaya çalışırken güvenilemeyeceğini söylüyor.
İbn-i Haldun 
Mukaddime adlı eserinde tarihsel sosyoloji yapar. Gasset, İbn Haldun'u okumuş mudur bilmiyorum ama - Ki bence okumuştur. Çünkü; ikisi de aynı topraklarda yaşamış. İbn Haldun yüzyıllar önce yaşamış olsa da. - İbn Haldun da y Gasset gibi insanlığın gelişimini ve değişimini tarih üzerinden işliyor. Gasset insanlığın; tarih ile, tarihsel değişimi ile açıklanması gerektiğini söylerken; İbn Haldun bunu yüzyıllar önce zaten söylemiş ve yapmış.
İnsan, yaratılışı itibarıyla tekdüze bir varlık değildir. Hem maddi hem manevi yönüyle dünyada bulunuyor. Maddi yönünü söylememe zaten gerek yok. Manevi yönü ise; düşünceleri ve duyguları. Maddi ve manevi bir bütün olduğu için, zaman insana etki ederken, her iki özelliğe de etki ediyor. İnsan, zaman geçtikçe hem maddi hem de manevi olarak değişiyor. Ben, evrimin olabileceğini düşünüyorum. İnsanın zamanla maddi (fiziksel) gelişim ve değişimi maddi evrim olarak kabul edilirse; inançları, politikası (sosyalizm, demokrasi, teokrasi...) da manevi evrimi olarak söylenebilir, bence.
İnsan, maddi ve manevi bir bütün olduğu için; insanı ve yaşamı anlamak için her iki özellik de incelenmeli. Sonuçlardan da ortak bir anlam çıkarılmaya çalışılmalı bence. Ancak bu şekilde insan ve yaşam doğru bir anlama kavuşabilir. Bu yüzden hem bilim hem de felsefe ortak hareket etmeli. Tüm dallarıyla, tüm alanlarda.
·
100 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.