Roman 1950-ci illərdə cərəyan edir. Romanda vaxtdan əhəmiyyətli istifadə; əsərin dörd əsas hissəsinin fəsillərə görə adlandırılmasıdır. Müəllif “Qış” bölməsi ilə başladığı hekayəsini “Bahar”, “Yay” və “Payız”dan ibarət dörd hissədən ibarətdir. Romanın bədii ədəbiyyatı ilə bağlı maraqlı məqamlardan biri də müəllifin istifadə etdiyi rəvayətçi və bu rəvayətçinin bəzən özünü ifadə etdiyi mötərizələrdir. Müəllif roman personajı C.-nin daxili aləmini oxucuya mümkün qədər aydın şəkildə təqdim etməyə çalışsa da, bunu birinci şəxs deyil, üçüncü şəxs vasitəsilə həyata keçirir. Personajlar: *C: Aylak Adam əvvəldən axıra qədər C.-nin xarakterinə diqqət yetirən bir romandır. Roman boyu tam adı oxucu ilə paylaşılmayan C. maddi cəhətdən rahatdır, buna görə işləməyə ehtiyac duymur, cəmiyyətdən və cəmiyyətin dəyər mühakimələrindən uzaq yaşamağa üstünlük verir. Demək olar ki, romanda qeyd olunan hər şeyin mərkəzində C. durur. *Qadınlar: Roman boyu C.-nin qadınlarla münasibətləri hadisələrin mərkəzində dayanır. Ayşə və Gülər ilə münasibətləri romanın ən önəmli cəhətləri arasında olduğu kimi, onun yunan qızı, amerikalı Laura, Sacide və küçədə gördüyü qadınlarla qısa müddətli əlaqələri də C.-nin şəxsiyyətinin göstəricisidir. qadınlara sevgi. C.-nin qadınlara qarşı bu cür yanaşmasını çətinləşdirən amillərdən biri də onun qadınlara olan səthi və müvəqqəti marağı ilə yanaşı, “həyatda ən mühüm axtarışını” da qadın üzərində qurmasıdır. *Digər insanlar: Romanda çox da əhəmiyyət kəsb etməyən, lakin müəyyən mənada iştirak edən qəhrəmanları belə sıralamaq olar: Feyyaz, Əhməd (köhnə dostlar), Sadıq, Kamal, Sami, Necmi, Fatma, Səlma (rəssam dostları), Səlim Haluk , Meliha, Nihat, C. ana, ata, xala, bərbər, iki dərzi, ofisiant, taksi sürücüsü, polis, orta məktəb müdiri, mühəndis... Əsərin xülasəsi: 28 yaşlı C. 1 yaşında anasını itirir, xalasının böyütdüyü C.nin atası ilə münasibətləri heç yaxşı deyil, xalasına isə olduqca bağlı, bu yaşında da onun axtarışındadır. Elə bu səbəbdən də heç bir romantik münasibəti uzun müddətli olmur. Sözün həqiqi mənasında ayrılıq üçün səbəb arayır. Onun yetərincə pulu, buna görə işləmir, incəsənətlə maraqlanır, kitabları sevir , bəzən rəsm modelliyi edir, insanlardan daim uzaq gəzməyə çalışır. Bir yandan da çox gözəl analiz qabiliyyətinə malikdir. Ayşə ilə münasibəti onu Səlimlə görməsi ilə bitir. Ayşə onu sinemalarda ararkən o ya xəstə yatır, ya da fərqli məkanlarda olur. Yeni ildə Ayşəni iş yerində tapmayınca tamamilə gedir. Bundan sonra o Gülərlə tanışır, bir neçə gün onu təqib etdikdən sonra, nəhayət, onlar danışır və 3 aylıq bir münasibət başlayır. Onlar uyğun deyildi, axı C'ə gərəkli olan 3otaqlı bir ev, uşaqlar və bir qadın deyildi.... Gəldiyi tətil yerində yenidən Ayşə ilə qarşılaşan C. üçün hər şey yenidən başlayır, bir müddət hər şey öz yolunda olsa da, bu da uzun çəkmir. Günlərdi C. nin çıxıb getməyini gözləyən Ayşə buna dayana bilmir və özü gedir. Bundan sonra o güclü baş ağrıları çəkməyə və içkiyə başlayır. İştahsızlığı artır, ümidsizliyə qapılır. Bir gün dostu Sadıq ilə qarşılaşır. Və elə o gündə axtardığı insanı tapan C. elə həmin gün onu itirir. Amma əminəm ki, bir gün həqiqətən o insanı tapacaq. Romanın diqqət mərkəzində C. olsa da, danışan C. deyil. Fərqli rəvayət quruluşundan istifadə edən müəllif bəzən C.-nin fikir və şərhlərinə zidd olan rəvayətçidən də istifadə edir. Romanın müəyyən hissələrində onun kənardan necə göründüyünü göstərmək üçün başqa personajların da yazıları oxucuya təqdim olunur. Müəllif əsərində şüur axını texnikasından istifadə etməklə nəinki C.-ni diqqət mərkəzində saxlayır, həm də bu personajın daxili aləmini oxucuya mümkün qədər aydın şəkildə təqdim edir. Romanın bədii quruluşu və istifadə olunan şüur axını texnikası o deməkdir ki, roman forma baxımından ənənəvi roman anlayışı ilə müqayisədə “eksperimental” quruluşa malikdir. Müəllifin təmiz, səlis türkcədən istifadə etməsi və əksər hallarda fellərin danışıq dilində işləndiyi kimi yazması kitabı dil və ifadə baxımından asan oxunur. Əsərdə, bir insanın timsalında yadlaşma və yanlızlaşma göstərilmir sadəcə, insanların ikiüzlülüyü, riyakarlığı, anlayışsızlığı da ayrı bir can sıxıcıdır. Bu kitab mənə insanların eyniliyini sübut edir. ОТПУСТИ И ЛЕТИ

Aylak AdamYusuf Atılgan · Can Yayınları · 201958 okunma

·

158 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Mülzəm