Aylak AdamYusuf Atılgan

Hep bir umutla bekleriz, değil mi? Ha şimdi oldu, ha şimdi olacak... Tam yakaladık hayatı bir yerlerinden derken, gidişini izleriz. Nanik yaparak gider hem de...
Tamam bak az kaldı, bak şu da olsun düzelecek, ama bak bu işi de kotaralım oldu olacak, hadi az daha dayan, tüh yine olmadı, neyse olmadıysa vardır bir hayır, belki daha iyisi olacak, üzmeyelim tatlı canımızı, pes etmeyelim, bak bir umut daha var... Diye diye arayışlar içinde yolun sonuna gelmiyor muyuz?

Boşa koysak dolmuyor, doluya koysak almıyor. Hangi işin ucundan tutsak elimize bulaşıyor. Suya gidip susuz dönüyoruz. Şemsiyesiz çıktığımız güneşli bir günde, yağmurdan sırılsıklam oluyoruz. Bekliyoruz; tam kavuştuk derken, el sallıyoruz. Gitmelere alıştırmışken ruhumuzu, dar sokaklarda U dönüşü yapıyoruz.
Nereye gitsek, kime el uzatsak tutunamıyoruz. Bizi sahiplenmeyen bir ülke gibi... Evladına yüz çeviren bir baba gibi... Uyuşmayan puzzle parçaları gibi...Eğreti duruyoruz hayata...
En acısı da farkında olmak. Tutunamayacağımızın... Nereye gidersek gidelim, gitmek istediğimiz yere ulaşamayacağımızın. Kimselerin bizi anlayamayacak olmasının, farkında olmaktır acı veren. Bir tutamak olgusudur. Belki de kader...

Öyleyse, nasıl bir kaderdir bu? Kim bastı "play" tuşumuza? Kim sonlandıracak?
Kitapta da geçtiği gibi, oyuncağı mıydık yoksa alaycı bir varlığın? Hayatta gittiğimiz yolları bozan ya da tam varmışken silen bir çizgiroman yazarının eline mi düşmüştük? Bu kadar acımasız olmamalıydı. Biz bu kadar ararken, bu kadar beklerken, bu kadar isterken çöldeki bir serap gibi hayalden ibaret olmamalıydı.

Her birimiz içimizde birer aylak adama can veriyoruz aslında. Her ne kadar para kazanma mücadelemiz, yorgun iş dönüşlerimiz olsa da... Bedenimiz çalışıyor ama beynimiz aylak!
Kafamızda daha büyük problemlerle cebelleşiyor olsak da... Beynimiz çalışıyor ama ruhumuz aylak!Öyle ki paçalarımızdan aylaklık akıyor. Ne yapsak vazgeçemiyoruz.

Aylak bir dönemde sindire sindire okuduğum kitabı bitirince, otobüsün arkasından bakakalan Bay C. gibi bakakaldım hayata...
Ve Can Dündar'ın şiiri geldi aklıma... Hani biraz dokunan.. Hani biraz saplantılı...
"Özenle yarına sakladığınız
Bir sarı lira gibi ömrünüz,
Vakti gelip de sandıktan çıkarttığınızda,
Birde bakıyorsunuz ki
Tedavülden kalkmış..."

Kitaba ilk başladığımda ilk cümlesinden farklı tür denediğimi anlamıştım. İlk önce kitabın anlatım diline alışmaya çalışıyorsunuz, kimin kim olduğu, ne dediği fazla anlaşılmıyor. Sonrasındaysa kitap kendine alıştırıyor.

Yusuf Atılganla ilk tanışmam.Hep böylemi yazar bilmiyorum, kitap farklı ve güzeldi. Belki ben yanılıyorumdur, ben Camusu`un "Yabancı" kiatabındakı karaktere benzettim. İkisi de toplum tarafından anlaşılmayan karakterler, kendi hallerinde yaşadıkları sanılıyor.

Aylak Adam beni insanları daha derinden araştırmaya itti, yolda yürürken her insana belki de derinde yaşadığı acısı vardır diye farklı gözle bakar oldum..

Uzun süre tadı damağımdan gitmeyecek kitaplardan oldu.
Her kese tavsiye eder miyim? Farklı türleri denemeyi seven insanlar okursa daha anlaşılır olur. Yoksa anlamazsanız okuduğunuzla kalırsınız :) Zira kitap çok dikkatli olmazsanız kağıt yığınından başka bir şey olmayacak sizin için :)

Arka kapakta yazan "Zor bir karekter, zor bir yaşam, yalın bir roman," cümlesini doğrulayan bir eser. Fazla söze gerek yok.

Bay C.'yi anlamak için aşağıdaki makaleyi inceleyebilirsiniz:

http://kulup.sabanciuniv.edu/...f/pdf_1257030258.pdf

Keyifli okumalar.

Aylak aylak dolaşan bir adam size yaşamanın ne kadar basit bir şey olduğunu öğretebilir mi? İşte bu kitap bana tam olarak bunu öğretti. Adını, şanını bu sitede öğrendiğim bu kitabı okumak, beni bazen derin düşüncelerin sahili olmayan derinliklerine sürükledi. Bazen bu adam neden böyle yapıyor dedim kendi kendime. Bazen de hayata ederi kadar değeri verince böyle oluyor dedim. Düşüncelerim kimine göre doğru olabir, kimine göreyse çok saçma. Fakat C.'nin basit yaşadığı karmaşık hayatından ders almamak mümkün mü? Elbette değil. Mutlaka herkes birşeyler almıştır bu kitaptan. Kimisi salak bu adam demiştir, sevildiklerinin değerini bilmiyor. Kimisi de hayatı bayağı abartmış. Ancak, unutulmaması gereken bir şey var. Bizler, inandığımız şey kadar varız. Ve biliyorum ki: Mutlaka bir gün bulacağım onu.

Bu kitabı bana arkadaşım diyecebileceğim birisi önermişti onun sayesinde kitaba başlamış oldum. İlk başlarda kitabı okurken pek bir şey anlayamamıştım fakat ilerledikçe Sevgili C ‘ nin kuraldışı sayılabilecek toplumun tabularından uzak biraz da gerek çocukluğu ve yaşayışı bakımından kendimi gördüğüm hayatına şahit oldum diyebilirim.

Daha önce hiç benzerini okuduğumu hatırlamıyorum. Gerçekten bir başyapıt. Okurken, sokakta yürürken kendi kendime konuşmalarım geldi. İllâ her roman kahramanını kendime benzeteceğim ya(!) Ama bu karakter başka. Bambaşka. O toplumdan sıyrılmış. Toplumun dayattıklarına karşı. Herkes Bay C. diyor ama ben C. Efendi diyeceğim ona. Sebebi Bayan Naciye... Neyse konuyu saptırmayalım.

(Bundan sonraki kısımlar biraz spoiler içerir.)

C. Babasının davranışları sonucu doğan bir karakter. Küçüklüğünün bir yansıması. Elbette çocukken yaşadıklarımız bizde büyük izler bırakır ama burda C.'nin C. olmasına neden oluyor. Babasının paraya verdiği değer, oğluna vermediği sevgi, onu Aylak Adam yapıyor esasen. Babası ne kadar çok paraya değer veriyorsa O umarsızca harcıyor o parayı.
Ve C. arayışta. Çocukluğundaki tek sevgi kaynağı olan Zehra Teyzesi gibi bir kadın istiyor. Bunu romanın sonlarına dogru anlasak da onun derdi bir tutamak yalnızca...

Bazı cümleleri varki cidden insanı düşünmeye itiyor. Titizlikle yazılmış bir roman olduğunu anlıyorsunuz. Unutulamayacak bir roman çağının ötesinde ve ötesinde olmaya devam edecek.

Amaçsız, bomboş bir dünyaya gözlerimizi açtık. Yaşamak, var olmak için hiçbir neden yok aslında. İnsan öyle diğer canlılar gibi de değil. Amaçsızlığının farkına varıyor varmasına ama içinden gelen o anlamsız yaşama içgüdüsünü susturamıyor. Canhıraş başlıyor, bir tutamak bulmaya. Tutunuyor da. Bir kitaba, bir amaca, bir aileye, bir kadına... Farkındalık sahibi olanlar içinse bu daha zor. Çünkü onlar için toplum baştan elenmiş. Biliyor, toplumun anca onların kuralları ve ölçütleri doğrultusunda ''kendi için toplum'' olabileceğini. Aslında farklılıklardan beslenen toplumun zamanla farklılardan nefret eder hale gelip, seni de tektipleştirdiğini.

Romanın ana kahramanı da farkındalık sahibi C.. İnsanın toplumsal varlıklar olduğunun bilincinde, bundandır en ideal toplumun iki kişilik toplumlar olduğunu öne sürüyor. Bir saplantı halinde ''onu'' arıyor. Aslında C. saf sevgiyi arıyor. Hiçbir şeyin farkında olmadığı, teyzesinin kucağında gözlerini kapatıp huzur içinde yattığı o günleri... Sokaklarda yürümeyi, gözlemlemeyi seviyor. Suni amaçlardansa aylaklığı yeğliyor. Zaten parayı da oldum olası sevmemiş, babası seviyor diye. Oedipus karmaşasını atlatamamış. Baba figürü onun için nefretten başka bir şey ifade etmiyor. Onun gibi olmama savaşı veriyor kendince ama bunu yaparken de onu hayatının merkezine yerleştiriyor.

Kitabı genel olarak beğendim. Empati yapabildiğim bir karakter C.. Anlatımı okurken akıp gidiyor. Karakterin iç dünyasını ustalıkla yansıtmış Yusuf Atılgan. Bunu yaparken de okuyucuyu aptal yerine koyup, karakterin her hissettiğini yazıya dökmemiş. Yoruma açık hislere yer vermiş. Keşke diyorum, hayatına daha fazla roman sığdırsaymış...

BİZE MİSAFİRLİĞE GEL C.
Her şeye "karşı" duran,"karşı" çıkan,"karşı"olan bir adam.İsmi yok.Sadece "C." Kendime en yakın bulduğum karakter hep sen olacaksın adım gibi eminim bundan.Misafirliğe gelsen çarşafları kendi ellerimle sererim,yatağını bile ben toplarım.O kadar çok sevdim seni.

Bence yazıldığı yıllarda ve sonrasında Türk edebiyatına damgasını vuran nadine kitapların ve yazarların arasında sayılabilir. Okuyucu, bir aylağın düşünce dünyasına sansürsüz giriyor ve ismi bile verilmeyen kahramanın bir yılını okuyor-yaşıyor. İsmi verilmeyen kahramanımız "C."nin düşünce dünyasında yoruluyor bazen de kayboluyorsunuz aynı kendi düşünce dünyamızda yaşadıklarımız gibi. Velhasıl-ı kelam aylaklık zor iş!.

İlk okuduğumda hiçbir şey anlamadım. Sayfaları çevirip durdum. Ben bu kitaba para mı verdim diyordum kendi kendime. Sona doğru rastgele çevirirken bir cümle gördüm; "Bir şey var ama eksile eksile var." İşte bu cümle tekrar okumama vesile oldu. Baştan başladım tabi araya bi kitap sıkıştırdım bu boşlukta. (Dostoyevski- Ölü Evinden Anılar) Kitabın tuhaf bir dili var, öyle alelade bir kitap değil. Düzgün ve noktalama işaretlerine uygun bir biçimde belirli bir hızla okunmalı, yoksa anlaşılmaz bir hal alıyor. Kitaptan aşırı keyif aldım, ortalama beş altı sayfada bir veya iki cümlenin altını çizdim. Yusuf Atılgan'a minnettarım...

Kitabın en güzel yeri bence 43. sayfada C.'nin dilenciyle olan diyaloğuydu

Anlatmaya gerek yok, okuyunuz…

Kitapta ismi geçmeyen Bay C herkese farklı nazar ile bakan biridir. Kadınları çok iyi tanıyan, görüneni değil de astarı düşünen kişidir. Birçok yerde kendimi gördüm. En az onun kadar bende aylakım.

İlk başta zorlanıyorsunuz. Kitaba ısınamıyorsunuz bile. Zaman geçip sayfalar ilerledikçe sizi alıp götürüyor. Bir kitabın tamamını okumadan o kitabın iyi mi ya da kötü mü olduğuna asla karar veremezsiniz. Keza bu kitap onlardan bir tanesi.

Yazarın farklı bir anlatım dili var. Kitap 4 bölümden oluşuyor; Kış, İlkyaz, Yaz ve Güz. Benim kitabım Kış bölümü bana sıkıcı geldi çünkü daha ısınamamıştım kitaba. Sonra İlkyaz gelip çiçekler açıp kuşlar ötünce kitap beni acayip sardı.

Sürekli bir arayış içerisinde olan Bay C’nin hayatına giren kadınlar, onların sıradanlaşıp onlardan uzaklaşması ve kendi babası ile olan münakaşası konu edilmektedir. Yazarın ustaca kurgulamış olduğu kitabı “Aylak Adam” bence herkese hitap edebilecek bir düzeydedir. Memnuniyet ile okumanızı tavsiye ederim.

Sevgi ile kalın.