Çarpıcı bir kitaptı. Başta güzel gidiyor ama sonra şahısların ve mekanların (civar köyler) betimlemeleri arttıkça artıyor. Balzac okurken not tutarım; kim kimdir, diğerleriyle nasıl bir ilişki içerisindedir, kaç yaşında, hangi meslektedir filan. Çünkü Balzac bir yerde Bay bilmem ne derken başka yerde postacı şunu yaptı, şunu dedi diyor. Postacı kimdi diye affallayıp kalıyorsunuz. Bu kadar not tutmama rağmen her Balzac kitabında, bu kitabin son 200 sayfasında bıraktım artık, çünkü sürekli yeni şahıslar çıkıyor ortaya.
Olay ne: Emekliye ayrılmış bir komutan muhteşem güzel bir yörede bir villa alır. Villaya ait güzel bahçe ve yanıbaşında ağaç satışlarından para getiren yine ona ait bir orman vardır. Villa ve çevresini satın aldığı şehirden gelme kadın civar köylerdeki insanların bu ormana girip ihtiyaçları kadar odun toplamalarına göz yummuştur ve hatta onlara hediyeler vererek kendisini sevdirmiştir
kendi zararına da olsa, çünkü orman resmen talan ediliyor ve kahya da cebini dolduyor kadının şehirli olup, paragöz de olmadığı, sadece huzur içinde yaşamak istediği için ve çiftçi ve köylüleri rahat bırakır, onlar da onu.
Ama burasını şimdi satın alan emekli komutanın köylü takımına vereceği birşey yoktur. Askeriyeden alışık olduğu üzere ipleri eline alır, ormana yeni bekçileri koyar, çünkü eski bekçi köylüleri tanıdığı için hırsızlıklara göz yummaktadır ve onlar da ona belirli imtiyazlar yaşatırlar, ve bu eski bekçiyi kovar.
Cebini doldurduğu kahyayı da çalarken yakaladığı için kırbaçla döverek kovalar ve işten atar. Böylece kahyayı da, köylüyü de, bekçiyi de kendine düşman eder. Ama kahya hırslı adamdır ve intikam yemini eder. İlk işi civar kasabaların birinde belediye başkanı seçilmektir. İkinci iş olarak tüm civar köy ve kasabalarda dağınık olan akrabalarını komutana karşı bir komplo ağının içine çekmesidir. Bu bağlamda komutanın yeni kahya olarak işe alacak adamı dolaylı yollardan, tavsiye üzere kendi akrabalarından birisini aldırır mesela ve komutanın yanına bir ajan ve provokatör yerleştirmiş olur. Son iş olarak da zaten komutandan nefret eden köylüleri sürekli olarak ona karşı kışkırtır.
Tüm bunların farkında olan komutan ise, savaştan geri duracak değildir, çünkü savaştan korkmaz. Hodri meydan der ve amansız bir savaş başlar, ta ki ölümler başlayana kadar...
Köylülerin menfaatleri koruma durumunda cinayetten bile geri durmayacağını gösteren, hayatlarına ve ilişkilerine, dünyaya bakışlarına mercek tutan ilginç bir kitap.
İnsanlık komedyasında çiftçilerin ruhu ve karakteristiği anlatılmasa olmazdı ve Balzac'ın önsözde ifade ettiği gibi, fildişi kulelerinde aristrokasi pek ilgilenmemiş köylü ruhu ile.
Başka ilginç bir nokta ise, Balzac'ın Aristokrasi nasıl ki ufak burjuvanın düşmanı ise, köylü de burjuvanın düşmanıdır iddiası.
Türkçe tercümesi nasıldır bilmem, ama içerik olarak Balzac severlerine tavsiye ederim, ama onlar da zaten okuyacaklardır. Başkaları sıkılabilir... Keyifli okumalar...
