İlber Ortaylı sorulan soruya cevap veriyor ;
Bahsettiğiniz diyalogdan söz ediyorum, yani Yunan veteran askerin anlattığı o şeyden.
Hakikaten çok zeki bir genç olan Mustafa
Kemal'in Balkan coğrafyasını, harp ettiği
Kuzey Afrika'yı ve daha Balkan Savaşı
sırasında ileride mevki komutanlarından biri
olacağı Gelibolu Yarımadası'nı çok iyi öğrendiği malumdur. İnternetten de izleyebileceğiniz 1970'lere ait Yunanistan'daki bir TV programında bu özelliğini tespit edebiliyoruz. Sunucu, Yunan bir veteranla, yani eski bir askerle röportaj yapıyor. Küçük Asya Seferi'nin bu askeri, savaşta esir düşenlerden birisidir. Ankara'da Gazi Paşamızın Latife Hanım'la evliliği sırasında köşkte marangozluk işleriyle uğraşıyorlar ve Paşa onlarla görüşebiliyor. Savunmanın başkomutanı doğal olarak onlara,
“Biz yurdumuzu savunduk, sizin ordu burada ne arıyordu?" diye özetlenebilecek bir yaklaşım sergiliyor. Bu veteran Atatürk'le konuşmasını hatırlıyor ve naklediyor. Atatürk esir askere Yunanistan'ın bağımsızlık savaşından beri komutanları tanıyıp tanıyamadığını isim isim sormuş. Diakos, Karaiskakis ve tabii Kolokotronis falan... Daha ilginci “Bella Vista'da Apergis Tiyatrosunu hatırlıyor musun?" diye soruyor. Bu tiyatroda sürekli Diakos, Karaiskakis, Kolokotronis ve diğer Yunan kahramanlar hakkında oyunlar varmış... Yunan asker bu oyunları bildiğini söylemiş. “Peki, bizim taraftan kimi tanıdınız?" diyor. Tanımıyor. Hâlbuki bu asker Anadolulu bir Rum. Atatürk ona, biz sizin kiliselerinize karışmadık, dilediğiniz gibi yaşadınız ama siz bizim minarelerimizden bile rahatsız oldunuz diyor. Anadolulu bir Rum ama Türklerden kimseyi tanımıyor, ilgilenmemiş. İşin garibi galiba Yunan komutanların birçoğu da bizim komutanları tanımıyordu, Meteksas hariç... Türk fikir hayatını, tarihçilerini de bilmeleri imkânsızdı. Spiker askere soruyor, "Bu söylediklerinin hepsini Mustafa Kemal Paşa biliyor muydu?" Cevap "Evet". Türkiye Mareşali'nin Balkanlar hakkındaki bilgisi
engin. Tabii sadece Balkanlar değil, dünyayı,
konjonktürü de çok iyi biliyordu.
·
17 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.