Herkes Yalnız Ölür ilk kez okuduğumda kalınlığına rağmen neredeyse başka hiçbir şey yapmadan bir maraton okumayla 24 saat içinde bitirdiğim, enfes bir romandı ve benim için 
Baba ve 
Teke Şenliği romanlarından sonra en sevdiğim 3. roman oluvermişti. Bu hafta romanı ikinci kez okudum ve bu kez sindire sindire tadını aldım.
Nazi Almanyası döneminin edebi eserleri ve filmleri genelde Nazilerin başta Yahudiler olmak üzere yabancılara yaptıklarını irdeler. Toplama kampı edebiyatı başta olmak üzere bu külliyat genelde bir sivil/savaş kaosunu içerir. Nazilerin kendi halkına yani safkan Alman halkına ya da kendi deyimleriyle Aryan ırka yaptıkları ise nadiren işlenir. Haliyle Almanların Nazi düzeninin gelişmesindeki payı da genelde es geçilir.
Hans Fallada, basımını göremeden öldüğü bu son eserinde Nazi düzenine kendince savaş açan yaşlı bir karı kocanın pasif direniş öyküsünü anlatıyor. Aylak ve sahtekar yan karakterleri ve düzenin adamlarıyla Almanların Nazi propaganda ve diktatörya aygıtını palazlandıran baş etken olduğunu hissettiriyor. Son zamanlarda bizde de market ürünlerine "bu fiyatın sorumlusu" etiketinin yapıştırılmasına benzer bir gizli eylem içindeki çifte en büyük tehlike Gestapo polisleri ya da diğer polis birimlerinden ziyade kendi korkak, yağcı, sisteme olanca zayıflığıyla eklemlenmiş, düzenbaz çevrelerinden yöneliyor. Her diktatörlükte olduğu gibi...
Fallada, küçük insanların avukatı namıyla sürdürdüğü kısa edebiyat yaşantısının çoğunu Nazi döneminde yaşadığı için genelde suya sabuna dokunmadan yazmak zorunda kalan bir yazar. Romanlarında sıradan insanların yaşam savaşını anlatır. Kendini aştığı bu tek romanda ise adeta o yazmak isteyip de yazamadığı yılların intikamını alıyor. Quangel çiftinde Hans Fallada bizzat vücut buluyor.
Biri hariç tüm romanlarını okuduğum Fallada'nın başyapıtı, baskıcı ideolojilerde örgütlenmenin nasıl yok edildiğini, herkesin bireyleştirilip devasa sistem karşısında nasıl yalnızlaştırıldığını ve ölecekse de o yalnızlaştırmanın kaçınılmazlığında ölecek olmasını sistematik bir biçimde sunuyor. Salt bu yüzden bile tekrar tekrar okunması elzem bir dev roman olarak nitelendirmek gerekir Herkes Yalnız Ölür'ü.
Not: Kitabı iki defasında da Everest baskısından okudum ama 
1000Kitap iki kez okunan kitapları istatistik harici tuttuğu için farklı baskıdan listelemek durumunda kaldım. Bu kez de yazarın 9 kitabını okumuş olduğum halde 10 kitapmış gibi görünüyor. Bıraktım dağınık kalsın. Herkes Her Kitabı Bir Kere Okur diyorlar galiba.
·
230 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.