Normalde felsefe ve sanat kuramlarını beğenirim. Bana faydası olduğunu düşündüğüm nice fikir vermiştir. Ancak, yapilan genellemelerle veya bakış açısının tek düzeliğiyle kuram üretildiğinde okuyucuyu bir paradoksa girebilir. Gasset'yi bizi sevk ettiği paradokslara rağmen, aralarda parlayan hikmetli sözleri için okudum. Açıkçası, dilin, düşüncenin, yazının, uzun cümleler ve soyut fikirler söz konusu olduğunda, anlaşılır bir şekilde ifade edilmesinin insanlara yardım edeceği düşüncesindeyim. Ancak Deleuze gibi nice filozofun, anlaşılması güç kuramlarını daha da anlaşılması güç kavramlarla yapmış olmasını, biz felsefe severlerin bilincini felç ederek felsefeden uzaklaştırmasını iyi niyetli bulmuyorum. Gasset'nin de bu dili bizler için kolaylaştırdığını söyleyemeyeceğim. Roman ve sanat hakkında yaptığı genellemelerin çoğuna katılamadım. Kendi çağının ve kültürünün ancak belli bir kesim insanı hakkında söylenebilecek düşüncelerini de sanat veya roman kuramına dönüştürmesi pek haklı görülebilecek bir şey değil. Fakat kullandığı kavram olan insansızlaştırma, gerçekten de son dönem sanatsal eğilimleri ifade edebilmekte. Kendisi bir sanat kuramcısı olmadıği için, Gasset'den tumturaklı bir sanat kuramı veya roman eleştirisi beklemek yanlış. Ama yine de, sanat ile insanın özel ilişkisini tanımlamak bakımından dikkat çektiği ayrıntılar, gerçekten de insanı etkiliyor. Bir sanat sever olarak, sanatsal hazzın gündelik olandan alınabiomesi, ayrıca gündelik ve kişisel olanın romanı başarılı kildığı konusundaki tespiti çok yerinde. Bir romancı olarak bana da cesaret verdi kitabın son sayfaları. Bu nedenle şahsi olarak teşekkürü kendisine bir borç bilir, konu ile derin ilgisi olmayanlar için bu kitabı tavsiye edemeyeceğimi bildiririm.

Sanatın İnsansızlaştırılması ve Roman Üstüne DüşüncelerJosé Ortega y Gasset · Yapı Kredi Yayınları · 201773 okunma

·

82 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Emine Sevde Yazıcı