John Steinbeck Adı bilinmeyen ülkeden selamlıyor bu defa bizi yazar… Salinas Vadisi’nin enginliklerinden alışık olduğumuzun aksine bu defa adı bilinmeyen bir ülke seçilmiş mekan olarak. Genelgeçerlik noktasında bence doğru da bir seçim olmuş. Kömür madenince zengin olan ülke toprakları bir başka ülkenin iştahını kabartıyor ve bir gece ansızın deniz yoluyla işgale uğruyor. Hoş biz ilk etapta her ne kadar ‘bir gece ansızın’ desek de ülkedeki ajanlık faaliyeti ve bu sayede gafil avlandığını ilerleyen sayfalarda öğreniyoruz. Uzun zamanlar boyunca mutlu mesut hayat süren bu halk öylesine uzak kalmış ki bu har huydan neredeyse savaşmayı unutmuş durumda oysa ki. Bu sebeple de işgale nasıl tepki vereceklerini bilmiyorlar. Dahası, işgal kuvvetleri de çok kolay gerçekleştirdikleri bu işe şaşırıp kalıyorlar. II. Dünya Savaşı döneminde bazı referanslara göre ısmarlama yazılmış olarak nitelendirilen bu novella, savaş psikolojisini anlama noktasında güzel bir kesit sunuyor okura. Gerek işgal edenler gerekse maruz kalan halk için yapılan psikolojik çözümlemeler; bir yandan demokrasi içerisinde özgür bir hayat süren toplumun ortak karar alma noktasındaki reflekslerine verirken nazarımızı bir yandan demir yumruk yöntemindeki bir toplumun bireyi olarak liderin her sözünü her eylemini ‘amasız fakatsız’ kabul etmek zorunda kalanların incelenmesi kitabı değerli kılan etkenler oluyor. Kitabın serim, düğüm ve çözüm geçişler fazlaca iyi işlenmiş ve bitişi Sokrates’in Savunması’ndan bir göndermeyle bitirmesi de benim için nokta atışı bir güzellik olmuş durumda. Karalamamı şu alıntıyla bitiriyorum..: “Özgür insan savaş çıkaramaz ama savaş başlamışsa yenilgiye rağmen savaşmaya devam eder. Sürü insanları, bir liderin takipçileri, bunu yapamaz, bu yüzden de muharebeleri sürü insanları, savaşları özgür insanlar kazanır. Siz de bunun böyle olduğunu göreceksiniz, efendim…” kitapla kalın…