Adı üstünde, beş şehir, Ankara, Konya, Bursa, Erzurum ve İstanbul’a dair bir monografi bu kitap. Şehirlerin tarihlerinden, mimarisinden, sokaklarından, sanat ve eğlence hayatından, kültüründen, şairlerinden, isimsiz kahramanlarından, bizim zamanımıza esamesi kalmamış kimliklerinden bahsediyor. Geçmiş zamanın insanı içine çeken kuyularında “Biz neydik, neyiz ve nereye gidiyoruz?” sorusuna cevap arıyor Tanpınar. Ama bunu öyle nefis tasvirlerle yapıyor ki, şiir gibi geliyor insana.
Bir seyahatname, bir tarih kitabı, şiir, monografi, deneme, hemen hepsi bu metinler için kullanılabilecek tanımlar. Ama tek bir kelime seçmek zorunda olsaydım, ağıt derdim sanırım. Bu şehirlerin geçmişlerine, bizim neslimizin asla karşılaşmadığı yüzlerine, çoktan unutulmuş kimliklerine, Tanpınar ‘ın muhayyelesinde kalmış akislerine yakılmış bir ağıt.
Modernitenin hayatlarımıza kattıklarına karşı bir duruş değil bu kuşkusuz. “Muhakkak ki bu eski şeyleri kendileri için sevmiyoruz. Bizi onlara doğru çeken bıraktıkları boşluğun kendisidir. Ortada izi bulunsun veya bulunmasın, içimizdeki didişmeden kayıp olduğunu sandığımız bir tarafımızı onlarda arıyoruz.” diyerek nostaljinin hasını yaptığının gayet farkında.
Modernleşmeyle birlikte bizden aşınıp gidenlere, hüviyetimizde gittikçe açılan derin boşluklara, bir zamanlar içimizde yükselen, artık sesi duyulmaz olan musikiye duyulan hasret bu.
Keyifli okumalar..
