İran'da yabancı ekonomik faaliyetlerin yeniden başlaması, en çok geleneksel olarak ülkenin ekonomik hayatının merkezi olan çarşı esnafını, şehirli tüccar, loncaları ve tefecileri vurdu. Yabancılara hem ithalatta hem ihracatta düşük gümrük tarifeleri uygulanması, yerel tüccarın rekabet etme imkânını elinden alıyordu. Ayrıca, özellikle dokuma olmak üzere düşük maliyetli üretim mallarının ithali, yerel zanaat sanayini ortadan kaldırdı. Çarşı esnafı için şahın İran'ı Hristiyan ekonomik çıkarlarına satması, sadece dini duyarlılıklarına hakaret değil, aynı zamanda ekonomik hayatlarına yönelik bir tehditti. Şaha karşı protestoyu düzenleyen gruplardan biri, küçük fakat aktif bir çevreyi oluşturup, Avrupa'yı örnek alan reformculardı. Bu çevre soylular, bürokratlar, subaylar ve hatta bazı şehzadelerden oluşmaktaydı. Bu insanların Batı deneyimleri de farklıydı: bazıları Avrupa'da eğitim görmüşler, bir kısmı İstanbul'da Osmanlı reformlarına tanık olmuşlar, diğerleri Avrupa kurum ve fikirlerini tercüme kitaplardan edinmişlerdi. Onları birleştiren öğe, şahın aşırılıkları ve yabancı sömürüsüydü; İran'ın Kaçarlar egemenliğinde çürüdüğünü düşünüyor, ülkenin sarsılıp dünyadaki yerini alması için reformlara gerek olduğuna inanıyorlardı. Yurtseverlik ve liberalizm duygularıyla motive olan reformcular, güçlü ve ilerici bir İran milletinin en önemli anahtarının meşruti bir hükümet olduğuna inanmışlardı.
Sayfa 162 - Agora KitaplığıKitabı okudu
·
79 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.