Karlofça’da imzalanan barış Osmanlı ülkesine
iki ders verdi. İlki askeriydi, daha üstün bir güç
tarafından mağlup olunmuştu. İkinci ders daha
karmaşık olmak üzere diplomatikti ve görüşmeler
sırasında öğrenilmişti. Osmanlı deneyiminin ilk
yüzyıllarında antlaşma yapmak basit bir meseleydi.
Osmanlı Devleti şartlarını dikte eder, mağlup
düşman kabul ederdi. Birinci Viyana
Kuşatması’ndan sonra kısa bir süre, bir tür
görüşme yapılmış ve hatta şaşırtıcı
bir yenilikle kayzerin
konumunun sultanla eş olmasına yönelik
taviz verilmiştir ancak bu da öyle ya da böyle kesin
bir sonuç değildir. Karlofça Antlaşması
görüşmelerinde Osmanlılar ilk kez olmak üzere
diplomasi dediğimiz tuhaf sanata başvurmak
zorundaydı; böylece siyasi yollarla askeri neticenin
sonuçlarını değiştirme ve hatta azaltmayı
deniyorlardı.