Yanan bir evin penceresinden yükselen çocuk çığlıkları, dikkatimizi bir anda o yöne sabitler ve içimizde yoğun duyguların kabarmasına yol açar. Fakat sonrasında, etrafımıza bakınmaya başlar ve kendi olanaklarımızı gözden geçiririz. Acaba atlayabilirler mi? Onları yakalayabilir miyiz? Birileri itfaiyeye haber vermiş midir? Acaba evin dışında ya da içinde onlara ulaşabileceğimiz başka bir yol var mı? Dikkatimizi çocuklara çeken bu duygusal çalkalanışların ve durumu değerlendirmemizde bize yardımcı olan bir tür bilişsel yaklaşımın birleşimi, empatik perspektif alma olarak ortaya çıkar. Birleşimi oluşturan her iki taraf da dengeli olmalıdır. Eğer duygular çok fazla baskın gelirse, Singapur Hayvanat Bahçesi'nde meydana gelen trajik olayda olduğu gibi, perspektif alma süreç içerisinde yok olabilir. Genç bir orangutan boynunu ipe kaptırmış ve orada bulunan annesi de onu kurtarabilmek için aşağıdan çekiştirmeye başlamıştır. Hayvanat bahçesindeki görevliler araya girip genç yavruyu kurtarmak istediklerinde anne çılgına dönmüş ve yaşanan arbede sonucunda boynu ipten kurtarılamayan genç orangutan oracıkta ölmüştür." Bu durumun tam tersi bir olay ise İsveç'teki bir hayvanat bahçesinde yaşanmıştır. Dört yaşındaki bir şempanze, tırmanmaya çalıştığı halatın boynuna iki kez dolanması yüzünden az kalsın boğulacakmış. Boynu ipte yaşam mücadelesi verirken, ayakları çaresizce sallanmaya başlamış. Grubun en baskın, yaşlı erkeği hızla oraya gelmiş, bir eliyle genç şempanzeyi tutarak ipin gerginliğini azaltmış ve öbür eliyle de boynuna dolanan ipi çözmüş. Daha sonra onu uygun bir yere taşımış ve nazikçe yere bırakmıştır. Bütün bunlar, çevik el hareketleri sayesinde yalnızca birkaç saniye içerisinde olup bitmiş. Civarda duyulan tek ses ise, gördüğü olayın şokuyla çığlık atan bakıcıdan yükselmiş. Anlaşılacağı üzere, orangutan annesinin çocuğunu kurtarmak için duyduğu aşırı istek, onun sağlıklı düşünmesine engel olmuştur. Belki de ipten kaynaklanabilecek durumlarla ilgili herhangi bir deneyime sahip değildi. Oysa, erkek şempanze sakin kalmış ve doğru olanı yapabilmiştir. Böyle bir durumda bir canlının göstereceği en doğal tepki olan "aşağı doğru çekme" isteğini dizginlemek gerçekten ciddi bir zekâ gerektirmektedir. Bu örnekler, birine yardım etmenin iki aşamalı sürecini göz önüne seriyor: duygu ve anlama.
Sayfa 160 - Akılçelen KitaplarKitabı okudu
·
41 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.