'Light' sigaranın farkı nedir?
Aslında patlıcangillerden bir bitki olan tütün, Amerika kıtasının keşfinden
sonra İspanyollar ve Portekizliler tarafından Avrupa’ya getirilmiştir. Fransa
ve öbür ülkelerde tanınması 1560 yılında Fransa’nın Lizbon büyükelçisi
Jean Nicot’nun Fransız Kraliçesi Catherine de Medicis’e ilaç olarak yollamasından sonra olmuştur. Bu nedenle tütüne bilimsel olarak Nicot’nun
adı, ‘nicotiana tabocum’ ismi verilmiştir.
Sigara 1830 yıllarında ortaya çıkmıştır. Başlangıçta elle sarılırken, 1861-
1875 arasında ilk makineler yapılmıştır. Makinelerde sarım ve doldurma
şekilleri ile üretim hızı sürekli geliştirilmesine rağmen sigaraların kağıtları
hafe zamkla yapıştırılmaktadır.
1950’lerden önce filtreli sigaralar yoktu. Gerçi sigaranın zararları
hakkındaki görüşler gittikçe artıyordu ama henüz bilimsel bir ispatı yoktu.
Sigara firmaları sigaranın zararlı olmadığı konusunda insanları ikna etmek
için epeyce reklam parası ödüyorlardı.
1950’lerde sigara ile akciğer kanseri arasındaki ilişkiyi yansıtan çalışmalar
ortaya çıkmaya başladı. Sigara piyasası da bunun karşılığında filtreli
sigaraları piyasaya sürdü. Filtre ile sigaradaki nikotin ve katranın süzüldüğü
reklam edildi. Filtreli sigaralar 1960’tan sonra piyasayı ele geçirdiler.
Yanmakta olan bir sigaradan çıkan dumanda, imalat sırasında ilave edilenler
hariç 4.000’den fazla kimyasal madde vardır. Temel toksik maddeler ise
nikotin, karbon monoksit ve hidrokarbonların çoğunu içeren partiküllerdir.
İnsanda hoşluk duygusu ve bağımlılık yaratan madde ise nikotindir.
Tütünde ağırlık olarak nikotin, yaklaşık yüzde 5 oranındadır. Sigaralarda
markasına göre 8-20 miligram nikotin vardır ama sadece 1 miligramı vücut
tarafından absorbe edilir. Nikotinin 120-160 miligramlık miktarı insan için
öldürücüdür. Nikotin vücutta çok kalmaz. 6 saat sonra 1 miligram nikotinin
sadece 0,031 miligramı vücutta kalır, ancak idrar testi ile bir iki gün önce
sigara içilip içilmediği anlaşılabilir. ,
Sigara dumanı binlerce farklı maddenin karışımı olmasına ve insan beyni
üzerinde bağımlılık etkisini nikotinin oluşturmasına rağmen insan vücudu
üzerinde asıl yıkıcı etkiyi yapan, akciğer kanseri gibi hastalık’ara neden
olan madde katrandır. Sigarada tiryakilere keyif veren madde iîe hastalıkları
yapan madde farklıdır ama tek başına birinin oranının düşürülmesi
öbürünün oranını arttıracağından sigaranın zararını azaltacağına arttırabilir.
İlk filtreli sigaralardaki filtreler aslında hiçbir şeyi azaltmıyorlardı yani
filtresiz sigaralardan daha az zararlı değillerdi. Sonraları ‘daha az nikotin’,
‘daha az katran’ sloganları ile ‘light’ sigaralar üretilmeye başlanıldı.
Gerçekte ise bu sigaralarda da diğerlerinde olduğu kadar tütün vardır. Fark
filtrededir. Bu tip sigaraların filtrelerinde gözle görülmeyen ince delikler
vardır. Sigaradan nefes çekildiğinde bir miktar hava da dışardan çekilmiş
olur.
Böylece sigara dumanından daha az çekilmiş, daha az nikotin ve katran
alınmış oîur. Normal bir sigaradan 10-15 miligram katran alınırken ‘light’
sigaradan 5 miligram alınır. Ancak ‘light’ sigaradan da normalden daha
fazla nefes çekilirse sonuç değişmez, yine aynı miktarda nikotin ve katran
alınmış olur. Çevredeki havayı dumanı ile kirletme miktarı her iki tip
sigarada da aynıdır.
Bazı sigaralar kendi kendilerine yanarlarken külleri de dökülmeden durur.
Bunda kağıdın gözenekli yapısının ve katkı maddelerinin de etkileri vardır
ama asıl önemli olan tütünün dolduruluş şeklidir. Sıkı doldurulan tütün
parçaları arasında hava yani oksijen iyice azalacağından yanma daha
kontrollü ve yavaş olur.
Sigaranın dibine kadar yanmasına rağmen filtresinin yanmamasının sebebi
filtre ile sigarayı birbirine bağlayan ancak filtrenin değil sigaranın üstünü
saran ve yanmaz bir kağıt türünden yapılmış olan ince şerittir.