Moda Çayırı ve İngilizler, bu iki kelimenin akla getirdiği olay anlatılmadan geçilmez. 1836 yılinda II. Mahmud padişahtır ve Tanzimat 'Uç yıl sonra ilân edilecektir— William Churchill isimli bir İngiliz, Moda.Çayın ’nda avlanirken daha biçilmemiş otlar arasında kuzusunu otlatan bir Türk çocuğunu vurur. Kapitülasyonların koruyucu hükmüne 'rağmen tutularak hapse atılır. İngiliz Elçisi’nin karşı çıktığı bu olay, iki devletin arasıni ciddî şekilde açar. Sonunda Churchill'i serbest bırakan OsmanlI devleti bir de tazminat ödemek zorunda kalır. İngiliz, ödün 'olarak ne ister bilir misiniz? İstanbul’da Türkçe bir gazete çıkarmasına izin verilecek ve bunun için de para yardımı yapılacaktı. 1831’den 'beri İstanbul’da tek Türkçe gazete olarak devletin resmî yayın organı (Takvim-i Vakayı) çıkarılıyordu. Churchill Efendi'ye (Ceride-i Havadis; adım alacak olan ikinci Türkçe gazetenin imtiyazı verilerek gereken yardım yapılır ve ayrıca yüksek bir maaş bağlanır. 1841 yılında bir İngiliz’in İstanbul’da Türkçe gazete çıkarma girişimi garip görünürse de Ingiliz kapitalizminin OsmanlI topraklan üzerinden Asya'ya yayılması ve Hint yolunun güvenceye alınması sürecinde, ekonomik projelerin kuyruğunda bu gibi kültür hareketlerine de yer verildiğini düşünmek yerinde olur.
·
29 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.