R6. (< A28) Aristoteles, Melissos, Ksenophanes, Gorgias, 977a13-b19
[1] Tanrı hakkında konuşurken, eğer bir şey varsa, onun doğmasının imkânsız olduğunu söylüyor. Çünkü oluşanın ya benzerden doğması gerekiyormuş ya da benzemezden; ama ikisi de mümkün değilmiş. Zira benzerin benzer tarafından <t>üretilmesi, onun benzeri <t>üretmesinden daha uygun değilmiş (ne de olsa en azından eşit şeyler için, hepsi aynı ve birbirlerine benzer durumda), ne de benzemez benzemezden oluşabilirmiş.
[2] Nitekim eğer güçlü güçsüzden, büyük küçükten ya da daha iyi daha kötüden oluşsaymış, ya da tersi sözkonusu olsaymış, daha kötü daha iyiden, var olmayan varolandan oluşabilirmiş ki bu da imkânsızmış. Bu sebeplerden de tanrı ezeliymiş.
[3] Ama eğer tanrı her şeyden güçlü ya da her şeye hâkim [kratiston] ise, onun bir olmasının makbul olduğunu söylüyor. Zira eğer iki ya da daha fazla olsaymış, artık her şeyden güçlü ya da en iyi [beltiston] olamazmış. Çünkü bu çokluğun her biri tanrı olduğu için, ona benzer şekilde olurmuş. Ne de olsa tanrı ve tanrının gücü buymuş: Hükmetmek [kratein], ama hükmedilmemek, her şeye hâkim olmak. Dolayısıyla daha hâkim olmadığı derecede, tanrı da değilmiş.
[4] Birden fazla oldukları durumda da, eğer bir bakımdan birbirlerinden daha fazla, başka bir bakımdan ise daha az hâkim olsalar bile, tanrı olamazlarmış, çünkü tanrının doğasında hükmedilmemek varmış.
[5] Eşit oldukları durumda da, bir tanrı doğası taşıyamazlarmış, çünkü bu doğa en hâkim olmayı gerektiriyormuş. Eşit ise eşitinden ne daha iyi ne de daha kötü olabilirmiş. Dolayısıyla eğer tanrı böyle bir şeyse, ancak bir olabilirmiş. Aksi takdirde istediği her şeyi yapma gücüne sahip olamazmış eğer <tanrı> birden fazla olsaymış. Dolayısıyla <tanrı> yalnızca bir taneymiş.
[6] Bir olarak her yandan benzer ya da eş imiş; görmeye, işitmeye ve diğer duyulara her yerinde sahipmiş. Aksi takdirde birer tanrı parçası olan parçalarının biri diğerine hükmedebilir ya da bir diğerinin hâkimiyetine girebilirmiş, ki bu imkânsızmış.
Sayfa 47 - Pinhan Yay. 1. Baskı: Ekim 2019
20 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.