Selçuklu İmparatorluğu'nun ilk başkenti olan Nişabur'da doğan Ömer Hayyam, matematikçi, astronom, tarihçi, filozof ve şair özellikleriyle bilinir. Özellikle matematik alanında yaptığı çalışmalarla Batı dünyasında da saygınlık görmektedir. Yazdığı dörtlüklerle şiirde rubai formunun da en önemli temsilcilerinden biri olmuştur. Bununla birlikte rubailerini yazılı hale getirmediği için ölümünden sonra kendisine atfedilenlerle birlikte rubailerin sayısı artmaya başlamıştır. Rubai, aruz vezni ile yazılan bir türdür. Çeviri şiirde bu durum tam olarak ortaya konamadığı gibi, kafiyelerin asıl dilindeki özgünlük ve kelimelerin yan anlamlarından kaynaklanan yaratıcılık da kaybolabilmektedir. Bu nedenle çeviri şiirde, şiirin şekli güzelliğinden ziyade fikir yönü ön plana çıkmaktadır. Sabahattin Eyüboğlu tarafından çevirisi yapılan bu kitapta Önsözde de bahsedildiği üzere daha sonra üretilerek Ömer Hayyam’a atfedilen birçok rubai de şairin eseri kabul edilerek kitaba dâhil edilmiştir. Bununla birlikte yukarıda belirttiğim dallarda yaptığı çalışmalarla bilinen bir kişinin “şarap da şarap” tarzı şiirler yazmayacağını düşünüyorum. Ayrıca bu tarz şiirler okumak istediğimde tercih edeceğim en son kitaplar herhalde çeviri şiir kitapları olurdu herhalde. Doğal olarak bu kitapta zekâ işi şiirler arıyorsunuz ya da ben arıyorum. Ancak bu tarz şiirler maalesef çok fazla değil. Aşağıda verdiğim örneklerde görüldüğü gibi aşk şiiri de var, şarap şiiri de var, yobazları eleştirdiği şiir de var. Böyle olunca da az bir kısmını beğendiğim dörtlükler bulduğum bir kitap oldu. Gece, gül bahçesinde, ararken seni, Gülden gelen kokun sarhoş etti beni; Seni anlatmaya başlayınca güle Baktım kuşlar da dinliyor hikâyemi. (Sayfa 120) Yüreğinde sıkıntı varsa esrar iç, Ya da birkaç kadeh gül rengi şarap iç. Onu içmem, bunu içmem der durursun; Ahmak herif, git zıkkımın pekini iç. (Sayfa 127) Ey kara cübbeli, senin gündüzün gece; Taş atma dünyayı bilmek isteyenlere. Onlar Yaradan’ın sanatı peşindeler: Senin aklın fikrin abdest bozan şeylerde. (Sayfa 154)

DörtlüklerÖmer Hayyam · İş Bankası Kültür Yayınları · 200622,7bin okunma

·

69 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

Hüseyin Zorlu