Dostoyevski’ye meydan okuma. Her kitabında farklı bir dünya üzerinden eşeğin aklına karpuz kabuğu kaçıran Ursula, bu kitabında da mülk kavramını her yönüyle ele alıyor. Bunu yaparken tabii ki ikinci dünya savaşı sonrasındaki gerilimlere de değiniyor. Nereden bakacağınıza göre değişecek şekilde bir ay ve dünyanın konu olduğu iki uygarlık konu edilir. Birinde kendi dünyamıza çok benzeyen, kapitalizmin dibine kadar yaşandığı, otokrat Urras gezegeni (USA ve USSR ile ses benzerliğine dikkat) varken, diğer tarafta çorak bir gezegen olan ve üzerinde Urras gezegeninde devrim ayaklanmasıyla göç eden anarşo-komünist düzenin hakim olduğu Anarres (anarşi-anarres benzerliğine de dikkat) bulunmakta. Burada anarşi desek de aslında bildiğimizin tersine, barışçıl ve devlet otoritesinin bulunmadığı bir “düzenle” bizi karşılayan Ursula aslında Dostoyevski’nin Ecciniler kitabındaki anarşinin şiddeti vurgusuna karşı argüman olarak kullanıyor Mülksüzleri. Ortadaki tezatı kitapların İngilizce isimlerinden de anlamak mümkün; Ecciniler The Possesed (sahip, sahip olunan) iken Mülksüzler The Dispossesed (sahip olmayan) isimlerine “sahip.” Kitabı da göz önünde bulundurduğumda Ursula, Dostoyevski’ye karşı bir argüman sunmaya çalışırken insanın doğasına takılmış gibi geldi bana. Çünkü şimdiye kadar denklemi sürekli bozan şey insanın içindeki güç sevdasıyla birlikte gelen yozlaşma olmuştur. Kitabın ana karakteri, Anarres’te dünyaya gelen fizikçi Shevek, bize kahramanın sonsuz yolculuğunu aktarıyor. Doğumundan orta yaşlarına kadar bir insanın temelde nelere ihtiyaç duyabileceğini, aslında hiçbir sahiplik kavramının bulunmadığı gezegeninde insanların kendilerini nasıl var edebileceğini sorgulamaya başlayan Shevek bu git gellerinin arasında, üzerinde çalıştığı eşzamanlılık ilkesinin fikri mülkiyetinin ağırlığıyla da yüzleşiyor. Kitapta büyük bir yer kaplayan bu ilkeyle aslında fizik ve felsefi tartışmalarına da kapı aralıyor Ursula. Tabii konunun bu olması tesadüf değil çünkü eşzamanlılık ilkesi denilen şey genel görelilik ve kuantum fiziğinin aynı anda geçerli olmasını sağlayacak bir teori. Teoriye farkında olmadan en büyük katkılardan birini yapan Einstein’ın, aslında fikri mülkiyetini savaş yanlısı insanların erişmesiyle ikinci dünya savaşının trajik bir şekilde bitmesine sebep olan atom bombası üzerinden fikri mülkiyetin vicdani muhakemesi de yapılıyor. Birçok farklı katmanı insanlığın temel meselelerini kendine dert eden bu kitap sadece bilimkurgu değil, tüm dünya klasiklerinin en tepesinde kendine yer etmeye hak kazanmış bir eser. Okumamış olanlar şiddetle tavsiye ediyorum

MülksüzlerUrsula K. Le Guin · Metis Yayınları · 202112,6bin okunma

·

24 görüntüleme

Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.

Gönderi

yodareads