Küçük Enver gayretlidir. Okumaya heveslidir. Ama aynı
yaşlarda ve Selanik okullarında Mustafa Kemal’in başına musallat
olan iki hoca, yani Kaymak Hafız ve Çopur Hafız Nuri cinsinden biri, bu sefer Manastır’da küçük Enver’i de bulur.
Kaymak Hafızla Çopur Hafız Nuri, Selanikte Mustafa Kemal’i
adamakıllı hırpalamakla kalmamışlar, onu mektepten soğutmuşlardı.
Ona iki sene kaybettirmişlerdi. Manastır Rüştiyesindeki
ruhsuz Molla da, Enver’i kırar. Hatırada şöyle anlatılır:
"İyi çalışıyordum. Birinci hususî imtihanda, 75 mevcutlu
sınıfta yedinci olmuştum. Fakat umumî imtihanda,
din hocamız tarafından hiç okutulmayan Hac bahsine cevap
veremediğim için, numara kaybederek, sınıfta altmışıncı oldum.
Bu düşüş ve gerileme, benim çalışmama, gayretime
kesel verdi (yani çalışma hevesim kırdı).
Sınıfın böylece aşağısına düştüm, aşağısında bulunuyorum
diye muallimlerin bana ehemmiyet vermeyişleri
ise, azmimi büsbütün kesiyordu."