Öncelikle bu kitap için bir inceleme yazmak haddime değil, biliyorum, ancak bunu bir inceleme gibi değil bir yorum gibi görürsek daha iyi olabilir.Bunu da belirttikten sonra yorumuma geçebiliriz
Bir yazarla tanıştığımda kendime keşfedilmesi beklenen yeni bu dünyada gibi hissediyorum. Bu sefer de Robert Musil ile tanıştık. Kendisi tam bir beyefendi olmakla birlikte, beni birazcık zorladı diyebilirim. Hatta şöyle söylersek daha güzel olabilir, yazdıklarıyla beni düşünmeye sevk etti ve bu beni birazcık yordu. Elbette her şeyin önümüze koyulup, gelmesine alışkın olduğumuz için tüm bunlar. Rahatlığı alıştık, efendim. Bu kitaplarda da böyle olur kimi zaman. Ancak Robert Musil, yazdıkları ile düşünmenize sağlıyor. Çoğu cümleyi sindirebilmek için en az iki üç kez okudum. Hayata karşı çok güzel tespitleri var.
Açıkçası ben kitabı bir matematik problemine benzettim,hatta bir fonksiyon problemine. Her cümle içerisinde büyük anlamlar içeriyordu. Her cümlenin, her düşüncenin, birbiriyle bir ilişkisi vardı.Cümlelerde derin anlamlar yüklüydü, anlamadığım sindiremediğim çoğu cümle olmuştur eminim. Ancak kitapta alıntı için işaretlediğim yerlere bakınca, kitabın bana bir şeyler kattığını söyleyebilirim. Ufkumu genişletti mesela konulara farklı yönlerden bakalabileceğini gösterdi, her şeye kuşkuyla yaklaşabileceğini...
Peki kim bu "Niteliksiz adam" derseniz, onu Robert Musil'in şu alıntısı en güzel şekilde anlatıyor."Ulrich'in görünüşünden hiçbir meslek tahmin edemezsin, ama yine de mesleği olmayan bir adam gibi görünmüyor. Şimdi, onun nasıl biri olduğunu düşün: Ne yapması gerektiğini her zaman bilir; bir kadının gözlerinin içine bakabilir; her an her şey üzerinde hararetle düşünebilir; boks yapabilir. Yeteneklidir, iradesi güçlüdür, önyargısızdır, cesurdur, dirençlidir, ataktır, düşüncelidir - bunları asla birer birer sınamak istemiyorum, bütün bu niteliklere sahip olabilir. Çünkü onlara sahip değil! Bu nitelikler onu olduğu adam yaptılar, yolunu çizdiler, ama yine de ona ait değiller. Öfkelendiğinde, içinde bir şeyler gülüyor. Üzüntülüyken bir şeylerin hazırlığı içinde oluyor. Bir şeyden ötürü duygulandığında onu reddediyor.Her kötü eylem, ona herhangi bir bakımdan iyi gözükecektir. Bir şeyi ne saydığı ona göre hep olası bir bağlama göre kesinleşecektir. Onun için kesin olan hiçbir şey yok. Her şey değişebilir, bir bütünün, sayısız bütünlerin parçasıdır ve bütün de muhtemelen onun hiç tanımadığı bir üstbütüne aittir. Bu yüzden yanıtlarından her biri ancak kısmi bir yanıttır, duygularından her biri, yalnızca bir bakış açısıdır ve onun için önemli olan, hiçbir konuda konunun ne olduğu değildir, onun için her zaman önem taşıyan, yalnızca öyle rastgele bir 'olduğu gibi'dir, bir eklentidir."
Siz de Ulrich'i yada Niteliksiz Adamı merak etmiş olabilirsiniz.
Kitabın önsözünde incelemesi bulunan Virgil Newmoianu'ya göre Musil, Ulrich tipiyle kendi düşüncelerini ait büyük ve bir biyografi vermeye çalışmış. Bir de bu açıdan bakın olaylara.
Sitede katıldığım ilk okuma etkinliği olması sebebiyle bu kitabın bende ayrı bir yeri var. Etkinlikte katkısı geçen herkese teşekkür ederim.
İyi Okumalar (İyi düşünmeler :))
