Mustafa Kemal Atatürk’ü insanlık tarihinin büyük liderleri arasına dâhil eden, onu hem
kendi kurmay arkadaşlarından hem de dönemin diğer dünya liderlerinden böylesine ayıran
özellikler nelerdir?
Atatürk’le ilgili devamlı kullanılan klişelerimiz var. Atatürk kurucumuzdur. Atatürk 20. yüzyılın
büyük devlet adamıdır. Bunlar doğru ama söylenmesi gereken bazı sloganları maalesef
kullanmıyoruz. Bunların başında, Atatürk Türkiye Mareşali’dir. Büyük mareşaldir çünkü başka
mareşalleri takdir etmeyi bilmiştir. Büyük mareşaldir çünkü sivil hayata geçmeyi bilmiştir. Bunlar
onun özellikleridir. Çünkü çap olarak büyük adamlar, yaratıcı adamlar bu geçişleri çok kolaylıkla
yaparlar. İkincisi organizatördür. Gerçekten büyük bir mareşal politikayı da iyi becerir.
Mütareke döneminde çeşitli direniş eylemleri, direnişçi hareketler ve fikirler vardı ama bunları bir
araya getirmek çok zordu. Büyük mareşalin önemli özelliklerinden bir tanesi de kendisinden evvelki
sisteme ilaveler yapmasıdır. Türk Ordusu ricat bilmezdi. Askerlikte ricat gerekli bir şeydir.
Osmanlı’nın Sırpsındığı Savaşı’ndaki başarısı, daha sonraları İzladi Derbendi’ndeki yenilgi ve
ardından ricatı bir bozgun yarattı. Viyana Muhasarası ve aynı şekilde, bütün o seri harpler… Balkan
Savaşları’nda ricat edemedik, bozguna uğradık. İşte, burada Anadolu’da ricat savaşı yapıldı, bu
önemli bir şeydir. Bunu bir teknik olarak, yeni bir sistem olarak getirdi ve Türk ordusuna empoze etti.
Demek ki bin yıllık bir sistemi veyahut zaafı değiştirmeyi biliyor. Büyük lider olması buradan belli.