Sevgili Tasavvuf Okurları;
Psikoloji'nin ilgi çekici derinliklerini mutasavvıfların 'ben'likten kopma serüveninde tefekkür etmeyi dilerseniz, içeriğiyle, bakış açısının sadeliğiyle ve ilmi donanımıyla ruhunuza iyi gelecek bu eseri kütüphanenize kazandırın derim.
Kemâl Sayar imzası taşısa da, pek çok müellifin katılımıyla gerçekleştirilmiş başarılı bir yapıt.Makaleler psikoloji ve tasavvuf üzerine uzun yıllar çalışmalar yapmış uzmanların kaleminden... Bu yazarlar eserin başında tanıtılmış, benim için çok mühim bir kısımdı zira, birkaç ismin dışında hiçbir yazara aşinâ değildim ve yeni keşiflere güzel bir kapı açtı...
Tasavvuf, kendini bulmanın öğretisi... Çağlara ve bütün modern akımlara telkinlerde bulunabilecek denli güçlü ve insan ruhuna şifa verme iddiasında son derece etkin.
Fıtratında tekâmül etme, gelişme, bulunduğu hâli her gün biraz daha iyileştirme ve kalibre etme güdüsünü tüm yoğunluğuyla taşıyan İnsanoğlu, kendinde bulduğu sonsuzluğu nefsiyle mi, kalbiyle mi, ruhuyla mı izah ediyor. Çekirdekte hareket bulan, ısınan asıl mesele bu...
Korkular, arzular, insani duygular bir kördüğüme ulaştığında devreye giren psikoterapik yöntemlerin tasavvufla benzerlikleri ve farklılıkları nelerdir? Bu soru üzerine çok keyifli bir seminere dönüştürülmüş 'Sûfi Psikolojisi'...
"Kâlp İlâhi ışığın tahtıdır." hakikâtinden yola çıkılarak, nefsi ıslah etme mücadelesinde sarfettiği emeğin, bilgeliğine neler kattığını müşehade ediyoruz.
İbn-i Sinâ'nın nefs mertebelerinden, Jung'un (Psikoterapide ki karşılıklı etkileşim yaklaşımından yola çıkılarak) tasavvufta ki mürşit- mürit ilişkisinin tahliline, Cüneyd-i Bağdadi'nin Tevbeye bakışından, Şibli'nin tasavvufa adım atışına, Deikman'ın Sufi'nin kendini rehabilite etmesi ile kendi mistik çalışmaları arasında kurduğu anlamlı bağdan, Mesnevi'de ki kısa hikayelerin psikanalitik tahliline dek çok kapsamlı bir araştırma...
Peki, tasavvufta ruhsal gelişimin ilerleme aşamaları nelerdir? Ruhsal olarak hangi safhalar aşılmalıdır ki kâmil insan mertebesine erişilebilsin?
Birinci Aşama; TEVBE
Psikoloji diliyle; İmpulsif davranışlar ve yasaklanmış arzular için af dilemek. Psikoterapinin oldukça yakınlık duyduğu, yapıcı suçluluk duygusu, sıkıntı veren davranıştan kurtulma ve kendini gözlem altında bulundurma Sufi'nin kişilik bütünleşmesi için ilk merhalesi ile örtüşmektedir...
İkinci Aşama; VERÂ
Korku ve Ümit rasında yer almak ve nefsin kendini kınaması.
Psikoloji de Ümit, düş kırıklığına katlanmanın, arzu ve istekleri erteleyebilmenin, gerçekliği tahlil edebilmenin adıdır.Kendisini kınayan nefs ise Süperego ile benzerlikler göstermektedir.
Üçüncü Aşama; ZÜHD
Dünyanın heva ve hevesini terketme, bilgeliğe erişme...
Zühd Psikolojide olgunluk ve kişilik bütünleşmesi ile örtüşmektedir.
Dördüncü Aşama; FAKR
İç ritmini, sahip olma doyumuna tercih etmektir.
Psikopatolojik özellikler olarak hırs, tamahkârlık ve sahip olma arzusunun, temel iç yoksunluğa ve güvensizliğe işaret etmesi Sûfi 'nin sağlıklı bir yol üzere olduğunun izahı gibidir.
Beşinci Aşama; SABIR
Sûfi bu aşamada inancın özüne yâni tahammül evresine ulaşır. Sabrettikçe iç huzura ve serinliğe erişir.
Psikolojinin sabrı bilişsel ve bilinçdışı sahalara uyumlu bulması, onun ne denli büyük bir zorluklar yumağı olduğunu bana açıklamıştır :)
Altıncı Aşama; TEVEKKÜL
Rahman'a sonsuz güven, gayretin Rabbe edilen dua mesabesine çıkarılması ve kararlılık.Tevekkül ulvi zenginlik... :)
Yedinci Aşama; RIZA
Sufi'nin, derin bir içsel tatmin ve hoşnutluk duyduğu, İnsan-ı Kâmil 'in ben'likten kurtulduğu, mutlak teslimiyet makamı...
Rahman, hepimizi bu mertebeye erişme gayreti içerisinde olma iştiyakına lâyık eylesin...
Derin saygımla...
