İnkılâp tarihine karışan meşhur şahsiyetler arasında en dikkate şayan (değer) olan bir sima varsa, o da hiç şüphesiz ki Talât Paşa’dır.
Bu zat, nevi şahsına münhasır olan (kendine özgü) insanlardandı. Taban (yaradılış bakımından) ve ruhen, -en kuvvetli manasıyla– kalender (alçak gönüllü) yaratılmıştı. Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşundan yıkılışına kadar gelen ve geçen binlerce devlet ricali (adamları) içinde onun kadar aslını, tabiat ve itiyatlarını (alışkanlıklarını) muhafaza eden olmamıştır. Bu itibarla onun umumî ve hususî hayatında, inkılâpçıların hiçbirine benzemeyen bir hususiyet vardı.