Tekrardan Thomas Bernhard'ın zihninde olmak... Bir kere daha onun "deli saçması" cümlelerini, öfke dolu dilini, düşünce akışlarını okumak... İtiraf etmeliyim ki, çok özlemişim. Bilen bilir, ben Thomas Bernhard'a, "dilinin kemiği olmayan bir deli" diyorum. Çünkü yazdıklarıyla hem kendi deliriyor hem de beni adeta delirtiyor...
Hani bazı kitaplar vardır içeriği çok da önemli değildir. Önemli olan yazarının söyledikleri ve anlatmak istedikleridir. İşte Thomas Bernhard'ın kitapları tam olarak böyle. O ne yazarsa yazsın, hangi konuya değinirse değinsin, hangi kahramanı kullanırsa kullansın, eserinin ana kahramanı kendisi ve kendi düşünceleridir.
Thomas Bernhard, Ungenach isimli bu anlatısında, babasından kendisine miras kalan ve ülkesi dışında yaşayan bir akademisyen üzerinden ülkesinin sorunlarına değiniyor. Değindiği en önemli sorun, aidiyet sorunu...
Ungenach, sanırım Avusturya içerisinde bir kasaba. Kitapta Ungenach kasabasından sıklıkla söz edilse de bence Ungenach'tan kasıt, Avusturya'nın bizzat kendisi. Dolayısıyla "baba" kavramı ve "miras" kavramı birlikte düşünüldüğünde Bernhard'ın anlatısında nelerden bahsettiği çok daha kolay anlaşılacaktır. Babasından kendisine miras kalan ve ülkesi dışında yaşayan akademisyenin, baba mirasını "bölüştürmek" veya "paylaştırmak" istemesi de elbette önemli bir ayrıntıdır. Ayrıca genç yaşta başka ülkelere gidip orada yaşayan ve miras meselesi yüzünden mecburen ülkesine dönmek zorunda kalan ülkesinin "aydın" kesimine de Bernhard tarafından kitapta ince ince giydirildiğini düşünüyorum. Bununla birlikte, ülkesinden uzun süre ayrı kalan ve zorunlu sebeplerle ülkesine dönen insanların yaşadığı yabancılıklar ve karşılaştığı zorluklar da kitapta değinilen diğer konulardır.
Bir yerden ayrıldıktan sonra oraya geri dönmek demek, hiç beklemediğin zorluklarla karşılaşmak demektir. Hiç beklemediğin zorlukların içerisinde, giderken bıraktığın geçmişin vardır, hatıraların vardır, özlemlerin vardır... Döner dönmez geçmişin ve hatıraların üzerine hücum eder. Milyonlarca düşünce bir anda kafanın içerisinde dolanmaya başlar. Sadece düşüncelerin değil, duyguların da harekete geçmeye başlar. Geri dönen kişi duygularına ve düşüncelerine ne kadar ilgisiz ve kayıtsız olmaya çalışsa da geçmişinden uzak kalamaz, onlara sırtını dönemez. Sonra bir bakar ki, gittiğinde bıraktığı her şey kaldığı yerden devam etmek istemektedir.
Bernhard ile yapılan bir röportajda (Youtube'tan bu röportaja kolayca ulaşabilirsiniz.) ise, bütün kahramanlarının kendisinden birer parça olduğu bizzat Bernhard tarafından ifade edilmiştir. Thomas Bernhard'ın uzun süre ülkesinden ayrı kalmasının ve ülkesine döndükten sonra yaşadığı bir takım zorlukların, Ungenach isimli bu anlatısı üzerinde fazlasıyla etkili olduğunu söylersek yanlış söylemiş olmayız.
İşte kitabımızdaki kahramanımız da böyle bir aidiyet sorunu ile karşı karşıyadır. Sorgulamalar, diyaloglar ve düşünce akışları içerisinde güzel bir anlatı sunar Thomas Bernhard... Bu eserin, okuduğum diğer eserlerinden geride olduğunu düşünsem de Bernhard'ın diline ve tarzına aşina olan okurların seveceğini düşündüğüm bir eser. İlk defa okuyacaksanız, aman diyeyim bu eserden uzak durun. Mesaj kutumda hayal kırıklığı dolu sitemli mesajlar görmek istemiyorum.
Herkese keyifli okumalar dilerim.
