Bed-i Besmele
Âmin alayı, verilmiş karar mucibince bazı mahalleleri dolaşıp gezindiği yerlerde irfan şevkini yenileyip çoğalttıktan sonra döner, cemiyet evinin kapısı önünde durur, orada da ilahiler okunup "gülbank" denilen dua eda edildikten sonra merasim sona erer, alay efradı, heyet-i talimiyye ve taallümiyyesiyle birlikte eve dahil olurdu.
Evin sofası veyahut en büyük odası minderler, seccadelerle tefriş edilmiş, öd ağacı ve buhurlar yakılıp havası tervih kılınmış olduğundan gelmiş olan cemaat, bu odaya toplanır, mektebin hocası meclisin sadrı demek olan ortadaki mindere, mektebe başlayacak çocuk da karşısındaki seccade yahut minder üstüne otururdu.
Mecliste ulemadan yahut meşayihten biri bulunursa hocanın yeri o zata teklif edilir, onun tarafından çocuğa besmele dedirtilirdi. Çocuk boynundaki cüz kesesinden elifbâ cüzünü çıkarıp hoca efendi ile kendisi arasındaki rahlenin üstünde açar ve "hilâl"ini eline alıp mualliminin talimini beklerdi.
Çocukların taallüm şevkini artırmak için o vakitki elifbâ cüzleri şimdikilerden daha zinetli olarak basılır, baş tarafları boyalı ve yaldızlı olurdu. Hilâller de pirinç, bafon, gümüş, hatta altından imal edilip derece-i servete göre olan nev'i alınır ve harfleri işaret etmek üzere çocuklar tarafindan kullanılırdı.
Hoca efendi "eûzu besmele" ve “Ya Rabbi kolaylaştır, güçleştirme. Ya Rabbi tedrisimi hayr ile itmam eyle" mealindeki “Rabbi yessir vela tuassir rabbi temmim bi’l-hayr duasıyla talime başlar. Huruf-1 hecâyı ve noktalarla harekâtı sırasıyla okuyup okuttuktan sonra “Ya Rabbi ilmimi arttır manasındaki “Rabbi zidnî ilmen" duasıyla ilk dersi bitirirdi.
Sonra çocuk, hocanın ve mecliste hazır bulunanların elini öper. O sırada talebe arasındaki ezberciler tarafından birer miktar Kur'an-ı Kerim tilavet ve hoca efendi yahut başka biri tarafından da dua edilir, çocuklar âmin diye bağrışır ve bu suretle “bed” merasimine nihayet verilirdi.
Bundan sonra sofralar kurulup gerek mektep çocuklarına gerek diğer davetlilere yemek, yahut yalnız "lokma" yedirilirdi.
Hilâl: Yazma Kur’ân-ı Kerim’leri okuyan küçük çocukların satırları takip etmek için krlimeler üzerinde gezdirdikleri, ucu sivri, ince zarif çubuklara verilen isim.Kitabı okudu
·
40 görüntüleme
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.