İdealar kuramı Platon'a göre bilinen şeyler sadece gerçek olmakla kalmayıp ayrıca kusursuz ve değişmez olmalıdır. Ne var ki mağara içindeki yaşam tarafından simgelenen görgül (ampirik) dünyadaki hiçbir şey bu tasvire uymaz: uzun boylu bir kişi ağacın yanında kısadır; öğleyin kırmızı görünen bir elma akşam karanlığında siyah görünür vs. Görgül dünyadaki hiçbir şey bir bilgi nesnesi olmadığı için Platon, İdealar (fikirler) diye adlandırdığı kusursuz ve değişmez varlıklardan meydana gelmiş başka bir evren (mağaranın dışındaki dünya) olması gerektiğini ileri sürer. İdealar dünyasında örneğin bir Adalet İdeası vardır; herhangi bir adil eylemin adil olması, Adalet İdeası'nı taklit ya da kopya etmesi sayesindedir. Mağara Alegorisi'nde ileri sürüldüğü gibi İdealar arasında bir hiyerarşi vardır; hepsine egemen olan, Güneş tarafından simgelenen İyilik İdeası'dır. Öbür İdealara nihai anlamını veren, hatta onların varoluşunun altında yatan bu ideadır.
Sayfa 9
...ortada aslında üç tür varlık olduğunu söyleyebiliriz. A) Önce her türlü varlığın asli örnekleri, orijinalleri, arketipleri olduklarını söylememiz gereken idealar vardır. Sonra B) bu İdeaların görünen dünya da kopyaları olan doğal veya insan elinden çıkma ürünler vardır. Örneğin idealar dünyasında bir insan İdeası, bir at İdeası, bir masa ideası bulunmaktadır. Duyusal dünyada bu İdeaların kopyası veya taklidi olan insan ve at gibi doğal varlıklar olduğu gibi masa gibi insan elinden çıkmış yapma şeyler de vardır. Ama duyusal dünyada bir de C) bu sonuncuları taklit eden şeyler , örneğin insan heykeli, at veya masa resmi vardır. Görüldüğü gibi bu son tür şeyler bir kopyadan daha çok kopyanın kopyası veya taklidin taklididirler (597 -599). Benzeri şekilde bir insanın kendisinin ideaya nispetle bir yarısı olmasına karşılık, bu insanın su üzerine akseden hayali, kopyanın kopyası veya hayalin hayalidir.
Platon Devlet'in V. Kitabında ele aldığı idealar Kuramı vesilesiyle bu ikinci konuya, yani idealar varsayımının kendisini temellendirecek, onun teminatını sağlayacak şeye geri dönmektedir. Sözünü ettiğimiz pasajda vermiş olduğu Bölünen Çizgi benzetmesiyle önce dünyayı ikiye ayırmaktadır. Bunlar a) görünen şeyler dünyası veya duyusal dünya
Sayfa 234Kitabı okudu
Azcık aklım vardı, o da kitap sayesinde uçup gidecek:)
Önce duyularda var olmayan hiçbir şeyin bilinçte de var olamayacağını vurgulamıştır Aristoteles. Platon da diyebilirdi ki, önce idealar dünyasında var olmayan hiçbir şey doğada da var olamaz. Aristoteles Platon'un bu şekilde şeylerin sayısını iki katına çıkarmış olduğunu savunmuştur.
Sayfa 339 - PdfKitabı okudu
Spinoza ve aşkın diyalektiği
Psikanalist Jacques Lacan Seminer'inin IV No'lu kitabında "aşkın yüce anından" bahsetmişti (le moment sublime de l'amour). Bu yüce an "aşkın iade edildiği" andır... Sevgi her zaman karşılığını aynıyla bekleyen bir duygu olarak görünür burada... Bir karşılıklılık beklentisi --ve çok basitleştirirsek, birini
Bu ideaların özellikleri nelerdir? Onlar ezelî, ebedî, hareketsiz, değişmez şeylerdir. En önemli özellikleri ise tümel ve madde-dışı olmalarıdır. Bir örnek vermek gerekirse bu dünyada doğan, büyüyen, ölen birbirinden farklı bireysel-duyusal milyarlarca insan olmasına karşılık, idealar dünyasında doğmamış, ölmeyecek olan, asla değişme içinde bulunmayan tek bir 'İnsan' ideası (kendinde insan) vardır.
Sayfa 153
Ruh bizim vücudumuza gelip yerleşmeden önce de, var olmuştur.
Bir zamanlar idealar dünyasındaydı ruh. Ama bir insan bedeninde yeniden kendine geldiğinde, mükemmel ideaları unutmuştur artık.Ve sonra bir şey olur, harika bir süreç başlar. İnsan doğadaki biçimleri algıladıkça , ruhta yavaş yavaş zayıf bir hatırlayış gerçekleşir. İnsan bir at görür ama mükemmel olmayan bir at. Bu ruhun bir zamanlar idealar dünyasında görmüş olduğu mükemmel atı belli belirsiz hatırlaması için yeterlidir. Böylece ruh asıl evini özlemeye başlar tabii. Platon bu özleme Eros diyordu. Bu sözcüğün anlamı sevgidir. Yani ruh kendi asıl kökenine yönelik bir tür "aşk dolu özlem" hissetmeye başlar. Artık bedeni ve duyusal olan her şeyi yetersiz ve önemsiz saymaktadır. Sevginin kanatlarında idealar dünyasındaki "yuvasına" uçmak ister. Bedenin zindanından kaçıp kurtulmayı arzular..
Platon - Aristoteles farkı 2
Platon etrafımızda, doğada gördüklerimizi idealar dünyasında -ve dolayısıyla insan ruhunda- var olanların yansımasından ibaret sayar.
Aristoteles tam tersi görüştedir:
İnsan ruhunda bulunan şeyler, doğadaki varlıkların bir yansımasıdır. Aristoteles'e göre Platon insan tasavvurlarını gerçek dünyayla karıştıran mitsel bir dünya görüşüne takılıp kalmıştır
Sayfa 124 - Pan