Hem İstanbul'da Fetva Emini Ali Rıza Efendi, çok zaman bu tefsiri mütalaa ile, yanına gelen dostlarına müteaddid defalar: "Bu İşaratü'l-İ'caz, bin tefsir kuvvetinde ve kıymetindedir!" diye yemin ederek ilân ediyordu.
Tarihçe-i Hayat - 107
Surelerin başlarındaki huruf-u mukattaa (Kesik harfler) İlahî bir şifredir. Has abdine (asm), onlarla bazı işaret-i gaybiye veriyor. O şifrenin miftahı (anahtarı), o abd-i has'tadır, hem onun (asm'ın) veresesindedir (varislerindedir).. Kur'an-ı Hakîm madem her zaman ve her taifeye hitab ediyor; her asrın her tabakasının hissesini câmi' çok mütenevvi' vücuhları, manaları olabilir. Selef-i Sâlihîn ise, en hâlis parça onlarındır ki, beyan etmişler. Ehl-i velayet ve tahkik, seyr ü sülûk-u ruhaniyeye ait çok muamelât-ı gaybiye işaratını onlarda bulmuşlar. İşaratü'l-İ'caz Tefsirinde, "El-Bakara" Suresinin başında, i'caz-ı belâgat noktasında bir nebze onlardan bahsetmişiz; müracaat edilsin.
(Mektubat - 390..SAİD NURSİ HZ)
İşaratü'l-İ'caz'dan: "İnsandaki akıl ve lisan gibi bir anda yalnız bir meseleyi düşünmek ve yalnız bir lâfzı söylemek gibi cüz'î değil, göz misillü muhît bir nazara sahip olmak gibi, kelâm-ı ezelî dahi bütün zamanı ve tâife-i insaniyeyi nazara alan külliyette kelâm-ı İlâhîdir." Bediüzzaman'ın metinlerinde dikkat çekici bir özellik de bilgiyi aktarırken bakışaçısı da aşılamasıdır. Şimdi, mesela, Fatiha tefsirini okuyorsunuz amma Kur'an da içinizde/gözünüzde yeniden inşa ediliyor. "Bu kelam nedir? Nasıl bakılmalıdır? Ne renkleri/zenginlikleri vardır?" Bunlar da bir çekidüzene kavuşturuluyor. Elhamdülillah şu demektir, Rabbü'l-alemîn bu demektir, değil sadece. "Ne okuyorsun?" Durup durup, tekrar tekrar, vura vura, dönüp dönüp, bunu hatırlatıyor Bediüzzaman: "Ne okuyorsun?" Beni çok heyecanlandırıyor bu üslûbu. Böylesi bir üslûpla okuduğunuz metin de size 'entelektüel meşgale'den ibaret kalmıyor. İnşaallah. Çünkü yazar anlattığı mesele ile duygusal bir bağ kurmuş. Yalnız akıl değil. Dikkatinizi çekerim. Basbayağı tefsir ettiği şeye âşık, hayran, öğrenci, heyecanlı birisi var karşınızda. (Bu arada girişteki ifadeyi de şöyle hafızama kaydettim: "Kur'an'ın sözü göz gibidir." İlla bir yazıda kullanırım.).
Ahmet Ay
1. En başından söyleyeyim, Risale'nin sadeleştirilmesine karşıyım ama bildiğiniz nedenlerle değil. Risale-i Nur'un sadeleştirilmesine karşı çıkmaların hepsini Risale-i Nur fanatikliğine yormak insafsızlıktır, had bilmezliktir. Hiçbir şey göründüğü gibi değildir. Risale de öyle!
2. Hele de "Risale-i Nur vahiy mi ki,
Yol ikidir: Ya sükût etmektir. Çünki söylenilen her sözün doğru olması lâzımdır. Veya sıdktır. Çünki İslâmiyetin esası, sıdktır. İmanın hâssası, sıdktır. Bütün kemalâta îsal edici, sıdktır. Ahlâk-ı âliyenin hayatı, sıdktır. Terakkiyatın mihveri sıdktır. Âlem-i İslâm'ın nizamı, sıdktır. Nev'-i beşeri kâ'be-i kemalâta îsal eden, sıdktır. Ashab-ı Kiram'ı bütün insanlara tefevvuk ettiren sıdktır. Muhammed-i Hâşimî Aleyhissalâtü Vesselâm'ı meratib-i beşeriyenin en yükseğine çıkaran, sıdktır...(İşaratü'l-İ'caz 82)
"İnsan, ebed için yaratılmıştır. Onun hakikî lezzetleri, ancak marifetullah, muhabbetullah, ilim gibi umur-u ebediyededir."
İşaratü-l İ'caz
Evet, nasıl ki Fâtiha Kur’ân’a, insan kâinâta fihristedir; namaz da hasenáta fihristedir.
(İşaratü'l İ'caz)