20. Yüzyılın Uluslararası Tarihi
Kolektif20. Yüzyılın Uluslararası Tarihi Gönderileri
20. Yüzyılın Uluslararası Tarihi kitaplarını, 20. Yüzyılın Uluslararası Tarihi sözleri ve alıntılarını, 20. Yüzyılın Uluslararası Tarihi yazarlarını, 20. Yüzyılın Uluslararası Tarihi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Modernleşme eski kurumların ve geleneksel toplumsal, kültürel, ekonomik yaşamın dokusunun yıpranmasına yol açtı. Parlamentolar, siyasal partiler, baskı grupları ve basın yoluyla halk siyasal alana etki yapmaya başladı. Her yerde seçkinler kesimi, içeride değişim taleplerini yatıştırma mücadelesi veriyordu ve en sözünü sakınmayan gruplar da dışarıda genişleme talebinde bulunuyordu. Bu siyasal gerilimin arka planında çok daha geniş bir entelektüel başkaldırı hüküm sürmekteydi. Nietzche Tanrı'nın öldüğünü ilan etmiş, Darwin, İncil'deki Yaradılış bölümünün bir efsane olduğunu, Freud ise bilinçaltını keşfetmişti ve Einstein zaman ve uzam kavramlarıyla ilgili geleneksel düşünceleri silip süpürmüştü.
Sayfa 18 - Siyasal Kitabevi, 2.Baskı, Ağustos 2015
Güç, coğrafya değiştirince etkisiz olabilir: Boer Savaşı (1899-1902) örneği
Askeri, malî ve sanayi kaynakları bakımından ezici üstünlüğü sahip, dünyanın en büyük deniz gücü Britanya, Imparatorluğa bağlanmamak için direnen iki küçücük ve geri kalmış Afrikaner cumhuriyeti tarafından küçük düşürüldü. İki yıl süren vahşi ve acımasız gerilla savaşından sonra Britanya nihayet 1902 yılında zaferi elde etti ama faturası ağır olmuştu. Kayıplarına göre kazancı verdiği kayıp çok fazlaydı.
Sayfa 15 - Siyasal Kitabevi, 2.Baskı, Ağustos 2015
Askerî potansiyel ile uluslararası statü arasındaki ilişkinin kesin olmaması, gücün doğası gereği muğlâk bir nitelik olmasıyla kısmen, açıklanabilir. Devlet adamlarının başka devletlerin nispi kuvvetleri hakkındaki algıları, gazete haberlerinden gizli haber alma servislerine kadar her şeyi içeren çok çeşitli bilgi kaynaklarına dayanır. Bu enformasyonu toplamak ve filtreden geçirmek için çok karmaşık bir bürokrasi görevlendirilmiştir ancak bürokrasi de insanî hatalardan bağışık değildir hatta bu yapının içinde taraflı kişiler de olabilir. Devlet adamları uluslararası gücün gerçekleri konusunda çok somut hükümler verebilmek için aşırı bir çaba gösterebilirler ama bu hükümler genellikle yetersiz veya yanlıştır.
Sayfa 13 - Siyasal Kitabevi, 2.Baskı, Ağustos 2015
Hüseyin-McMohan yazışmaları hiçbir şekilde resmi bir anlaşma niteliğinde değildi. Ne var ki asıl sorun resmiyetin olmaması değildi. Sorun daha çok, toprak konusundaki belirsizlik ve "Araplık" tanımındaydı.
Sayfa 128
Şerif Hüseyin henüz savaş başlamadan önce Arapların Türklerden kurtarmak için Britanya'dan askeri yardım isteğinde bulunmuş, ancak Osmanlılar hala dost sayıldığı ve Avrupa'daki dengenin bozulmaması açısından önemli bir devlet olarak görüldüğü için bu talep reddedilmişti.
Sayfa 127
Siyonizm'in geçirdiği bu dönüşüm, "toprağı olmayan bir halk için, halkı olmayan bir toprak" sloganının da çok iyi örneklediği şekilde, yerel Arap halkını Yahudi devleti inşa etme projesinden dışladığı gibi, romantik milliyetçiler ile ortak üretim çifliklerinde yaşayan çiftçi sosyalistlerin kurtuluş için toprağın vazgeçilmez bir ön şart olduğu görüşünü temel almaları da, Siyanist yerleştirmecileri Arap köylülerle yani, Filistinlilerle, sonucu sıfır olan bir rekabete soktu.
Sayfa 126
...durağanlaşmış Siyonist harekete hayatiyet veren..., Rusya'nın 1905'teki bitmemiş devrimini hemen izleyen katliamlar oldu. Genel olarak kabul edildiği gibi bu olaylar, Filistin'deki Yahudi devletinin kurumsal temellerini atan, 1904-14 arasındaki ikinci Aliyah'a yol açmıştı.
Sayfa 125
Siyonizm'in Kökenleri ve Gelişimi
1881'de Güney Rusya'yı baştan başa saran katliamlar dizisi tertip edildi. Bu olaylar, 1648-49'da Polonya'da yapılan Yahudi katliamından sonra ilk geniş çaplı Yahudi karşıtı ayaklanmaydı ve bunun yerel Yahudi halk üzerinde çok derin bir etkisi oldu. Katliamlar, Doğu Avrupalı Yahudi aydınların beslediği reform ve asimilasyon umutlarını toptan yok etti, çoğu ABD'ye yönelen büyük bir göç hareketi başlattı. Bu olanlar aynı zamanda Kutsal kitapta vaat edilmiş İsrail (Eretz Israel) topraklarında yeniden Yahudi milli hayatının dirilmesi arzusunu tetikledi ve böylece Siyonist hareketi doğurdu.
Sayfa 124
Bu ihanete uğrama duygusu Kürtler tarafından da paylaşılıyordu çünkü Lozan Konferansı'nda kendilerine ait bir devlet kurulacağı sözü verilmesine karşın, Britanya Irak mandasının bütünlüğünü bozmak istememesi, özellikle de petrol yatakları bakımından zengin olan Musul Bölgesi üzerine anlaşmazlıklar çıkması Britanya'nın çıkarlarına ters düşünce, Kürtlerin umutları da boşa çıktı.
Sayfa 109
Bağımsızlık konusunda verilen söz 1915-16 Hüseyin-McMohan yazışmalarında belgelenmiş, böylece onlar da Osmanlı Devleti'nin sonunu getiren savaşa katılmışlardı. Verdikleri sözü tutmayan Britanya ve Fransa çok zor duruma düştü çünkü onların manda yönetimi olarak elde ettikleri, sorumlu oldukları topraklar, bağımsızlığın eşiğine gelmiş ülkeler olup, kendi milliyetçi hareketlerini yaratmışlardı ve orada yaşayan halklar kendilerini imparatorluğun tebaası olarak değil eşiti olarak görüyorlardı.
Sayfa 108
Arap milliyetçiliğinin benimsediği Avrupa karşıtı nitelik aynı şekilde Türk karşıtlığını da benimsedi. Aslında Arap milliyetçiliği tartışmasının, Arapların Avrupa ile temas etmesiyle başlayan bir tepkiden çok, Osmanlı İmparatorluğu'nun Arapça konuşan eyaletlerinde daha fazla özerklik talebinin yükselmesiyle başladığı öne sürülebilir. Arap milliyetçiliği hareketinin kurumsal kökenleri incelendiğinde bu daha açık olarak görülür. 1875'ten itibaren Osmanlı merkeziyetçi yönetiminin Türkleştirme siyasetine muhalif, çok sayıda küçük ve çoğu gizli çalışan dernek kurulmuştu. Bunlar Arap yönetiminin özerk olmasını, Arap dilinin resmi dil olmasını ve Arapların incinen gururunun onarılmasını istiyordu, bazıları Osmanlı Sultanının, Halife sıfatını taşımasını bile Arap haklarının gasp olarak görecek kadar ileri gidiyordu.
Sayfa 107
Avrupa sömürgeciliği ile Arap milliyetçiliği arasındaki ilişki en iyi şekilde, bir aşk ve nefret ilişkisi olarak tanımlanalabilir çünkü Arap milliyetçiliği bazı Avrupa fikirlerini tutkuyla benimserken aynı zamanda Avrupa egemenliğinden şiddetlw nefret ediyordu. Sonunda Avrupa sömürgeciliği Arapların ulusal kimlik duygusunu güçlendirdi.
Sayfa 107
Britanya ile karmaşık ve çok eskiye dayanan tarihi ilişkisi nedeniyle İrlanda oldukça kural dışı bir örnektir ama çok da önemli bir örnektir, çünkü İrlanda'nın Britanya'nın boyunduruğundan kurtulmak için gösterdiği çaba, sömürgelerin kurtuluşa ulaşmak için savaşmalarının mümkün olduğunu göstermekteydi.
Sayfa 102
Ekonomik sıkıntı doğal olarak siyasal iklimi de zehirledi. Siyasi partilerin popülerliği, bir dizi yolsuzluk skandalı ve siyasetçilerin yalnızca büyük Japon kartellerinin (zaibatsu) çıkarlarına hizmet ettiği izlenimini doğurması yüzünden zaten epeyce aşınmıştı. Ekonomik kriz bu düşmanlığı iyice keskinleştirdi ve "aşırı milliyetçileri" siyasi parti rejimi kavramını toptan reddetmeye ve modernleşmenin doğurduğu sorunların baskısına cevap vermeye çalışan derneklerin hızla çoğalmasına yol açtı.
Sayfa 79
Çin-Japon Savaşı
Japonya'nın kaçamak davranışları kendi konumundaki şu yemek zayıf noktadan kaynaklanıyordu: Bir yanda Batı'nın tutumundan nefret ederken bir yandan da Batı demokrasileriyle ticaret yapma ihtiyacı.
Sayfa 86