Anahatlarıyla Yahudilik
Salime Leyla GürkanSözler ve Alıntılar
Temizlik kutsallığa denktir.
Yeryüzündeki bütün halklar arasından yalnız sizi tanıdım. Bu yüzden suçlarınızı karşılıksız bırakmayacağım (Amos 3:2)
Sayfa 106Kitabı okudu
Ve bilindik son (günümüz Filistin coğrafyası)
Yahudiler Roma yönetimi tarafından Kudüs'ten kovulmuş ve Yehuda bölgesinin ismi Filistin (Palaestina) olarak değiştirilmiştir. Bu şekilde Yahudiler'in iki bin yıl sürecek - kimi dindarlar için hala süren-büyük sürgünü başlamıştır..
Sayfa 30Kitabı okudu
Yahudi Olmayanlarla Yönelik Hükümler
Yahudi hukukuna göre bir Yahudi'nin Yahudi olmayan birini (goy) kasten öldürmesi, malını çalması veya aldatması kesin bir dille yasaklanmıştır. Ancak Yahudi olmayana dolaylı yoldan zarar vermek, kayıp malını alıkoymak, alışveriş sırasında yanlışından veya cehaletinden istifade etmek mubah görülmüştür. Yahudiden farklı olarak Yahudi olmayandan (goy/ger toşav) faiz alınmasına ise izin verilmiş, hatta bu gerekli görülmüştür. Bir Yahudi'nin hayatı tehlikeye girdiğinde Şabat kurallarının ihlaline izin verilmiş; fakat hayati tehlike yaşayan kişi bir goy-veya bir görüşe göre ger toşav dahi-olduğunda, Yahudi bir doktorun veya ebenin Şabat'ı bahane etmek suretiyle yardımdan kaçınması gerektiği ifade edilmiştir. Bu kural, Şabat'ın ancak Şabat'ı tutanlar yani Yahudiler için ihlâl edilebileceği prensibine dayandırılmıştır.
Sayfa 168Kitabı okudu
Yahudilik'te
Doğumu izleyen ilk merasim, isim verme ve erkek çocuklar için sünnet merasimidir. Yeni doğan kız bebeğin ismi, genellikle doğumdan sonraki ilk Şabat (Cumartesi) gününde sinagogda ilân edilir ve bebek sekiz ila kırk günlükken evde haham eşliğinde kutlama yapılır. Erkek bebeğin ismi ise sekizinci gün icra edilen sünnet işleminin ardından verilir.
10 Emir
"Ahit Sözleri" diye de bilinen ve Yahudiliğin temelini oluşturan prensiplere karşılık geldiği kabul edilen On Emir'in ilk dört maddesi Tanrı ile birey, diğer altı maddesi ise bireyler arası ilişkileri düzenleyen kurallardan oluşmaktadır. Bu kurallar kısaca şu şekildedir:
1. Benim önümde başka tanrıların olmayacak.
2. Hiçbir şeyin oyma heykelini veya resmini yapmayacaksın ve onlara tapmayacaksın.
3. Tanrı'nın ismini boşa/kötüye kullanmayacaksın.
4. Şabat gününe riayet edeceksin.
5. Babana ve annene hürmet edeceksin.
6. Öldürmeyeceksin.
7. Zina etmeyeceksin.
8. Çalmayacaksın.
9. Komşuna karşı yalancı şahitlikte bulunmayacaksın.
10. Komşunun sahip olduğu hiçbir şeye göz dikmeyeceksin.
Yukarıda alıntılanan maddelerde görüldüğü üzere, doğrudan Tanrı ile alakalı olan ilk üç emirde bile salt inançtan ziyade doğru ibadet ve doğru tapınma biçimi vurgulanmakta, diğer emirler ise doğrudan pratik ve etikle alakalı kurallara karşılık gelmektedir.
Sayfa 85Kitabı okudu
Yahudi Olmayanlarla Münasebet
Yabancılar için genellikle goyim kelimesi kullanılmakla birlikte goyim dışındaki başka isimlendirmeler de kimi zaman birbirinin yerine geçecek, kimi zamansa farklı grupları ifade edecek şekilde Talmud'da yer almıştır. Söz konusu ayırıma göre "İsrail" kelimesi, günahkârları ve mühtedileri de kapsayacak biçimde bütün Yahudi dini mensupları için kullanılırken, İsrail cemaati dışında görülen kişiler genellikle dört ayrı grupta değerlendirilmiştir. Bunlar, "yarı mühtediler" (ger toşav) veya "Nûhîler", bu grubun tam karşısında yer alan "putperestler", Sâmirîler'i ve Hıristiyanlar'ı da içine alacak şekilde Yahudi soyundan olan veya olmayan "heretikler" ve bazı açılardan goyim içerisinde anılan "mürtetler”dir. Bir de mühtedi ile yarı mühtedi arasında yer alan ve günümüzde karşılığı bulunmayan, Yahudiler'e ait kölelerden oluşan sınıftan bahsedilmiştir.
Günümüzde uygulama alanına sahip olmamakla birlikte, Yahudi hukukuna göre goyim başlığı altında görülen dört gruptan Yahudi yönetimi altında bulunan heretik, mürtet ve putperestlerin teoride öldürülmesi esas olup sadece yarı mühtedi konumundaki ger toșavin veya Nûhîler'in Yahudiler'le birlikte yaşamasına izin verilmiştir. Fakat Yahudiler'in yönetimde olmadığı durumda veya barış ortamında, teoride bile yabancıların kasten öldürülmesine izin verilmemiş; buna karşılık Yahudiler'e karşı toplumda düşmanlığın oluşmasına sebep olmadığı sürece, dolaylı yolla goya zarar verilmesine müsaade edilmiştir.
Sayfa 165Kitabı okudu