Atatürk Dönemi Maliye Politikaları
KolektifSözler ve Alıntılar
Atatürk'ün Afet hanımla birlikte yazdıkları Medeni Bilgiler Kitabı içindeki Bölümlerde (12 ve 15. Bl.) Afet Hanım imzasıyla yayınlanan Vergi Bilgisi Kitabı da yer almaktadır. Dolayısıyla Atatürk sadece Maliye Politikası tespiti ile meşgul olmamış; aynı zamanda bu politikaya derinliğine nüfuz etmeye çalışmış, hatta bu alanda yurttaşları eğitmek de istemiştir. Afet Hanım kitabın ön sözünde hazırlıklarında devrin maliyecilerinden; Başvekalet Müsteşarı Kemal Bey'den, Bütçe Encümeni Reisi Hasan Saka'dan ve Maliye Bakanı Ş. Saraçoğlu'ndan yardım aldığını ifade etmektedir. Ancak bugün bile okunduğunda; Vergi Bilgisi Kitabı'nın bir lise Yurttaşlık Bilgisi öğretmeninin bilgi düzeyini aşan isabetle ve mükemmellikle yazıldığını teslim etmek gerekir.
Sayfa 23 - Maliye BakanlığıKitabı okudu
Siz bu denklemi yıkan %52'yi tanımamışsınız...
Özel tüketimin düştüğü bir ekonomide hükümetlerin halkın desteğini kazanabilmeleri güçtür. Nitekim özel tüketim veya harcanabilir gelir düştüğünde demokrasilerde iktidar, Tek Parti Rejimleri ise hükümet değişikliği beklenilmelidir.
Sayfa 176 - Maliye BakanlığıKitabı okudu
Atatürk ve arkadaşları mali disiplini, adam başına gelirin cari fiyatlarla 75,7 TL olduğu geri ve savaşın tahrip ettiği bir ekonomide; Osmanlı'nın dış borcunu da yüklenerek sağlamak ve ülkeyi aynı zamanda kalkındırmak gibi, devasa bir sorunu veya tarihçi Toynbee'ye göre ancak Herkül'ün altından kalkabileceği bir yükü üstlenerek ve kendi amaçları ve dönemleri açısından da başarılı olmuşlar ve geride izlenecek bir yol haritası bırakmışlardır. Kalkınma veya muasırlaşmak ülküsü devam etmektedir. Onlara olan şükranımızı ve/veya görevimizi, ancak kalkınmayı tamamlayarak yerine getirebiliriz.
Sayfa 204 - Maliye BakanlığıKitabı okudu
Bütçelerin hacmi kadar, milli gelire ve sosyal refaha katkısı da önemlidir. Zira bütçe sadece bir araçtır. Aslında K.Bütçelerin ekonomiye katkısını adam başına gelirin artışı türünden ölçmek akılcı olabilir. Bu dönemde adam başına gelirin 1948 fiyatlarıyla katlandığını hatta % 102 oranında arttığını hesaplayabiliyoruz Ayrıca çeşitli kaynaklara göre Cumhuriyet İktisat Tarihimiz'de en yüksek büyüme hızının elde edildiği dönem olduğu iddia edilmektedir. Bu dönemde %7'nin üzerinde bir büyüme hızı söz konusudur. Fert başına gelir ise; cari fiyatlarla TL bazında katlanmış ve yıllık olarak %5'in üzerinde büyümüştür
Sayfa 169 - Maliye BakanlığıKitabı okudu
Atatürk aslında herkesten fazla Maliye'nin çekirdek devlet olduğunun ve Genç Cumhuriyet'in Mali temeller üstünde yükseleceğinin bilincindeydi. Nitekim Milli Mücadele sırasında savaşın finansmanında gösterdiği gerçekçilik; Türk tarihinin en kötümser noktası olan Sakarya öncesindeki 'Tekalifi Milliye' önerisi ve Sovyet'lerin mali yardımının temini, mali alandaki yenilikçi/innovatif kabiliyetini açıkça ortaya koyar. Zira Napolyon'un dediği gibi zaferin kazanılması için üç şey gereklidir: Para, para ve para. İşte bu nedenle askerlerin mali gerçeği kavramaları, çok daha açık ve yalındır. Nitekim İnönü'ye göre; Cumhuriyet'in kuruluşu sırasında ilk eğildikleri ve kendilerini en çok zorlayan husus, Maliye İdaresi'nin kurulması olmuştur.
Sayfa 22 - Maliye BakanlığıKitabı okudu
1923-1938 Döneminde yaşananlar hiç kuşkusuz büyük bir mali devrimdir ve bir demokraside tekrarı da mümkün değildir: Mali Devrimler ile kastolunan Kapitülasyonlar'ın kaldırılması, Düyun-u Umumiye'nin tasfiyesi, millileştirmeler, gümrükler, Aşar'ın iptali, modern vergi sisteminin kabulü…vb. Milli devletin temelinde çekirdek devleti
Sayfa 201 - Maliye BakanlığıKitabı okudu
Aslında 1929 buhranı da, tarım ihracatını çökerterek; Aşar'ın kaldırılmasının köylü refahını artırmasını önlemiş olabilir.
Sayfa 42 - Maliye BakanlığıKitabı okudu