Köy Enstitülerinin yaşama geçmesiyle tartışmalar da birbirini izledi. Tartışmaların hâlâ güncelliğini koruması olayın büyüklüğünü gösterir. Büyük olaylar toplumu sarsar, topluma yeni bir aydınlanma yolu açar. Yeni bir düşünce anlayışına sürükler insanları. Anadolu bozkırının aydınlanmasına ilk adım Köy Enstitüleriyle atıldı. Her Köy Enstitüsü kendi çevresinin aydınlanma güç odağı oldu. Köyleri devinimlendirdi. Yeni bir aydınlanma yolu açtı. Köy Enstitülerinde gelişen, yeşeren düşünce düzeyinin gerisinde kalmış siyaset adamları,
onları baltalamaya başladılar. Onlara yardakçılık eden kimi basın da katıldı buna! Ellerine geçirdikleri devlet erkini kötüye kullanarak Köy Enstitülerine saldırdılar. Yine de 1952 yılına dek yollarında yürüdü Köy Enstitüleri. Sonra da kapatıldı..
NADİR GEZER, yirmi bir köy Enstitüsünden biri olan Arifiye Köy Enstitüsünü bir roman tekniğiyle, bir Köy Enstitülünün kaleminden okurlarına sundu. Yazın yaşamını toplumcu gerçekçi bir çizgide sürdüren yazar, Arifiye Köy Enstitüsüne o çizginin getirdiği yazın anlayışıyla yaklaştı. 1940'tan 1952'ye dek geçen süreci açık bir dille yazdı ve romanlaştırdı...