Aynada Melankoli
Jean StarobinskiSözler ve Alıntılar
İçimizde gece olduğunda, bize bizi açıkça gösteren kendi gölgelerimizdir.
Sayfa 79
Baudelaire şöyle söyler: "Bir kadın yüzü genellikle ne kadar melankolikse o kadar kışkırtıcıdır." Baudelaire melankolinin bütün tehlikelerini bilir. Onu baştan çıkaran şey "yoksunluktan ya da umutsuzluktan" ya da "tinsel gereksinimlerden, iç dünyanın karanlıklarına gömülmüş tutkulardan" ileri gelen üzüntü dalgaları"dır. O dünyada gömülü olanı Freud değil, ancak Baudelaire yorumlayabilir; "hekimlerin isterik, hekimlerden biraz daha iyi düşünenlerinse şeytansı diye niteledikleri ruh hali"nden söz eder. Tam bir anlam karmaşası vardır: Baudelaire "isterisini" "zevk ve korku içinde" "devşirir", ama "her şeyden, sefaletten, hastalıktan ve melankoliden kurtulmak" ister.
Bizzat Melankoli nasıl özerk bir kişilik haline gelir?
"İçimde saplı duran ince uçlu bütün iğneler
birer birer sökülerek, yerlerini
paslanmış çivilere devredip,
sukunetle uzaklaşıp gittiler!"
Melankoli sözcüğünü çok sık kullanmadan melankoliyi anlatmak, eşanlamlılara, benzer sözcüklere, eğretilemelere başvurmayı gerektirir.
Yazdı, eriyordu kurşunlar çatılarda,
Yosun tutmuş koca duvarlar hüzün soluyordu
[...]
Düş mevsimi, Esin perisi sarılır bütün gün
Bir çan kulesinin penceresine;
Melankoli, her şey uykudayken, öğle vakti,
Dayamış elini çenesine, bir koridorun ucunda, Rahibe'den daha kara ve mavi gözü Herkesin açık saçık ve acı dolu hikayesini bildiği -Ağır aksak adımlarıyla erkenden sürükler sıkıntıları, Ve alnı gecenin uyuşukluklarıyla hala nemli
Sesime işlemiştir o çığırtkan!
Bu kara zehir bütün kanımdır!
Korkunç aynayım ben
Cadının kendini seyrettiği!
Hem yarayım hem de bıçak!
Tokat benim, yanak da!
Çark benim, çarka gerilmiş beden de!
Kurban benim, cellat da!
Kalbimin vampiriyim!
-Terkedilmiş büyüklerden biri,
Sonsuz gülmeye hükümlü
Artık gülümseyemeyenlerden biri!