Batı Felsefesindeki 100 Temel Mesele
KolektifSözler ve Alıntılar
Euthyphron ikilemi
Pl. Ahlaki olan, Tanr onu buyursa da buyurmasa da ahlakidir.
P2. Eger ahlaki olan Tanrı buyrugu oldugu için ahlakiyse, 0 zaman ahlak keyfi ve anlamsız bir şeydir
P3. Eger ahläki olan Tanrı buyrugu yerine başka bir nedenden ahlakiyse, o zaman ahlaki bakış açısına gore Tanrı gereksizdir.
CI. Ahlak ya keyfi ve anlamsız bir şeydir ya da Tanri ahlakiçin gereksizdir (yapıcı ikilem, Pl, P2, P3).
Tanrı bir şeyi ahlaki olduğu için buyurabilir mi ya da bir şey tanrı onu buyurduğu için ahlaki olur mu ?
Nietzsche bir nihilist degildi:
Ona gore Tanr'nın Ölümü, "Özgur Ruhlar"ın metafizik prangalarini kaldırıp atmalarını saglayan ve onları gerçekten özgür bir geleceğe ulaştıracak son zamanların en büyük olayıydı
Berkeley'in İdealizm Lehine Temel Argümanı
Bir ağacın (ya da herhangi maddi bir nesnenin) varlı ğını onu algılamadan (ya da üzerinde düşünmeden) hayal edebilir ya da düşünebilir misiniz? Algılamadan düşünmeyi başar dığınızı sanırken, konu üzerinde biraz düşündüğünüzde bu nu yapamadığınız ortaya çıkar, çünkü ağacın düşünülmesi sü recinde onu algılarsınız. Dolayısıyla, gerçekten algılamadan bir şeyin varlığını düşünmek olanaksızdır. Ne var ki, algılamadan bir şeyin varlığını düşünmek olanaksız olsa bile maddenin bu biçimde var olabileceğini ya da var olduğunu neden düşünmek zorundayız? Maddenin algılanamayan varlığını düşünmek ola naksız olduğu için Berke ley, maddenin varlığının akıldışı oldu ğu sonucuna varır.
Sayfa 107
Hareket argümanı
P5. Eger B, A'yı hareket ettirir ve B hareket ederse, o zaman B başka bir șey, C tarafindan hareket ettiriliyor olmalıdır.
P6. Hareket ettiriciler dizisi sonsuza kadar giderse, o zaman bir
ilk hareket ettirici olmaz.
P7. Eger bir ilk hareket ettirici yoksa o zaman hareket de olamaz.
C4. Bir ilk hareket ettirici vardır (modus tollens, P1, P7).
C5. Bu 1 ilk hareket ettirici, herkesin Tanrı olarak ele aldıgı
seydir (tanım).
“Bu kadar sınırlı kanıtlara sahibiz ama ne kadar çok şey bilebiliyoruz.”
Sayfa 495Kitabı okudu
Bir kişinin nümerik kimliğinin tespit edilmesine nasıl karar verebiliriz?
Nümerik kimlik kavramını anlamak için kavrama yakından bakalım. Mutfak masamın yanında duran, kesinlikle birbirinin aynısı gibi gözüken ve aynı malzemeden yapılmış iki sandalye, niteliksel olarak aynı olabilir ancak bun lar nümerik olarak aynı değillerdir. Oturma odamdaki bir san dalyeyle karşıtlık oluştururlar. Gözlerimi kapattığım sırada birisi bu sandalyelerden birisini boyarsa, gözümü açtığımda gör düğüm sandalye artık niteliksel olarak farklıdır ama nümerik olarak daha önce gördüğüm sandalyeyle aynıdır.
Bu durumu kişilere uygulayalım. Bir akrabanız size yıllar içinde değişmiş olduğunuzu söylediğinde, sizin nümerik ola rak hala aynı kişi olduğunuzu kabul etmiş olur. Sizin bu dün yadan göçtüğünüzü düşünmez ama sizin artık niteliksel olarak biraz farklı olduğunuzu anlar.
Bir kişinin, hafızasını tam olarak yitirdiğinde ve karakterin de köklü bir değişiklik olduğunda nümerik olarak hala aynı ki şi olup olmadığı üzerine birçok tartışma sürmektedir. Filozof lar, bir beyin kanaması geçiren kişinin bu olaydan önceki kişi den yalnızca niteliksel olarak mı, yoksa aynı zamanda nümerik olarak da mı farklı olduğu konusunda anlaşamamakta. Yalnız ca psikolojik devamlılığımız olduğu sürece aynı kişi olduğu muzu savunan Derek Parfit gibi filozoflar, böylesi bir durumda nümerik olarak farklı bir bütünlüğe ulaşmış olacağımızı söylü yorlar. Bedensel olarak devamlılığı sürdüğü sürece birisinin ay nı kişi olarak kalacağını söyleyen Bernard Williams gibi filozof larsa bu görüşün tam karşıtını savunuyorlar.
Sayfa 123