Bilişsel Terapi ve Uygulamaları
Robert L. LeahySözler ve Alıntılar
TSSB sendromunu yaratan unsur travmatik olayın kendisi değil, bireyin travmatik olaya karşı tepkisidir. Benzer şekilde, tedavi sürecini de bireyin TSSB semptomlarına olan tepkisi belirler .
Sayfa 214 - Litera Yayıncılık / 3. Baskı
İnsanların düşünceleri, duyguları ve davranışları zihinlerindeki bilgiyi işlemlerine prosedürlerine göre şekillenmektedir. İnsanın neyi düşüneceği, nasıl düşüneceği ve nasıl bir çıkarımda
bulunacağına birçok faktör etki etmektedir. Bu faktörlerin başında bir insanın biyolojik materyali gelmektedir. Birtakım biyolojik etmenler (hormonlar, beyindeki nörotransmiterler vd.)
insanın düşüncelerini, duygularını ve dolayısıyla da davranışlarını etkilemektedir. Buna ilaveten insanın yaşadığı coğrafya, iklim, aile, toplum, sosyo-kültürel yapı, sosyo-ekonomik yapı ve siyasi yapı gibi etkenler düşüncenin oluşum sürecine etkide bulunan diğer önemli faktörlerdir.
Ayrıca bilişsel terapistler hastanın "otomatik düşünceleri"ne
veya "bilişsel çarpıtmaları"na, yani olumsuz duygudurumla
bağdaşan bilinçli ve kendiliğinden ( spontane) düşüncelerine
odaklanırlar. Bizim için bu çarpıtmaları, önyargıları veya mantıksal eksiklikleri bakımından kategorize etmek sıradan bir iştir.
Araştırmacılar, depresif optimizm ve özgüven eksildiği olan kişilerin, olumsuz olayları ve yaşadıldarı başarısızlığı diğer yaşantılara ve gelecekteki olaylara genelleyerek kendilerini hasta ettiklerini gözler önüne serdi. Beck'in bitişsel modeline benzer
şekilde yorumlama modeli, depresyonlu bireylerin bilinçli düşünce süreçlerine vurgu yapıyor, hastanın başarı ve başarısızlıǧı için nedensellik yorumlamalarına ve hastanın olumsuzlukları
farklı durum ve zamanlara genelleme eğilimine odaklanıyordu.
Sayfa 24Kitabı okudu
Her birimiz bir dereceye kadar kendimizi başkalarıyla karşılaştırarak tanımlarız.
Sayfa 395 - Litera Yayıncılık / 3. Baskı
Beck'in psikolojik rahatsızlıldarla ilgili bilişsel modeli hiçbir
zaman belli bir teşhis kategorisiyle sınırlanrnadı. Daha doğrusu, bilişsel model, değişik psikolojik rahatsızlıklarla ilgili şartların belirli bilişsel şemalarda kendini gösterdiğini öne sürmektedir. Böylelikle depresyon başarısızlık, kaybetme ve boşluğun
olumsuz şemaları ile bağdaştırılmakta; anksiyete tehdit, yakın
tehlike ve çekinceler ile karakterize edilmekte; paranoya ise güvensizlik, baskı ve aldatılmaktan korkma temaları ile gösterilmektedir. Duygudurum ve anksiyete bozulduklarının şermatik
modeli, Beck ve Freeman tarafından (1990), kişilik bozulduklarının belli bir şematik içeriği ve başa çıkma tarzları olan bütün kişilik bozuklukları ile incelenmesine doğru genişletildi.
Bundan şu çıkıyor; bütün psikiyatrik bozukluklar için 'tek'
tip bir bilişsel terapi yoktur. Örneğin, depresyonun bilişsel terapi modeli ve tedavisi, panik bozukluk modeli ve tedavisinden
önemli ölçüde farklıdır. Benzer şekilde, paranoid bozukluğunun bilişsel terapisi, narsistik kişilik bozulduğunun bilişsel terapisinden farklıdır. Bilişsel terapi, tek bir kalıbı her duruma uydurmaya çalışan basitleştirici ve indirgemeci bir yaklaşım değildir. Aksine, bu kitapta da açıkça görüleceği gibi, tedavi edilebilen bir yığın hastalık için birçok bitişsel terapi versiyonu vardır.
Sayfa 25Kitabı okudu
Asla hastanın temel inançlarını ondan daha iyi bildiğimizi düşünmemeliyiz. Bildiğimiz tek şey onları cevaplarına götürecek soruları nasıl soracağımızdır.
Sayfa 26 - Litera Yayıncılık