Büyük Petro
Robert K. MassieBüyük Petro Gönderileri
Büyük Petro kitaplarını, Büyük Petro sözleri ve alıntılarını, Büyük Petro yazarlarını, Büyük Petro yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Rusya sert bir iklime sahip haşin bir ülke olsa da onu gören seyyahların büyük çoğunluğu, insan ruhunun derinliklerine işleyen cazibesini unutamaz...
Sayfa 20Kitabı okuyor
Başlarken ...
1 Mayıs insanların dans ettikleri ve ormanlarda dolaştıkları kadim bir yeniden doğum ve bereket bayramıdır. Gençlik eğlenmeye dalarken yaşlılar hayatta kalıp bu görkemi tekrar gördükleri için Tanrı'ya dua ederler.
Sayfa 20Kitabı okuyor
Puşkin onu, "Rus tahtının ezeli emekçisi" sözleriyle tasvir etmiştir.
"Bu hükümdar ülkemizi diğer ülkelerle aynı düzeye getirmiştir. Bir halk olduğumuzu bize öğretmiştir. Kısacası, Rusya'da karşımıza çıkan her şey ondan neşet etmiş ve gelecekte yapılacak her şey de kaynağını ondan alacaktır."
Büyük Petro'nun halefiyet kurallarını değiştirmesi ve her hükümdarın kendi veliahtını tespit etmesi hakkının ilanı Rus tarihinde normalin dışında bir duruma yol açtı: Kiyef devletinin çok uzak devir lerinden beri Rusya'da hiçbir zaman tahta bir kadın geçmemişti; Büyük Petro'nun 1725'te ölümünden sonra ise izleyen yetmiş bir yıl boyunca neredeyse aralıksız şekilde dört çariçe saltanat sürdü. Bunlar Petro'nun eşi (I Katerina), kuzeni (Anna), kızı (Yelizaveta) ve torununun karısıydı (Büyük Katerina).
Büyük Katerina'nın ölümü üzerine annesinden nefret eden oğlu Pavel çar oldu. Taç giydiği gün Büyük Petro'nun halefiyet kararname sini kaldırdı ve erkek soyundan en büyük çocuğun halefiyeti kuralını getirdi. Bundan böyle de Rusya'nın bütün hükümdarları erkek olacaktı: Pavel'in oğulları I Aleksandr ve I Nikola, torunu II Aleksandr, büyük torunu III Aleksandr ve büyük büyük torunu II Nikola.
Rus taxtının alman davamçıları:
Anna evliliğinden sonra sadece dört yıl yaşadı ve yirmi yaşında öldü. Fakat kader oyununu oynadı ve Rus tahtında Petro'nun soyunu o ve kocası sürdürdü. Döndükleri Holstein'da ölümünden kısa süre önce Anna, Kiel şehrinde Kari Ulrich Petro adı verilen bir oğlan çocuğu do ğurdu. 1741'de bu çocuk on üç yaşındayken teyzesi Yelizaveta çariçe oldu. Bekar kalan ve bir veliaht tayin etmek isteyen çariçe yeğenini Rusya'ya getirtti ve adını Petro Fedoroviç'le değiştirdi. Yelizaveta'nın öldüğü 1 762 yılında da III. Petro adıyla tahta çıktı. Altı ay sonra tahttan indirildi. Ve Alman eşinin taraftarlarınca öldürüldü. Tahtı ele geçiren bu güçlü kadın Çariçe il. Katerina adıyla taç giydi ve dünyada Büyük Katerina olarak tanındı. III. Petro ile Katerina'nın oğlu, torunları ve di ğer halefleri 1917'ye kadar Rus tahtında oturdular. Tümünün soyu, en nihayetinde XII. Karl'ın yeğeni Kari Friedrich von Holstein ile Prenses Anna yoluyla Büyük Petro'ya gider.
Rusiyanın Qafqaz siyasəti:
Çariçe Anna kaynaklarını sürekli tüketmesinden bıkarak (alışık olmadıkları iklim şartlarında her yıl 15.000 kadar Rus askeri ölmekteydi) 1732'de Hazar eyaletlerini İran'a iade etti. Kuzey Kafkasya'nın bir Rus eyaletine dönüşmesi Büyük Katerina'nın saltanat dönemini buldu. Büyük Petro'nun son seferine çıktığı Hazar kıyısındaki toprakların İran tarafından daimi olarak Rusya'ya terki, Katerina'nın torunu 1. Aleksandr zamanında, 1813 yılında gerçekleşti.
Rus-türk münasibətləri:
Babıali, her zaman Transkafkasya'ya, yani azametli Kafkas dağ silsilesinin güneyindeki İran eyaletleri Gürcistan ve Ermenistan'a özel ilgi göstermişti. Türklerin buraları elde etme arzusunun sebebi Hıris tiyan olmaları değil, Türk sınırına bitişik bulunmaları ve Karadeniz'e uzanmalarıydı. Padişah Petro'nun Kafkasların Hazar sahilindeki İran eyaletlerini almasına karşı değildi ancak Azak iade edildiğinden beri bir kez daha şahsi gölüne dönüşmüş olan Karadeniz'e yaklaşmamalıydı. So nunda çar ve padişah İran'ın Kafkas eyaletlerini aralarında bölüşerek meseleyi dostane yolla çözümlediler. İranlılar ise zorluk çıkararak bu düzenlemeyi kabul etmediler ve her iki güçlü komşularıyla aralıklı çar pışmaları sürdürdüler.
Rusiya-İran münasibətləri:
Çaresiz şahla müzakereler İran'ın Doğu Kafkasya'nın denize sahili bulunan üç eyaletiyle birlikte Derbent'i Rus lara terk etmesiyle sonuçlandı. Petro'nun İran elçisine açıkladığı üzere, şah bu eyaletleri dostu Rusya'ya vermediği takdirde, mutlaka düşmanı Türklere kaybedecekti. Şahın da zaten bu Rus mantığına karşı çıkacak hali yoktu.