Faşizmin Doğası
Roger GriffinSözler ve Alıntılar
Hangi faşist hareketi ele alsak, ölüm ve yeniden doğuş, çöküş ve yenilenme miti ultra-milliyetçi nüveyi oluşturur.
Sayfa 228
Faşizmi aşırı sağdan bağımsız, özünde yeni bir güç, dahası Avrupa içi ve dışı çağdaş tarihin temel bir faktörü olarak gören akademisyenler vardır (örneğin -oldukça farklı yollarla Moore, 1966; Gregor, 1969). Diğer bir yorum, faşizmi iki savaş arasına sıkışmış bir olgu olarak görür, ancak ideolojik gerekçeli Nazi ve daha oportünist Faşist türler arasında belirgin bir ayrım olduğunu öne sürer (Weber, 1964). Bunun yerine, faşizmi, bütünsel "paradigmatik" ifadesini Nazizm ve Faşizmde (örneğin, O'Sullivan, 1983; Organski, 1968) ya da sadece Nazizmde (örneğin, Hayes, 1973; ayrıca çoğu Marksist) bulan uluslararası bir olgu olarak gören farklı yaklaşımlar da vardır. Bu sonuncu pozisyon, türdeş faşizmler ailesinin şüphesiz var olduğu ancak Nazizmin bu ailede yer alamayacak kadar farklı (fazlasıyla "biyolojik" ırkçı) olduğu inancıyla taban tabana zıttır (örneğin Sternhell, 1979 ve 1987; kıyaslayınız, yine Gregor, 1969, s. xiii-iv. Burada Gregor farklı bir yoldan benzer bir sonuca ulaşır).
Sayfa 27
Faşist İtalya ve Nazi Almanyası 1918 sonrası Avrupa'da kurulan diğer otoriter rejimlerle kıyaslandığında karşımıza hemen çok önemli bir fark çıkar: Hiçbiri, yeni milli düzen yaratma kararlılığı taşıyan popülist nasyonalist sistem dışı bir devrimci hareket ile iktidarın ele geçirilmesi sürecinin doğrudan ürünü değildir. Şu veya bu şekilde hepsinin iktidara gelişi, yönetici seçkinlerin alt gruplarının ya da onların askeri temsilcilerinin çabalarıyla olmuştur ve hedefleri var olan sınıf yapısının ya da geleneksel değerlerin temellerine zarar vermeden istikrarı ve güçlü yönetimi tesis etmektir. Yani, dinamikleri özünde gerici ve muhafazakardır.
Sayfa 198
Marksistler konuya yaklaşırken, faşizmi kapitalizmin azgın bir türüne indirgeme eğilimi her zaman pusudadır. O zamanki adıyla GDR'den [Demokratik Alman Cumhuriyeti) tarihçi Petzold, Horkheimer'ın 1939 tarihli "kapitalizm üzerine konuşmayı reddedenler faşizm konusunda da aynı biçimde susmalıdır" hükmünü tekrar ederken "en vulgar olmayan" yoldaşları adına da konuşmaktadır.
Sayfa 25
Milyonlarca vatandaş için Nazizm millet ve devletle özdeş görüldüğünde ve tüm potansiyel muhalefet biçimleri ezildiğinde ya da susturulduğunda, Gleichschaltung [koordinasyon] programı, Mussolini'nin yönettiği devlete kıyasla olağanüstü güce ve etkinliğe sahip bir sınai-askeri-devlet yapısı kurulmasını mümkün kılmıştı.
Sayfa 365