Halit Ziya bu Kırk Yıl hatıratında, Edebiyat-ı Cedide'yi parça parça anlatmış oluyor. Ahmet Midhat'ın itharn etmiş olduğu gibi, o herhangi bir "dekadanlık" hareketi değil, sadece muntazam bir zihniyetle düşünülen daha ciddi ve Avrupai bir görüşle şiir, hikaye, roman ve tenkit yazmak ihtiyacıyla doğan bir hareket ve nihayet hayırlı bir merhale olmuştur.