... iktisatçılar, uluslararası işbölümünün meyvelerinin elde edilmesini sağlayan ve aynı zamanda da farklı milletlerin çıkarlarını uyumlu hale getiren mevcut uluslararası sistemi alkışlama alışkanlığında olmalarına karşın, söz konusu sistemin daha az yarar sağlayan bir etkisini gizliyorlardı. Zengin ve deneyimli bir ülkenin piyasayı ele geçirme mücadelesini önemsemediğinde refahının azalacağına ve güçten kuvvetten düşeceğine inanan devlet adamları sağduyu ve doğru bir değerlendirme yaparak gerçeği gözler önüne sermiş oluyorlardı. Ancak, ülkeler, uygulayacakları yurtiçi politikalarla tam istihdam sağlamayı öğrenirlerse (ve nüfus trendlerine uygun bir dengeye gelmeyi öğrenebilirlerse diye de eklememiz gerekmektedir), bir ülkenin kendi çıkarları çerçevesinde komşularına karşı dikebilecekleri önemli iktisadi güçlerin hesabına girişme gereği de ortaya çıkmayacaktı. Hatta uygun koşullarda uluslararası işbölümü ve uluslararası ödünç verme imkanı hala mümkün olabilecekti. Ancak, bir ülke, satın almayı arzuladığının bedelini ödeme imkanına sahip olması nedeniyle değil de, ticaret dengesini kendi lehine geliştirecek bir biçimde ödemeler dengesini bozma peşinde koştuğundan, kendi ürettiğini bir başka ülkeye kabul ettirme ya da komşunun sunduğu malları reddetme güdüsü altında olmayacaktı. Uluslarası ticaret, olduğu gibi kalacak yani dış pazarlara yapılan satışlar ve ithalat sınırlamalarının yurtiçi istihdamı umutsuzca sürdürmede başvurulan bir çare olmaktan çıkması, bu konuda sağlanan başarının işsizlik sorununu piyasa mücadelesinde durumu kötüleştirilen ülkeye aktarılmasına bağlı olacaktı.
Türler:
324 sayfa
Yazar Hakkında
John Maynard KeynesYazar · 4 kitap
John Maynard Keynes radikal düşünceleriyle ekonomide çığır açan Britanyalı iktisatçıdır.
Ekonomik durgunlukla mücadelede müdahaleci para ve maliye politikalarını savunmasıyla tanınır. Bu düşünceleri daha sonra Keynesci ekonomi akımı içinde biçimlenmiştir. Temel politika önermesi talep yönlü makroekonomik poltikalardır. Yatırımları faiz ve sermayenin marjinal etkinliği yardımıyla açıklamaktadır. Ekonomi daima tam istihdam denge düzeyinde bulunmamaktadır. Ekonomide eksik istihdam ve atıl kapasite vardır. Ekonomideki işsizlik gayri iradi işsizlik olarak adlandırılmaktadır.
Keynes'in en ünlü eseri 1936 yılında yayınlanmış olduğu, İstihdamın, Paranın ve Faizin Genel Teorisi (The General Theory of Employment, Interest and Money) ya da kısa adıyla Genel Teori diye bilinen kitaptır. Bu kitabıyla Klasik İktisatçıların öne sürdüğü teorileri kabul etmekle beraber, Klasik istihdam teorisine karşı çıkmıştır. Klasikçilerin öne sürdüğü ekonominin kendiliğinden eski haline gelme görüşünü imkânsız bulmaktadır I. Dünya Savaşı sonunda toplanan Paris Barış Konferansı'na İngiltere Hazinesi'ni temsilen katılmıştır.
Savaş sonrasında danışmanlık ve gazetecilik yapan Keynes, II. Dünya Savaşı'nın bitmesine az kala, 1944 yılında toplanan Bretton Woods Konferansı'nda İngiliz Heyeti'ne başkanlık yapmıştır. Keynes, Amerika Birleşik Devletleri tezlerine karşı İngiliz tezlerinin savunucusu olmuş ve konferansta kendi adı ile anılan, Keynes Planını sunmuştur.
Keynes, piyasa kurumunun üretim faktörlerinin sektörler arasında dağılımını yönlendirmeye, yani üretim bileşimini toplumun tercihlerine göre değiştirmeyi başardığını kabul etmektedir. Buna karşılık piyasa ekonomisinde işgücünün tam istihdamını ve üretim kapasitesinin tam kullanımını sağlayacak bir mekanizma olmadığını öne sürmüştür. Ekonomide üretilen tüketim ve yatırım mallarını masedecek tüketim ve yatırım harcaması yapılmadığında firmaların üretimi kısacağını, bunun da iktisadî daralmaya ("resesyona") yol açacağını izah etmiştir. Keynes, bir daralma baş gösterdiğinde firma yöneticilerinin kötümserleşip yatırım yapmaktan çekinmeleri hâlinde (19. yüzyıl sonlarında ve 1930lu yıllardaki gibi) ortaya çıkan düşük millî gelir - düşük istihdam dengesinin uzun sürebileceğini belirtmiştir. Keynes'e göre böyle bir durgun ekonomide devlet para arzını artırarak faiz haddini düşürmek suretiyle yatırım harcamalarını teşvik edebilir. Bu politika yatırımları artırmakta etkili olmazsa, devlet kendi harcamaları ile (cari harcamaları ve yatırım harcamaları ile) millî geliri artırabilir. Özetle, devlet para politikası ile veya maliye politikası ile harcamaları artırarak millî geliri artırmayı ve yüksek işsizlik oranını azaltmayı başarabilir.
1970'lerde stagflasyon (durgunluk içinde görülen enflasyon) tecrübesi, Keynes'in gözlemediği bir makroiktisadî olay olduğundan, Keynes'in kuramında buna bir açıklama yoktu. 1970li yıllardan itibaren gelişmiş kapitalist ülkelerde ortaya çıkan yeni görüşler işsizliği toplam harcamalardaki yetmezlikten değil, refah devletinde işçilerin iş disiplinini yitirmesinden kaynaklandığını öne sürünce Keynes'in telkin ettiği tam istihdamı hedefleyen makroiktisat politikalarından vazgeçildi. Ancak Keynes'in millî geliri toplam harcamaların belirlediğine ilişkin teorisi hâlen genel kabul gören bir kuram olarak kalmıştır.
