En Yeni Gerdeniya Gewherî İletileri
En Yeni Gerdeniya Gewherî iletilerini, en yeni Gerdeniya Gewherî okur görüşlerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Kû van letîfan gul'izar şûna gulan restîne xar
Lew tên ji bilbul ah û zar nêva cihê gulzarê çerx
Şîrove: Ka ew bedewên nazik î çehregul li kû ne, ku li şûna gulan strî şîn bûne û ji ber vê jî di nav baxçeyê gulan yê çerxa felekê de axîn û zarîna bilbulê evîndar e.
Melayê Cizîrî
Jêrenot
Kû: li kû
Letîf: nazik û bedew
Gul'îzar: çehregul, gulçehre
Restîne: şînbûne, çêbûne
Xar: strîn, dirî
Ah û zar: axîn û zarîn
Gulzar: baxçeyê gulan, gulbaxçe
Çerx: dinya
Gerdeniya Gewherî
Xema Işqê Perihtim Ez
...
Esîr im lerze û tavê
ne taqet vê ne perwa vê
Di hebsa wê qe min navê
bikim firyad û efxanê
Mi navêt' ez bi firyad kim
Şefeq da sîmîendamê
ji bala pertewek nûrê
Bigir ayîneya camê
ji destê mest û mexmûrê
Tu carek guh de peyxamê
ji dengê 'ûd û tenbûrê
Mîr Îmaddedînê Hekarî (Sebûrî)
Gerdeniya Gewherî
Ne ku wek teyr ji mujên te bibarin peykan
Ji birînên di dilê şubhetê xerbal-i çi hez
Kurtemane: Ger sertîrên(peykanên) ku weke refên tilûran li dilê me bên reşandin ne ji bijangên(mujên) te bin, çi para me di birînên wî dilê weke bêjingê(xerbalê) qulqulkî de heye?
Melayê Cizîrî
Jêrenot:
Teyr: refê tilûran, refê balindeyan
Muj/muje: bijang, mijûlank
Peykan: tîr, sertîr
Şubhet: mîna, weke, fena
Xerbal: bêjing, moxil
Gerdeniya Gewherî
100. XEMA 'IŞQÊ PERIHTIM EZ
Xema 'işqê perihtim ez hebîba xemrevîn kanê
Seraser têk behîtim ez ji derdê ferq û hicranê
Encama maneyê: Xem û kederên evîn û bengîtiyê dil û hinavên min peritandin, gelo ew dildara xemrevîn ya ku jana cudahiya wê û agirê dûriya jê ji ser heya pê seranser ez helandim ka ye? Jixwe sedemê vê êş û rencê hemî ew e bila were van kul û keser û azaran ji ser dil û kezebê rake da ew sax bibin.
Firaqa dilbera rind e behîtim herwekî find e
Musilmanek di rê min de xeber bit balê sultanê
Encama maneyê: Cudahiya dilbera rind î şepal û dûriya jê ez weke momê helandim û tune kirim, ma qey gelo mirovekî misilman nîne ku ji ber min ve biçe û vê rewşa min ya ku ez tê de ji ber vê evînê dişewitim û dihelim diçim, pêşkêşî siltana desthilatdar û dildara fermanrewa bike. Hêvî ji Xwedê belkî gunehê wê bi min bê, dilê wê li min biêşe, li min vebe û ji bo vê dûrî û cudahiya ewqas dirêj mihrîvanî li min bike.
Melayê Cizîrî
Jêrenot:
Perihtim: peritandim, şewitandim
Behîtim: helandim
Ferq: cudahî
Firaq: Dûrketin. Dûrketina ji yarê.
Rind: xweşik î nazik
Find: mom
Gerdeniya Gewherî
Yaqûtîfiroşan di kef elmas-i şikestin
Ev sefheyê elmasî ku neqqaşî reqem da
Encama maneyê: Gava Xwedê rûyê dildarê yê wek elmaseke spî û paqij bi nexş û nimûş gerand û bi çav û birûyan, bi dêmên sipehî û yên din ediland, hingê bihayê kevirên yaqûtî di destên yaqûtfiroşan de daket û ji ber wê rûyê rind î bedew, bê rewac man.
Melayê Cizîrî
Gerdeniya Gewherî
‘Îd e û herkes ji dîdara te lê pîroz e ‘îd
Ez tinê mehrûmê dîdar im bi sed menzil be‘îd
‘Îd e û da ‘alemê bangê sefayê xas û ‘am
Mahê new ebrû numandin çû ji ber ‘ewr û xemam
‘Îd e û mîrê me îro dergehê lutfê vekir
Go Mela hingî bixwazî dê bidim bes tu bixwaz
Wek Melê gavek tinê xayib ji dîdarê nebim
Wer bibim wê sa'etê lê bin ji min da sed selam
Melayê Cizîrî
Jêrenot
Be‘îd: dûr
Menzil: qonax
Xas û 'am: giregir û xelk
Mahê new: heyva nû
Xayib: winda
Gerdeniya Gewherî
Me ji bil husn û cemalê çi xerez
Bê cemalê ji peyalê çi xerez
Ger ne teşbîhê du birhên te bitin
Me di 'îdan bi hîlalê çi xerez
...
Qestê wehdet dikirit rûh-i bi rûh
We 'r ne 'aşiq ji wisalê çi xerez
15. Ger Ji Wê Horîsiriştê
...
Yar-i dê hakim bitin qewlê reqîban guh nekit
Şahê mulkê dilberê dê fa'ilek muxtar-i bit
Kurtemane: Ew evîndara ku dadires û karbidestê
giştî ye divê guh nede gotinên fizûl û fesadan, çunkî
divê serwerê welatê evînê kirdigarekî azad î bêferwer be.
Dil bi zulmê nasojî xenc û xet û xal in di dil
Xeyirxwahên
Leşkerê 'alem meger yekser te dijmin bin Mela
Xem bi mûyek nakişînî ger te dilber yar-i bit
Kurtemane: Ey "Mela" ger ku dildara te bi te re dost û yar û rast be leşkerê temamê cihanê neyarê te be jî dîsa bi qandî yek mûyekî jî xem nake û tu çu minet jî ji wan hilnayinî.
Encama maneyê: Ey "Mela" erke sipah û leşkerên cihanê giş neyarê te bin jî bes evîndara te bi dil û can ji te hez bike û bi te re rast û dost be, hingê tu xem û kul ji te re çênabin, bi qandî yek mûyekî jî tirs û bizd nakeve dilê te û tu çi minetan ji wan hilnaynî.
Melayê Cizîrî
Gerdeniya Gewherî
Kes bi dada me nepirsit gilleh û dad-i çi kit
Te nebit dadiresek beyhude feryadê çi kit
Kurtemane: Dema kes li gilî û gazinên me nepirse û guhdarî wan neke ew bi kêrî çi tên û karin çi bikin? Çunkî gava cihekî gilîkirinê û dadgêrek tunebe hingê nalîn û qêrîn tewş û bêfêde ne.
Encama maneyê: Gava kesekî ku li gilî û gazinên me bipirse û li wan guhdarî bike tunebe wê ew bi tena serê xwe çi bikin û bi kêrî çi bên? Jixwe dema dadiresekî (dadgêrekî) ku gilî û gazinên te bigihên cem û hewarbirekî ku bê hawara gazî û qarînên te tunebe hingê ew gazî û qarînên vala dê bikêrî çi bên? Yanî hêviya ji wan vala ye.
Melayê Cizîrî
Jêrenot:
Dad: gilî û gazin, hawar, 'edalet, dadmendî
Gilleh: gilî, şikayet, gazin
Dadires: ji "dad" (gilî) û "res" (gihayî) pêk hatiye ku mebest jê dadgêr û hakimê 'adil e.
Beyhude/beyhûde: bêkêr, bêfêde
#Kurdistan💔Mereş
#erdhejî
#earthquake
Gerdeniya Gewherî
Ev narê sîqala dil e daîm li wê qala dil e
Newroz û sersala dil e weqtê hilêtin ew sîrac
Kurtemane: Ev agirê han dil hêsû dike û wî timî dixe nav xirecir û qirên û behs û qalekê, lê gava çiraya wî vêdikeve jî hingê jê re dibe sersal û Newroz.
Encama maneyê: Ev agirê ku min berê got yê evînê ye, ew dil sîqal dike û wî ji qirêj û gemarê paqij dike û dişo. Bi wî agirî re hertim dil bi dilên dildarên din re di xirecir û kefteleftekê de ye da ew wî agirî ji wan bistîne. Lêbelê gava çiraya wî agirî vêkeve û alava xwe bide ser dil hingê ji kêf û şahiya tîrêjên wê rohniyê ew jê re dibe weke cejna Newroz û sersalê.
Melayê Cizîrî
Gerdeniya Gewherî
Ger ne teşbîhê du birhên te bitin
Me di 'îdan bi hîlalê çi xerez
Encama maneyê: Ey evîndara min ger heyva êvara cejnê ne weke birûyên te kevankî û narîn be çi mebesta (xerez) me pê heye ku em êvarên cejnan ji bo dîtina wê çavnêrî bikin? Na nîne, lewra tekane sedemê çavgerîna me li hîlalê ji ber mînandina wê bi birûyên te ye, ger na tu carî em çavnêriya wê nakin û lê nagerin.
Melayê Cizîrî
Jêrenot
Teşbîh: mîna, weke
Birh: birû
'Îd: cejn
Hîlal: heyva nûderketî, hîva nû
Xerez: mebest
Gerdeniya Gewherî
Rind î bi xwe qend î we şêrîn î we şepal î
Qenc î û bi xenc î û bi naz î û delal î
Mehbûbê li text î û bi rext î bi xwe bext î
'Umrê te me ra bit sed û deh salê hilalî
Melayê Cizîrî
xenc: xwe delalî kirin, naz
qend: şekira lib lib
Gerdeniya Gewherî
Keyber reşandin bêhisab
misrî ku dan sîqal û tab
Sed Rostem û Efrasiyab
kuştin li wan ker kir cesed
Encama maneyê: Gava dildaran rim avêt û bêhejmar tîrên devpehn reşandin(ji birûyan), pê re jî bi şûrên sîqalkirî û çirisandî(ji çavan) êrişî ser kes û komên wan kirin hingê bi sedan pêlewanên evînê yên mîna Rostemê Zal navdar hatin kuştin û bi sedan jî şahên evînê yên mîna şahê mezin Efrasiyab têk çûn û laşên wan bi wan tîr û şûran perçe bûn û bûne parî parî.
Mebest ji tîran ew îşaretên nazik yên birûyan in û bi şûran jî awirên tûj yên çavan in.
Melayê Cizîrî
Jêrenot
Keyber: tîrên pehn weke kêran, mebest jê îşaretên nazik yên birûyan in.
Misrî: şûrê misrî, mebest jê awirên tûj yên çavan in.
Siqal dan/siqal kirin: cîla kirin, zeng jê birin, mehek kirin, çirisandin
Tab: rohnî, tîrêj, şewq
Gerdeniya Gewherî