Havva'nın Yedi Kızı
Bryan SykesHavva'nın Yedi Kızı Gönderileri
Havva'nın Yedi Kızı kitaplarını, Havva'nın Yedi Kızı sözleri ve alıntılarını, Havva'nın Yedi Kızı yazarlarını, Havva'nın Yedi Kızı yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Mitokondriya gen ağacı, bu denkleme ilk kez zaman boyutu getirmiştir. Ağaç, tüm çağdaş insanların aynı mitokondriyaya sahip olan atasının yaklaşık 150 bin yıl önce yaşadığını açıkça ortaya koymaktadır. Bu tespit "Afrika çıkışlı" teze gayet iyi uyar ve bu ekolün savunucuları tarafından coşkuyla karşılanmıştır. Diğer taraftan, "çok-bölgeci" ekolü savunanlar arasında büyük bir şok yaratmıştır. Çağdaş insanların tamamının ortak atası 150 bin yıl gibi yakın bir zamanda yaşamışsa, bunlar dünyanın değişik bölgelerinde bir milyon yıldan daha uzun bir süre önce yaşamış olan yerel Homo erectus'tan türemiş olamazlar. Kendileri her anlamda çağdaş insanlar olan "çok-bölgeci" tezin savunucularının mağlubiyeti kabul etmemiş olmasına rağmen, mitokondriya gen ağacı bunların tezine, halen etkisinden kurtulamadıkları yaralayıcı bir darbe indirmiştir.
Ne garipti ki, DNA aynı zamanda, bizi uzun geçmişimizin gizemlerine götüren ve kişilik duygularımızı yücelten bir araçtı.
Yalnızca "kimyasal bir madde" değil, armağanların en değerlisiydi.
Bu hikâyeler ve daha birçokları, biyolojik temele dayanan ırk sınıflandırılmalarının ne kadar saçma olduğunu gösterir. Benim burada anlatmak istediğim şeyler, bir buzdağının tepesini oluşturan ve genin gayet net olarak gönderdiği ve okuması çok kolay olan mesajlardan ibarettir. Hücre çekirdeğindeki diğer on binlerce gen de aynı mesajı yankılayacaktır. Hepimiz tamamen birbirine karışmış insanlarız; ancak, aynı zamanda hepimizin arasında bir ilişki de var. Her bir gen, soyunu farklı bir ortak ataya bağlayabilir. Bizden önce yaşamış insanlar hepimize çok olağanüstü bir miras bırakmış. Genlerimiz, doğduğumuz zaman ortaya çıkmış değil. Onlar binlerce nesil boyunca milyonlarca insan tarafından bizlere taşınmış.
Çocuğun cinsiyetinin tayininde kadının hiçbir rolü yoktur. Kimbilir geçmişte kaç kadın bu basit gerçeği bilmek isterdi? Erkek çocuk doğurmayınca, bilerek veya bilmeyerek, ne kadar çok kadın "suçlanmıştır" kimbilir?
Çağımızdaki yerli Amerika halkının genetiği incelendiğinde, bunların Asya ile Amerika arasında oluşan ikinci köprüden buralara geldiği anlaşılmaktadır.
12 bin yıl öncesinden itibaren insanların Amerika kıtasında devamlı olarak yerleştiğine dair birçok bulgu bulunmaktadır. Hem Kuzey, hem de Güney Amerika'da dağınık olarak yüzlerce arkeolojik alan bulunmuştur.
Amerika yerlilerinin genetiğine dört mitokondriyal klan hakimdir. Bunların, bugün Sibirya veya Kuzey ve Orta Asya'da yaşayan insanlarla genetik bağları bulunduğu açıktır.
Şayet Amerika'ya gidiş karayoluyla olmuşsa, bu ancak Alaska üzerinden olabilir. Geçmiş 100 bin yıllık süreç içinde deniz seviyesinde ne gibi değişimler olduğuna dair yeterli bilgiye sahibiz. Sibirya ile Alaska arasında devamlı bir kara köprüsü tarihte iki devirde vardı. İlki 50 bin yıl önceydi ve yaklaşık 12 bin yıl boyunca kaldı. İkincisi ise 25 bin ila 13 bin yıl önce, karanın deniz seviyesinden yüksekte olduğu büyük buzul devrindeydi.
Moğolistan'daki 35 bin yıl öncesine uzanan arkeolajik kalıntılarda , yaklaşık olarak çağdaş insanların Batı Avrupa topraklarını istila etmeye başladığı tarihlerde bu kasvetli topraklara gelen avcı insanlara ait ileri teknoloji gösteren ve çakmaktaşından yapılmış sivri ok uçları bulunmuştur. Büyük bir olasılıkla bu insanların yaşamları da Avrupa'ya ilk gelen insanlar gibi tundra hayvanlarının mevsimsel göçlerini takip ederek ve acımasız kış aylarıyla mücadele ederek geçmiştir. Kapsamlı bir şekilde incelenmediği için bu geniş alanın mitokondriyal genetiği hakkında çok az şey biliyoruz. Fakat yine de insanların Amerika kıtasına kesinlikle buralardan gittiklerini kanıtlayan yeterli bilgiye sahibiz.
İnanılmaz görünmekle beraber, genetik yapılanma, Afrika'daki 13 klandan yalnızca birinin kıtadan ayrıldığını ortaya koymaktadır. Bu tespit, insanların kitlesel olarak göçüne işaret etmez. Şayet yüzlerce veya binlerce in san göç etmiş olsaydı, dünyanın diğer bölgelerinin gen havuzunda da Afrika'daki klanlardan birkaçı olurdu. Ancak hal böyle değil.
Yeryüzündeki insanların tümü için bir nineler şeceresi oluşturma hayalim nihayet gcrçekleşiyordu. Klanlar birer birer tek bi r nineye, Afrika ve dünyanın tüm bölgelerin i n müşterek annesine bağlanıyordu. Böyle bir kadının gerçekten var olduğu, 1987 yılında yayımlanan mitokondriyal DNA ve insanoğlunun evrimi konulu ilk bilimsel makalede tahmin edilmişti. Bu kadına derhal "Mitokondriyal Havva" adı verildi; hiç de Afrikalı bir kadın adına benzemiyor gerçi. Mitokondriyal Havva dünyadaki altı milyar insanın tümünün ninesidir. Hepimiz ninelerimiz kanalıyla doğrudan onun soyundan gelmekteyiz. Fakat, Ursula ve diğerleri zamanlarının tek kadını olmadığı gibi, Havva da çağının tek kadını değildir. 150 bin yıl öncesi için öngörülen insan nüfusu bir tahminden öteye gidemez; yaklaşık olarak 1000 veya 2000 kişi olabilir.
Tundranın güney şeridi büyük buzul devrinin sona ermesiyle gerilere çekildi. Av hayvanları bu değişiklikle birlikte içerilere gidince, insanlar da onları takip etti. Ursula, Xenia, Helena, Velda, Tara ve Katrine'in neslinden gelen insanlar Kuzey Avrupa'nın düzlüklerine gidip yerleştiler. Onların arkasından, ısınan havalarla birlikte ağaçlar büyümeye başladı ve bıraktıkları alanları, kışın yaprak döken sık ormanlar; tepeler ve dağları da çam ağaçları kapladı. Tundra kadar verimli olmasa da, insanlar buralarda yerleşmeye devam ettiler. Bu insanlar, av hayvanlarının azalması karşısında, yiyecek olarak daha çok su ürünlerine, balık ve kabuklu hayvanlara yöneldiler.
Kemiklerindeki hastalık izlerine bakıldığında, avcı-toplayıcı insanların ilk çiftçilerden çok daha sağlıklı olduğu görülür. Bundan da öte, insanların avlanmaktan tamamen vazgeçtiği ve beslenmek için yalnız birkaç çeşit tahıl ve hayvana dayandığı bu devirlerde, tahıl ve hayvanların susuzluk veya hastalık sonucu zarar görmesi ile insanlar da açlıkla karşı karşıya kaldılar.
Fakat, her şeye rağmen nüfus artmaya devam etti. Çiftçiliğin yayılmasını kimse önleyemezdi. Önünün kesilmesi mümkün olmayan tarım ekonomisi, Jasmine'in zamanından 1000 yıl sonra, Anadolu yoluyla Ege Denizi'ni aşmış ve Yunanistan'ın kuzeyinde Tesalya düzlüklerine ulaştı. Bölgede, bu tarihlerde yaşamış avcı-toplayıcı insanlara ait arkeolajik kalıntıların çok az olması, Avrupa'nın bu bölgelerinde o zamanlar fazla insan yaşamadığının bir işareti olabilir.
Buzullar eridi av zordu ve...
Jasmine, buğday hasada hazır olduğunda oturup tarlasına bakarken, kendisinin ve ona benzeyen diğer insanların, dünyanın gidişatını değiştirecek bir devrim başlattığının farkında değildi elbet. Ondan sonra gelen birkaç nesil içinde o bölgedeki köylerin hepsi avcılığı ve toplayıcılığı bırakarak, keçi, koyun, büyükbaş hayvan ve tahıl yetiştirmeye başladı. Seçici yetiştirme sonucu, bitki ve hayvanlar kısa sürede yabani durumlarından kurtulup insanlara yararlı olacak hale geldi.
Koyunların yünleri uzadı ve bundan giyecek yapılınaya baş landı. Keçilerin sütlerinden düzenli olarak yararlanılmaya ve artık yabani olmayan ineklerin de et ve süt kaynağı veya yük taşıyıcısı olarak kullanılmasına başlandı.
Jasmine'in erkeği iyi bir avcı değildi.
Sayfa 283Kitabı okudu