Bir kaç yıl evvel Bayburt'taki bir kırtasiyenin raflarını karıştırırken ( Çelik yayınevinden çıkan) Hayatül Hayvanat diye bir kitap gözüme ilişti.Fiyatının da 15 TL olduğunu görünce düşünmeden alayım dedim.Kemaleddin Demirî ismini o zamana kadar hiç duymamıştım.İlk bakışta yakın dönem yazarlarındandır diye düşündüm.Eve gidip kitabı inceleyince bir hazineye sahip olduğumu farkettim.
Mısırlı alim Kemaleddin Demirî'nin yazdığı bu eser dünyanın ilk zooloji eseri olarak kabul edilir.Hayvanlar hakkında ansiklopedik bilgiler içermektedir.Hadis-i Şeriflerle, halk hikâyeleriyle menkıbelerle zengin bir anlatımı var.Ayrıca rüya tabiri ve tıbbi bilgiler var.Tabi günümüz şartlarında pek açıklanamayan beyin yakan bilgiler de bulunuyor.Tuhaf rivayetler okumayı sevmiyorsanız uzak durun.
Bir arkadaşım ödünç istemişti kitabı.Vakvak,nesnas vb. gibi açıklanamayacak ilginç hayvanları okuyunca şirazesi dağılmıştı.Nesnas dediği tek eli tek ayağı olan sıçrayarak yürüyen,sudan çıkan ve insan suretinde olan bir varlıkmış.İnsanlarla konuşur ve yakalarsa öldürürmüş.Tabi insanlarda Nesnas'ı avlıyormuş ancak helal değil diyor müellif.Bu bilgiler dört beş tane kaynak belirtilerek yazılmış olsa da bügün için pek de cevabı yoktur.
Son olarak Demiri'ye Müslümanların Buffon'u demiş de Avrupalılar ayıp etmiş.Buffon'a Avrupa'nın Demirî'si deseler belki anlaşabiliriz...